Arantxa MANTEROLA

Erregioen behin betiko mapa finkatu da

Zailtasunekin bada ere, lurralde erreforma aurrera doa Estatu frantsesean. Prozedura parlamentario luze eta gorabeheratsuaren ostean, azkenean asteartean eman zioten behin betiko onespena Asanblea Nazionalean eskualde edo erregioen banaketa berriari. 2015eko abenduko bozetan, beraz, 13 erregio berrien arabera hautatuko dira lurralde kontseilariak. Ipar Euskal Herria Akitania, Limousin eta Poitou-Charentes erregio handienean «irentsia» geratuko da.

Azkenean finkatua geratu da Estatu frantseseko erregioen mapa. Banaketa berriaren ondorioz, metropolian egun dauden 22 eskualde edo erregioak 13ra murriztuko dira.

Prozedura gorabeheratsua eta polemikoa izan da oso. Egitura administratiboak eta, horrenbestez, hautetsien kopurua eta lurraldeen kudeaketarako gastuak murrizteko Pariseko gobernuak abiatu zuen lurralde erreformaren baitan eskualde edo erregioak mugatzea deliberatu zuen baina ahalegina ez da batere erraza izaten ari.

Hainbat proposamen mahairatu ostean, joan den uztailean Asanblea Nazionalak egungo 22 erregioak 13ra murriztea bozkatu zuen, baina lege proposamena Senatura igaro zenean aldaketak hasi ziren. Hala, 13, 14 eta 15 erregio zituen mapa proposamenak plazaratu ziren, eta eztabaida areagotu egin zen.

Senatuaren erdia berritzeko irailaren 28an izandako bozetan, sozialistek gehiengoa galdu zuten, eta bozketan, 15 erregio izango zituen mapa hobetsi zuten senatariek. Alta, orain, Asanblea Nazionalak bigarrengoz bozkatu duenean, behin betiko 13 eskualdetan utzi du.

Desadostasunak handiak izan dira, baita gobernuan dagoen alderdiaren barnean ere, astearteko azken bozketan bistan geratu den bezala. Izan ere, asteartean uztailean baino babes gutxiago erdietsi du gobernuaren proposamenak. Diputatu ekologista eta zentrista hainbatek orduko jarrera aldatu eta kontra bozkatu edo abstentziora jo dute. PSkoen artean ere, 10 diputatu kontra azaldu dira eta 16k ez dute bozkatu.

Hortaz, justu antzean onartu da mapa berria, zehazki, 277 aldeko bozekin. 253 aurka eta 30 abstentzio izan dira.

Ez da bukatu

Lehen fasea gainditutzat eman badaiteke ere, oraindik gauza asko zehaztu gabe geratu dira. Esaterako, erregio berrien izena edota zein izango den hiriburua. Azken gai horrek eztabaida sutsuak ekarriko ditu zenbait erregiotan, hori izan baita arazoetako bat banaketa berria egiterakoan.

Badirudi Ipar Euskal Herria barnebilduko duen ia 6 milioi biztanleko makroeskualdekoa (Akitania, Limousin eta Poitou-Charentes) Bordele izango dela. Hiriburu handiena izateaz gain, geografikoki ere halako zentralitatea duelako, besteak beste.

Beste batzuetan eztabaida liskartsuak izaten jarraituko dute eta ez soilik hiriburuaren izendapenaren inguruan. «Hautatzeko eskubidea» deiturikoa asko birmoldatu da legearen azken fasean. Eskubide horren arabera, hauteskundeak burutu ondoren, hau da, 2016 urtetik goiti, departamendu batzuek erregioz aldatzeko aukera izango lukete, betiere mugakide direnean. Bretoiek, adibidez, itxaropen handia zuten horretan, banaketa berrian beren lurralde historikoa berrosatzea lortu ez dutenez, Loire-Atlantique departamendua (Nantes du hiriburua) beren erregiora gehitzeko aukera izango zutelako.

«Hautatzeko eskubidea» erabiltzeko baldintzak, ordea, zorroztu egin dira Asanblea Nazionaleko azken irakurketan, eta orain zailagoa izango zaie Bretainia historikoaren lurraldea batzea. Hori lortzeko departamenduko eta erregioko hautetsien bi herenen adostasuna izateaz gain, utzi beharko duten erregioaren oniritzia ere beharrezkoa izango da.

Gastuak gutxitu?

Gai horiez harago, beste eztabaida sakon bati heldu beharko diote parlamentariek laster batean, esparru administratibo bakoitzak izango dituen eskuduntzena eta horiei aurre egiteko zein bitarteko izango dituzten zehaztu beharko duena, alegia.

François Hollande presidenteak adierazi du erregio berriek «lurralde estrategiak» eraikitzeko gaitasuna izango dutela: «Bihar, enpresak sustatzeko, enplegu eta formakuntza politikak abian jartzeko, garraioetan -izan trenak edo autobusak-, errepide sarean, aireportuetan edota portuetan manatzeko eskumena izango dute. Lizeoak eta kolegioak kudeatuko dituzte eta azpiegiturak eta lurralde antolaketa beren gain izango dituzte».

Zeregin horietarako «bitarteko finantzario propioak eta dinamikoak, kudeaketarako arrazoizko tamainako parlamentuak eta hautetsi gutxiago» izango dituztela gaineratu du.

Funtzionamendu egokiagoa, modernoagoa eta gastu gutxiago izango duela izan da erreforma horren argudio nagusietakoa. Alta, askotxok dirua aurrezteko baliagarri izango den zalantzan jartzen du, batez ere, hasieran esandakoaren kontra, departamendu asko desagertuko ez direlako eta, hortaz, «milorri» instituzionala ez delako sinplifikatuko. Ez, eztabaida ez da amaitu.

En marzo no habrá candidatos del PS en el cantón Euskal Mendia

La distribución de los cantones, circunscripción electoral en la que se elige a los consejeros departamentales que representarán esos territorios en el Consejo General de Pau, también fue modificada en febrero pasado. Así, tras dicha reforma, en las próximas elecciones que se celebrarán el 22 y 29 de marzo de 2015, los cantones vascos ya no serán 21 sino 12.

Otro de los cambios significativos es que, en adelante, habrá dos consejeros por cantón y que estos deberán ser, imperativamente, binomios hombre-mujer o viceversa.

Esta reforma que redujo el número de cantones también suscitó debate ya que la derecha reprochó al partido gubernamental que había sido pensada para favorecer al PS electoralmente. El propio secretario departamental de UMP, Max Brisson, le afirmó a GARA hace unos días. «Con esta redistribución, el PS se ha asegurado la victoria en casi la mitad de los 26 cantones de los Pirineos Atlánticos» dijo, sin ocultar su preocupación por el hecho de que en algunos de ellos, «ello supone una baza para el FN», un claro aviso hacia los centristas con los que están pactando para decidir cómo y dónde presentarse.

Los que sí han decidido no hacerlo en el nuevo cantón Euskal Mendia que reagrupa Zuberoa y parte de Nafarroa Beherea son los socialistas porque creen que «no tienen opciones de ganar» en ellos. En consecuencia, sus actuales consejeros Frantxua Maitia y Arnaud Villeneuve, no se volverán a presentar con lo que, en base a los resultados de los últimos comicios, se abre la puerta a que sean los abertzales quienes consigan esos escaños. A.M.