Maite Ubiria

«Urrutikoetxearen kasua ez da euskal arazo bat, frantses eta nazioarteko afera baizik»

Iazko maiatzean Alpeetako Sallanches herrian atxilotu zutenetik Josu Urrutikoetxea Parisko Santeko espetxean dago preso. Gaur goizean Biarritzen antolaturiko agerraldiak agerian utzi du «Urrutikoetxearen auzian ibilbide judiziala kasik alboko kontua dela, finean auzo politiko baten aurrean gaudelako», Laurent Pasquet-Marinacce bere abokatuak ondorioztatu duenez. Urrutikoetxeari «asilo eta babesa» emateko eskaera luzatuko diote frantziar Gobernuari. 

Egoitz Urrutikoetxea, Laurent Pasquet-Marinacce eta Andy Carl, Biarritzen izan den agerraldian. (Bob EDME)
Egoitz Urrutikoetxea, Laurent Pasquet-Marinacce eta Andy Carl, Biarritzen izan den agerraldian. (Bob EDME)

Josu Urrutikoetxearen auzia aipatzeko agerraldia egin dute, gaur goizean, Biarritzen. Bertan, ondoko asteotan martxan jarriko diren hainbat ekimenen berri eman dute. Hala, Urrutikoetxeari «asilo eta babesa» emateko eskaera luzatuko diote ondoko asteotan frantziar Gobernuari. Bestalde, frantziar legebiltzarkideen ordezkaritza batek Urrutikoetxea espetxean bisitatzeko asmoa du, baita bere kasuari buruz Parlamentuan hainbat galdera pausatzeko ere.

Thomas Lacoste, «Pays Basque et liberté. Un longue chemin pour la paix» dokumentalaren egileak aurkeztu duen prentsaurreko horretan ETAko militante historikoaren abokatuetako batek, Laurent Pasquet-Marinaccek, Conciliation and Ressources elkarteko kide ohi den Andy Carl gatazka konponbideetan adituak eta, familiaren izenean, Egoitz Urrutikoetxeak hartu dute hitza.

Andy Carlek oroitarazi du Conciliation and Ressources elkarteak euskal konponbide prozesuan laguntzaile gisa jardun zuela, eta nazioarteko eremuan eginiko hainbat bitartekaritza lanetan oinarrituz, gatazkaren barruan kokatzen diren aktoreek jokatzen duten paper garrantzitsua aterabideak bilatzeko orduan nabarmendu du.

Euskal prozesuaren berezitasunak aintzat hartuta, «are garrantzitsuagoa izan zen», bere esanetan, Josu Urrutikoetxeak «bere eragiteko gaitasuna, bere prestigioa eta baita bere ausardia ere» ETA erakundea desagertzera eraman zuen prozesua aitzinera eramateko baliatu izana.

Joan zen urtarrilaren 8an Parisko Dei Auzitegiak espainiar Estatuak Josu Urrutikoetxearen aurka aurkezturiko bi estradizio eskaeratik lehena onartu zuenean, Ugaoko presoaren ibilbide judizialak jauzia eman zuen. Beste hiru eskaeren gainean –bi euroagindu eta bigarren estradizio eskaera bat– heldu den martxoaren 4an audientzia deitu du aipaturiko auzitegiak.

Auziaren izaera politikoa

Izan ere, Urrutikoetxearen espainaratzea errefusatuz Kasazio Epaitegian bere defentsak ezarri duen helegitea argitu bitartean, Dei Auzitegiak emandako urratsak «auziaren dimentsio politikoa» azpimarratzera etorri dela azaldu dute bai Laurent Pasquet-Marinaccek abokatuak baita Egoitzek, Urrutikoetxearen semeak ere.

Biek ala biek Urrutikoetxeak pairatzen duen babesgabetasun judiziala nabarmendu dute. Hala nola, ETAren amaiera iragarri zuen ordezkariak espetxeratzeko agindu bikoitza jaso duela oroitarazi dute.

Lehen espetxeratzeko agindua 2019ko maiatzaren 19an eman zuen askatasun eta espetxeratzeko epaileak. Bigarrena, frantziar barne segurtasun zerbitzuen (DGSI) eta prokuradore orokorraren ez ohiko esku-hartze baten ondorioz heldu zen, ekainaren 19an.

Espainiar estatuak igorritako entrega aginduek duten «kutsu politikoa eta oinarri eskasa» salatzearekin batera, «Urrutikoetxearen auzian ibilbide judiziala kasik alboko kontua da, finean auzo politiko baten aurrean gaudelako», adierazi du Pasquet-Marinaccek.

Gatazka konponbideen arauak urratu dituzte

Egoitz Urrutikoetxeak, bere aldetik, auziak duen dimentsioa kokatu du eta argitu du bere aitari dagokion auzia ez dela «euskal arazo bat baizik eta frantses eta nazioarteko eremuetan eragiten duen auzia baizik».

Hartara, behin Dei Auzitegiak Urrutikoetxea estraditatzearen alde bere oniritzia eman ondoren erabakia frantziar Gobernuaren eskuetan dagoela oroitarazi du. Zentzu horretan, «frantses Gobernuak bere ardurak hartu beharko ditu», adierazi du.

Handik haratago joan da, Urrutikoetxeak ETAren ordezkaritzaren baitan mintzakide gisara jardun zuela europar bi herrialdeetan –Suitzan lehenik eta ondoren Norvegian– «espainiar Gobernuak bi estatu horiei berari aitortutako immunitatea errespetatzeko eta berari babesa emateko eskatu zielako» azalduz.

Ildo beretik, Urrutikoetxea atxilotuta eta kartzelara bidalita «gatazka konponbide prozesuetan nazioarteko eremuan baliatzen diren protokoloak kolokan jarri direla salatu du eta, neurri batean, baita Frantziak hainbat auzietan burutzen duen bitartekaritza lana eta gaitasuna ere».