Ehun eta laurogei egun dira Peruko Konstituzio Auzitegiak La Molina eta Villa Maria del Triunfo banatzen dituen lau kilometro baino gehiagoko harresia eraisteko agintzen duen epaia gauzatzeko ezarri duen epea. Ernestoren hitzetan, «billeteak dituztenak eta ez dituztenak» banatzeko ditu hesiak.

«Harresi honek beste mota bateko pertsonak bezala identifikatzen gaitu», azaldu dio Eferi Villa Maria del Triunfon kokatuta dagoen bere etxeko lorategitik.

Monicak, bere emazteak, hartu du hitza, eta dioenez, harresiaren alde honetan «ez dago ezer». Etxe gehienak irregularki eraikiak izan dira lursailen trafikoan aritzen diren mafien bitartez, eta ez dute edateko urik edo hustubiderik.

Kale aldapatsuak asfaltatu gabeko pistak dira, hirigintzari buruzko inolako noziorik gabe.

Beste aldean, irudia guztiz kontrakoa da: bertan kale zolatuak, parke berdeak eta etxe esklusiboak baitaude, era guztietako erosotasunak dituztenak.

«Hor denetik dago», azpimarratu du emakumeak, harresiaren erorketatik «kaltetuak» aterako direnak La Molinako bizilagunak izango direla onartu aurretik; izan ere, muinoaren ondoan, eremu garbietan, «lursail-trafikatzaileak sartuko baitira». Lursail hutsak okupatu ondoren, legez kanpo  salduko dizkiete etxe baten bila dabiltzan familia txiroei.

Diskriminazioaren irudia

Villa Maria del Triunfoko bistanleek beste barrutia inbadituko ote zuteneko beldurra izan zen, hain zuzen ere, 2011n hesi hau eraikitzea eragin zuena, «lotsaren harresia».

La Molinako Alkatetzak argudiatu duenez, harresiak, Latinoamerikako desberdintasunaren irudi ikonikoenetako bat bihurtu denak, herritarren segurtasuna babestu nahi du, eta parke ekologiko bat ezartzeko gune batean legez kanpoko kokalekuak jartzea saihestu.

Konstituzio Auzitegiak, baina, hesia eraisteko agindu zuen, Villa Maria del Triunfoko bizilagunen joan-etorri askerako, berdintasunerako eta diskriminaziorik ezerako eskubideari eragiten ziolako.

Lurren trafikoa

Auzitegiaren epaiaren sinbolismoa aitortu arren, Ernestok azpimarratu du praktikan harresiak ez diela «ezertan traba egiten». Etxetik gertu abandonatutako kontrol-dorre bat du, eta harririk eta alanbre-hesirik gabeko sarbide bat, egunero lantokirantz gurutzatzeko aukera ematen diona.

Eta berea ez da kasu isolatu bat. Ernestoren bizilaguna den Adrianek ere horma zeharkatu ohi du La Molinara ebanista lana egitera joateko.

«Ez dakit horma bota nahi izatearen zergatia. Niri, pertsonalki, ez dit kalterik egiten. Nire landaretxoak ere han ditut», esan dio Adrianek Eferi, La Molinaren hegalean, hormatik metro gutxira eraiki zuen baratze txikia seinalatzen duen bitartean.

Berrogei urte inguruko gizona bat dator esatean hiri-muga hori eraisteak «inbasio» gehiago ekarriko dituela muinora, eta horrek mesede egingo diela duela bost urte bera eta haren familia engainatu zituzten lur-trafikatzaileei.

Adrianek dio mafia horiek «hiltzeko mehatxua» egin ziotela –eta horregatik ez zuen bere izena eman nahi, Ernestok eta Monicak bezala–. Haren ustez, harresi polemiko horri irtenbidea emateko, herritarren kontsulta bat egin beharko litzateke, bi aldeetako bizilagunek beren etorkizunari buruz erabakitzeko aukera izan dezaten, eta ez ebazpen judizial baten bidez.

Ebazpen horrek, bere esanetan, «buruzagiei botere gehiago ematea» baino ez du eragingo.

Diego Uceda La Molinako egungo alkate kontserbadoreak ere, paradoxikoki, ohartarazi zuen hori, baina ez zuen baztertu nazioarteko instantzietara jotzea Konstituzionalaren epaia bete behar ez izateko. Era berean, Kongresu nazionalari eskatzen zion usurpazioari eta lurren trafikoari modu integralean aurre egiten dioten legeak onartzeko.