Volkswagenen, 1999tik Nafarroan 4.800 langile dituen enpresan, kontratazioa «herenen sistema» baten arabera egiten dute. Hala, sistema horren arabera −ez dago inolako dokumenturik baina kasu praktiko askorekin ezagutzen da−, kontratatu beharreko pertsonen heren bat enpresaren zuzendaritzak aukeratzen ditu, beste heren bat UGTk eta beste herena CCOOk. Horrela, sindikatu horietan afiliatuta egotea ezinbesteko baldintza da Nafarroako Volkswagenen lantegian lan egiteko. Argi dago sistema horrek urratu egiten duela Europako Kontseiluaren 2000/78/EE Zuzentaraua, 2000ko azaroaren 27koa, enpleguan eta okupazioan tratu-berdintasunerako esparru orokorra ezartzeari buruzkoa; bai eta Langileen Estatutua bera eta beste arau batzuk ere, argi eta garbi esaten dutenak ezin dela inor diskriminatu sexuagatik, arrazagatik, ideologiagatik edo beste edozein arrazoirengatik.

Beraz, kontuan hartuta Nafarroako langileen %90 ez daudela UGT eta CCOO sindikatuetan afiliatuta, eta, herritarren erdiak baino gehiago ordezkatzen dituzten arren, Volkswagen bezalako enpresetan emakumeak langileen %15 baino ez direla, esan daiteke langileen eskandaluzko gehiengo handi-handi bat diskriminatuta dagoela.

«Gaztatxoen teoria» ospetsuaren bidez, Miguel Sanzek bere erara azaldu zuen PSNrekin itunak egin behar zirela UPN boterean mantentzeko eta Nafarroako eskuinaren beste gehiengo alternatibo batzuei ateak ixteko. UPNk eta PSNk babestutako «herenen sistemak» Nafarroako ekonomia gehiegi ahuldu du, Volkswagenen menpe jarriz, beste alternatiba politiko eta sindikalak eragozteko, UGTren eta CCOOren nagusitasuna eta interesak bermatzeko. Beste era batera esanda, Navarra Sumari auto elektrikoa interesatzen zaio Gobernua berreskuratzeko estrategia gisa, eta PSNri hori mantentzeko estrategia gisa. Volkswageneko zuzendaritzari, diru publikoaren kontura egin beharreko inbertsioak egiteko (ABEEE, prestakuntza, funts europarrak) eta lan-harremanak prekarizatzeko, sindikalismo otzanaren konplizitatearekin. UGT eta CCOO sindikatuei ere ez zaie enplegua interesatzen, afiliatuentzako «herenen sistema» bermatzeaz aparte. Azken batean, automobilgintzak bizi duen ziurgabetasunak kezkatzen ditu, interes alderdikoien eta korporatiboen amaiera ekar baitezake.

Azken hilabete eta egunetan Volkswagenek Nafarroako gizartearen etorkizunean duen eraginaz hitz egin da berriro. Hala ere, langile gehienei zaila egiten zaie auto elektrikoaz, Volkswagenez eta etorkizunaz hitz egitea, ezin izango baitute inoiz lan egin hori ekoizten duen lantegietako batean. Laneko diskriminazioa giza duintasunaren aurkako iraina da. Gizarte osasuntsu batek ezin du diskriminazio horren aurrean etsi. Bere burua aurrerakoi jotzen duen Gobernu batek ezin du onartu.

Nahikoa da! Volkswagenek, UGTk eta CCOOk lan-diskriminazioa eten behar dute, eta Nafarroako Gobernuak aukera-berdintasuna bermatu behar du.