Zuberoa, Nafarroa Beherea eta Lapurdi barne hartzen dituen makroeskualdeak, Akitania Berriak, atzo krisi-zelula bat jarri zuen martxan, SARS-CoV-2 birusaren hedapenak eragindako egoeraren osasun kudeaketa ziurtatzeko. Hartu dituzten neurrien artean, dozena bat ospitaleri, horien artean Euskal Kostaldeko Ospitale Zentroari (Baionako Ospitalea), eskatu diete gaixoen ospitaleratzeen %10eko balizko igoerari erantzuteko presta daitezela.

Badaezpadako neurri gisa, eta koronabirusagatik Parisen izandako lehen heriotza baieztatuta, Olivier Veran Gobernu frantseseko Osasun ministroak Eskualdeko Osasun Agentziari eskatu zion birusari aurre egiteko antolaketa-dispositiboa indartzeko, eta zirkular horretan jasotzen dira Ipar Euskal Herria hartzen duen eskualdean eman beharreko pausoak.

Lehen fase batean, Akitania Berrian aktibatutako krisi-zelularen helburua balizko kutsatze kasuen detekzio eta arreta goiztiarra hobetzea da. Gaixotasun infekziosoen tratamenduan unitate aurreratuak dituzten lehen mailako osasun-establezimenduak, Bordeleko, Limogeseko eta Poitierseko unibertsitate-ospitaleak, dira koronabirusak eragindako behin-behineko pertsonak tratatzeko gaitutako zentroak.

Europako beste estatu batzuetan –koronabirusak munduan sortutako egoerari buruzko informazioa 13. orrialdean dago– indarrean dauden gomendio orokorrekin osatuta dago protokoloa. Horien bidez, birusa oso hedatuta dagoen herrialde edo eremuetan egon diren pertsonei eskatzen zaie itzultzen direnetik 14 eguneko epean sintomarik antzematen ote duten adi egoteko. Higiene-neurriak hartzea, esparru masifikatuetan ahalik eta gutxien egotea eta biztanleria ahuleko sektoreekin kontaktua saihestea dira, besteak beste, pertsona hauek hartu behar dituzten neurriak.

Txinara eta beste herrialde batzuetara egindako bidaia batetik itzultzean sintomarik izanez gero, gomendagarria da hurbileko ingurunearekin kontakturik ez izatea, maskara erabiltzea eta 15 zenbakira deitzea (SAMU). Batez ere, osasun-kontsultetara eta ospitaleetara ez joatea gomendatzen dute, kolapso-egoerak saihesteko.

600 ohe EAEn

Ildo beretik, Osakidetzak kontingentzia-plan bat eratu du, eta, bertan, Gurutzetako, Donostiako eta Txagorritxuko ospitaleetan 600 ohe gehiago jartzea aurreikusi du, Bizkaian, Gipuzkoan eta Araban koronabirusaren balizko agerraldi bati erantzuteko. Horrez gain, eta Nekane Murga Osasun sailburuak atzo Gasteizen emandako prentsaurrekoan jakinarazi zuenez, Osakidetzak osasun-aholkularitzako telefono-zerbitzua indartu du, kutsatutako pertsonen inguruko zalantzak argitzeko.

Murgak «lasaitasunerako eta konfiantzarako» deia egin zien EAEko osasun arloko profesionalei, eta iragarri zuen Lakuako Gobernuak sailen arteko bilera egingo duela datorren asteazkenean, gaixotasun hori prebenitzeko, detektatzeko eta, hala badagokio, tratatzeko jarduerak koordinatzeko.

ELA sindikatuaren iritziz, ordea, Osakidetza «berandu eta gaizki» dabil «bere langileak infekzioa duten pazienteak hartzeko eta artatzeko prestatzeko lanean». Izan ere, salatu zuen Osakidetzaren jarduera bere langile guztiei posta elektronikoz 27 orrialdeko jarduera-protokolo bat bidaltzera mugatu dela. Gainera, sindikatuak erreferentziazko zentro izendatu dituzten ospitaleetan «profesional gutxi batzuk soilik prestatu» direla azaldu zuen, eta prestakuntza horrek larrialdietako langile guztiak ere ez dituela hartu. Gurutzetako Ospitalean, adibidez, larrialdietako talde bakoitzeko erizain bakarra prestatu dutela ohartarazi zuen.

«Azpimarratu behar dugu prestakuntza hori ez dela beharrezkoa erreferentziazko ospitaleetan soilik; izan ere, paziente bat berez joan daiteke Osakidetzako edozein zentrotara eta, beraz, bermatu behar da horiek guztiak prest daudela kasuak jasotzeko», salatu zuen.

Egoera horren aurrean, ELAk atzo eskaera bat erregistratu zuen, ESI bakoitzak berehalako eta premiazko prebentzio-neurriak har ditzan, eremu bakoitzeko lan-arriskuen ebaluazioa abian jar dezan eta langile guztientzako prestakuntza nahikoa eta egokia berma dezan.

Orain arte 13 kasu ikertu dituzte EAEn; horietatik 11k negatibo eman dute dagoeneko, eta beste bi aztertzen ari dira. Herritarrei lasaitasun mezua helarazi zien Murgak, herritarrentzat kutsatzeko arriskua «oso txikia» dela argudiatuta. Hala ere, ez zuen baztertu datozen egun edo asteetan kasuren bat iristea.

Sailen arteko batzordea

Nafarroako Gobernuak, bestalde, prebentzio eta laguntza zerbitzua eguneratu du. Horretarako, sailen arteko batzordea martxan jarri zuen atzo. Herrialde horretan ere ez da oraindik kasurik atzeman, hainbat gaixo aztertu dituzten arren. Atzoko agerraldian, alerta maila jaitsi zuen Exekutiboak, eta azpimarratu zuen orokorrean ez dela beharrezkoa «maskarak erabiltzea». Halaber, higienea «funtsezkoa» dela esan zuen, «gripe arruntarekin gertatzen» den bezala.

Era berean, larrialdietara ez joatea aholkatzen du; sintomak izanez gero eta koronabirus-fokuak dauden lekuetara bidaiatu izanez gero, etxean geratzea eta 112 telefonora deitzea gomendatu dute.