Bidean, beleak, behiak, ardiak, golf zelaiak, eta belaze berdeak ikus daitezke treneko leihatilaren beste aldean. Normaltasuna da nagusi. Geltoki berean independentziaren aldeko eta kontrako pegatinak soinean dituzten bidaiariak gurutzatzen dira. Batek baiezko borobila darama motxilaren atze aldean, urdin kolorekoa. Bi eserleku aurrerago ezezko karratua darama papar-hegalean itsatsita neskato gazte batek, gorri kolorekoa da bere eranskailua.

Tarteka, kolore bateko zein besteko afixak ikus daitezke etxeetako leihoetan, baina kolore gabeko ezezko erraldoi bat ere badago alhagune zabal batean. Traktore batekin izkiriatu dute silaba bakarreko hitz boteretsua, eta metro batzuk gorago, independentziaren kontrako pankarta handi batekin apaindu du ibilgailua lurren jabeak.

Aldamenean dudan bikoteak ere hizketa gai du erreferenduma. Ez da erraza eskoziarren ingeles itxia ulertzen, baina zerbait ulertu ahal izan dut. Neskatoak, zera kontatzen du, lagun batek etxeko ataria, sukaldea eta egongela urdinez margotu dituela, goitik behera urdinez janzten dela eta guztia urdin koloreko nahi duela. Irribarre batez, sinpatikoa deritzola dio.

Iritsi gara Glasgowra. Tren geltokiaren atarian, sekulako jendetza dago. Udaletxe parean, George Square plazan oholtza bat eta bozgorailuak jarri dituzte. Musikariak eta hizlariak tartekatzen dira txalo zaparrada artean. Ikuslegoak itsaso urdin bat osatzen du, apar eta katxopa zuriz apaindua, Eskoziako bandera bezala.

Adin eta jatorri desberdinetako jende andana bildu da independentziaren alde. Ohiko janzkera folkorikoa daraman hile horiren bat, mozorrotuak dauden zenbait morroi, lanetik edo eskolatik atera berriak diren lagunak eta Brad Pitten maskara daraman tipo bat ere hor dabil bueltaka, izan ere aktore iparamerikarrak ezer gutxi esango du afera honen inguruan, ez dirudi lotura handirik aurki daitekeenik, baina aktorearen bisaiarekin aurpegia estaltzen duen lagunak garbi dauka, lotura zuzena da, Brad Pittek film bat egin zuen plaza honetan bertan?

Jendartean galdu gara. Teresa eta Marshall bikotea haien bi seme-alabekin gerturatu dira, Luca eta Andrea, bi eta sei urtekoak. Haien haurrentzako etorkizun hobea nahi dutelako bozkatuko dute independentziaren alde.

Kayleigh, Sophie eta Belth ere gozatzen ari dira. Solik Belthek bozkatuko du, hamasei urte ditu, baina bere bi lagunen sostengua du, haien esanetan, baiezkoarekin demokrazia bultzatzen baita.

Asko dira estaturik gabeko nazioetatik gerturatu diren lagunak ere. Ikurrina bat edo beste ikus  daiteke, lotsati ordea, euskaldunok dugun ohiko izaeran. Katalanak ugari, nabarmen, ‘seiscientos’ deigarri batekin eta bandera handiekin edonondik ikus daitezke.

Hugo eta Lloren. Gironatik etorri dira auto bitxi bezain txiki horretan eta iritsi bezain laster plaza erdian kokatu dira. Jendeak argazkiak ateratzen ditu haien ondoan. Gauerako ekimen berezi bat ere prestatu dute. Beste auto batean ekarri dituzten bi mila kandelekin Eskozia eta Kataluniako banderak irudikatu eta elkartuko dituzte gauean.

Mobilizazio jendetsua Edimburgon

Arratsaldeak luze jo du, batekin eta bestearekin hizketan. Edinburgora bueltan aurreikusi gabe zegoen mobilizazio jendetsu batekin topatu gara. Azken momentuan sortu omen da, telefono mugikor eta internet bidez bidalitako mezuei esker, eta sekulako arrakasta izan du, milaka pertsona bildu baitira.

Gauean, lasai diruditen tabernetan ere gazteak eztabaidan entzun daitezke barran, aldekoak eta kontrakoak topa daitezke nonahi.

Biharamunean, bozketa egunean, dena lasai da, jendea lanera doa, haurrak eskolara, ez da apartekorik kalean. Kafetegi batean gosaltzera goaz, goiz da, eta egunak luze jo dezake. Artean baiezkoen alde egingo duen albiste bat, Andy Murrai tenista ospetsuak, halako batean erantzun du azken asteetan behin eta berriz egin dioten galdera, bozkatu du, bai, independentziaren alde bozkatu du. Eguna hasi baino ez da egin.