Marcel PENA
bilbo

Jesus Izagirre gudariaren gorpuzkiak berreskuratu dituzte, 75 urte igaro ostean

Jesus Izagirre non lurperatu zuten jakin gabe hamarkada luzeak eman ostean, senideek atzo berreskuratu zituzten Bizkargiko batailan hil zen gudariaren gorpuzkiak, Bilboko udal hilerriko panteoi batetik.

Bizkargiko batailatik 84 urte igaro direnean, Jesus Izagirre sarjentuaren familiak Gabiriako gudari honen gorpuzkiak berreskuratu zituen atzo. Gerran hil zen, 1937an, Gipuzkoako beste sei kiderekin batera. Iñigo Santxo abokatuaren ikerlanari esker jakin da Izagirreren gorpuzkiak anonimoki egon direla Bilboko udal hilerriko panteoi batean, Derion, 75 urtez.

Santxo ohartu zen Jesus Izagirre Artsuagaren gorpua Aspiunza familiaren panteoian lurperatuta egon zitekeela.

Derion lurperatutako beste gudarien gorpuak hezurtegi orokorrera mugitu zituzten 15 urte igaro ondoren. Alabaina, Izagirrerena Aspiunza familiaren hilobi pribatura eraman zuten 1946an. Izagirre familiak ez zuen datu hori ezagutzen duela gutxi arte.

Litekeena da Maria Izagirrek, Jesusen arrebak, anaiaren gorpuzkiak lekuz aldatu izana sentimendu abertzale sendoa zuelako eta bi familien arteko adiskidetasuna zela eta.

Jesus Izagirreren hezurrak zeuden lekua aurkitu ondoren, Iñigo Santxo Oroimenaren, Bizikidetzaren eta Giza Eskubideen Institutuko zuzendari Aintzane Ezenarrorekin harremanetan jarri zen. «Izagirre sarjentuaren gorpua aurkitu nuela esan nion eta senideei DNA laginak hartzeko eskatu nion, baina ezetz esan zidan, bere funtzioa gorputzak bilatzea zela», kontatu zuen Santxok.

Egoera horren aurrean, Santxok Luis Aspiunzaren ondorengoekin harremanetan jartzea lortu zuen eta gorpuzkiak familiaren hilobitik ateratzeko baimena eman zuten.

Azkenik, atzo atera zituzten horiek Derioko hilerritik. Han izan ziren Aranzadi Zientzia Elkarteko hiru kide; tartean, Paco Etxeberria. Jesus Izagirreren senide batzuk eta udal zinegotzi bat ere joan ziren Gabiriatik. Aspiunza familiako kideak eta Iñigo Gaztelu Larrabetzuko alkatea ere han izan ziren.

Familiaren hilobian lurperatutako hemeretzi pertsonen gorpuzkiak atera ondoren, Etxeberriak murriztu egin zuen Izagirre sarjentuaren bilaketa aztertutako hezur-multzoetako hirutara. Horien artean, metalezko kaxa bat zegoen, eta gorpuzkiak «30 urtera iristen ez den gizon gazte» batenak direla zehaztu zuen. Datu horiek bat datoz Jesus Izagirreren deskribapenarekin; 27 urte baitzituen zendu zenean.

Justizia eta aitorpena

Izagirre familiaren izenean, Arantzazu Baztarrika Izagirrek adierazi zuen «lorpen» bat izan dela «honaino iritsi izana», eta horrek «justizia- eta aitorpen-nahia» berpiztu duela. «Bagenekien non hil zen, bere bi anaiak inguru hartan zeudelako, baina ez genuen inoiz jakinarazpen ofizialik jaso», azaldu zuen Baztarrikak.

Aurkitutako gorpuzkiak Jesus Izagirrerenak direla egiaztatuz gero, Baztarrikak azaldu zuen bere helburua osabaren hondakinak «etxera itzultzea» dela, «hark nahi zuen bezala».