Al-Qaws bezalako Palestinako ekintzaile homosexualen talde baten helbururik garrantzitsuena gizarteko sexu eta genero hierarkiak desegitea dela pentsa daiteke. Bukaezina dirudien lana alegia. Horrela da, bai. Baina gure hitzaldi eta ekitaldietan behin eta berriz egiten dizkiguten galderak entzunda kontrakoa pentsa daiteke. Edo hedabideek eta nazioarteko beste erakundeek egiten dizkiguten kontsultak entzunda.

Gure asmoa galdera eta kontsulta horiekin behin betikoz bukatzea da. Ez da gure ardura herritarrak beren pribilejioen inguruan heztea. Baina lan hori utzi eta formalki erretiroa hartu baino lehen, hemen doazkizue maizen jasotzen ditugun galderak eta behin betiko erantzunak.

 

1.- Israel ez al da palestinar homosexualentzat babesleku segurua?

Jakina! Nola ez bada! Apartheidaren Hormak arrosa koloreko ate distiratsuak ditu, jarrera edo pose bikaina duen edonor hartzeko prest. Izan ere, Israelek eraiki zuen horma palestinar homofoboak barruan edukitzeko, eta palestinar homosexualak babesteko…

Orain, serioski: Israelek iheslariak sortzen ditu, ez die babesik ematen. Beren lurretatik indarra erabilita ihes egitera (batzuetan etxekoren bat erailda edo kargurik gabe kartzelan sartuta) behartutako familien ondorengo bakar batek ere ez du lortu oraindik historia hori gainditu eta Israelen babesa aurkitzea, hau da, gehiegikeriok egin zituen Estatuan. Horma zeharkatu eta Tel Avivera iristea lortzen duten palestinarrak legez kontrakotzat jotzen dituzte, baita homosexualak badira ere! Baldintza negargarrietan lan egin eta bizitzen bukatzen dute, atxiloketa noiz iritsiko zain.

 

2.- Ez al dira homofobo palestinar guztiak?

Homofoboak al dira estatubatuar guztiak? Ez noski. Tamalez, Mendebaldeko herritarrek palestinarrei buruz duten irudiak, batez ere palestinar LGBT lesbiana, gay, bisexual eta transexualei buruz dutenak, palestinar gizartearen aniztasuna ahazteko joera izaten du.

Hori esanda, erantsi behar dugu urte asko dituen okupazio militar baten mendean bizi direla palestinarrak. Gizarte guztiek izaten dituzten zapalkuntza modu ezberdinak handitu egiten ditu okupazioak. Hala ere, gure borroka ez dugu homofobiaren markoan kokatzen. Iparraldeko herrietan sortutako aktibismo jakin batetik datorren ideia da hori. Genero desadostasuna adierazten duten pertsonak eta emakumeak zapaltzen dituen errepresio sistema konplexu batetik (patriarkatutik), nola bereizi homofobia?

3. Nola borrokatzen duzue zuen etsai nagusi islamaren aurka?

Hara! Etsai nagusi bat al dugu orain? Etsai nagusiren bat nabarmendu behar izanez gero, okupazioa aipatuko genuke, ez erlijioa; ez islama, ezta bestelako erlijiorik ere.

Gaur egun erlijioaren erarik fundamentalistenak berpizten ari dira bazter guztietan, baita Mendebaldeko gizarte askotan ere. Erlijioa ez daukagu gure erronka nagusitzat, ez da hori gure ezaugarria. Edonola ere, sentimendu erlijiosoak gora egin izanak, edozein erlijio izanik ere, kasu gehienetan genero eta sexu aniztasunaren errespetua bultzatu nahi duten pertsonei oztopoak baino ez die eragiten.

Palestinar nazionalismoak laikotasuna errespetatu izan du bere historian zehar. Horrek balore kultural baliagarriak eskaintzen ditu LGBT palestinarrak babesteko. Bestalde, erlijioa kasu askotan palestinar lesbiana, gay, bisexual eta transexualen nortasunaren zati garrantzitsu bat izaten da. Guk komunitate nortasun guztiak errespetatzen ditugu eta aniztasunerako espazioak eraikitzen ditugu.

 

4.- «Armairutik ateratako» palestinarrik ba al da?

Galdera horrek asko pozten nau. Maritxuentzat propio sortutako armairu sinestezinak egiten dituzten gay palestinar arotz bikainak ditugu; Mendebaldean eskatzen dituzuen erosotasun guztiak dituzte gure armairuek. Ez dugu armairutik atera nahi!

Beste behin, «armairutik ateratzeko» ideia, ikusgaitasun politika alegia, Iparraldeko herrietako LGBT ekintzaile batzuek hartutako estrategia bat besterik ez da, baldintza jakin batzuen eraginez hartutako estrategia. Estrategia hori mundu osoari ezarri nahi izatea, testuinguruari jaramonik egin gabe, proiektu kolonial bat besterik ez da. Hori galdetu beharrean, gure testuinguruan gizartea aldatzeko zein estrategia dugun galdetu. Edo «armairutik ateratzeko» ideia horrek guretzat zentzurik ba ote duen.

 

5.- Zergatik ez dago israeldarrik Al-Qaws elkartean?

Kolonialismoak ez dauka zerikusirik beste gizakiekin gaizki portatzen diren pertsona gaiztoekin. Kontua ez da israeldar gaiztoek palestinar homosexualen janaria erosteko dirua lapurtzen dutela. Ikaragarri «zintzo» izanda ere, errepresio sistemak ez dira besterik gabe sorginkeriaz desagertzen. Okupazioak ezarritako mugen barruan egiten du lan gure elkarteak palestinar gizartean. Israelgo lesbiana, gay, bisexual eta transexualek dituzten erronkek ez dute zerikusirik guk ditugunekin. Oso gizarte ezberdinak dira, kultura eta historia ezberdinak dituztenak. Beraiek gure lurrak okupatuta izateak ez gaitu gizarte bakar bihurtzen.

Bestalde, homosexual izateak ez du ezabatzen kolonizatzaile eta kolonizatuaren arteko botere dinamika, asmo onenak izanda ere. Ez dugu gustuko «familia gay globala, arrosa eta zoriontsuaren» sentimendua. Palestinarrak garenez, kolonizazioarekin amaitzeko eta palestinar gizartea hobetzeko geure artean antolatzea ezinbestekoa da.

 

6.- “Invisible Men, Bubble and Out in the Dark” (Gizon ikusezinak, burbuila eta ilunpetan kanpoan) palestinar homosexualei buruzko pelikula ikusi dut eta zuen borrokaren inguruan asko ikasi nuelakoan nago.

Zinemagile israeldar edo judu pribilegiatuek egindako pelikula horiez ari al zara? Israeldar zuriak salbatzaile eta palestinarrak salbatu beharreko biktima moduan margotzen dituzten pelikula horiez? Film horiek palestinar homosexualen ahotsa eta irudia desitxuratzen dituzte, beren gizartetik salbatu beharreko biktima moduan aurkeztuta. Arabiar gizonak arriskutsu eta aldakorrak direla dioen ideia arrazistan oinarrituta daude lan horiek. Israelgo gobernuek ordaindutako pinkwashing propaganda baino ez dira (ingelesezko «arrosa» eta «garbitu» hitzekin sortutako akronimo bat da eta Israelek nazioartean bere burua garbitzeko erabiltzen duen estrategia aipatzeko erabiltzen da), zapaltzailearen eta zapalduaren arteko maitasun istorio hunkigarri batekin apainduta. Gure komunitatearen eta gure borrokaren berri izan nahi duenak, palestinar homosexualok geure webguneetan esaten dugunari erreparatu behar dio, esaterako, Al-Qaws (Alqaws.org) eta Palestinian Queers for BDS (Pqbds.com) bezalako taldeen webguneetara.

 

7.- Homosexualen eskubideen alde jardutea ez al da «pinkwashing»-a baino premiazkoagoa?

Iparraldeko herrietako LGBT talde nagusiek homosexualak aparteko mundu batean bizi direla sinestarazi nahi digute, beren gizarteekin homofobiaren biktima moduan baino loturarik ez dutenak. Baina askapen homosexuala ezin da lortu apartheid-a, patriarkatua, kapitalismoa eta beste zapalkuntza modu batzuk bizirik dauden bitartean. Garrantzia handia dauka indar zapaltzaile horien arteko loturak aztertzeak.

Gainera, pinkwashing-a “Israel Marka” kanpainak munduko beste lekuetako homosexualen babesa lortzeko erabilitako estrategia bat da. Pertsona homosexualentzat proiektu sionista erakargarriagoa izan dadin ahalegin bat besterik ez da. Kolonizatzaileek oso maiz izaten duten amets toxiko bat adierazteko beste modu bat da: kolonizatuak bere kasa lortu ezin duen gauza beharrezko eta garrantzitsuren bat kolonizatzaileak eman diezaioke.

Pinkwashing-ak geure ahotsak, historia eta nortasuna ukatzen dizkigu, munduari esaten baitio Israelek badakiela zer komeni zaigun. Pinkwashing-a aipatzen dugun bakoitzean, geure nortasuna, historia, ahotsa eta gorputza aldarrikatzen ditugu, zer nahi dugun eta guri nola lagundu munduari esanez.

 

8.- Zuen borroka deskribatzeko zergatik erabiltzen dituzue Mendebaldean sortutako «LGBT» eta «maritxu» bezalako terminoak? Nola erantzuten diozue kritika horri?

Mendebaldeko begirale batzuek gutxiengoak gizarteratzeko gure politika faltsua dela, inuzente eta Israelen konplize garela eta mendebaldartuta gaudela leporatzen badigute ere, gure ekintzaileek urte askotako esperientzia dute, denbora asko daramate inperialismo kulturalaren eta orientalismoaren gaineko analisiak egiten gure komunitateetan bertan. Horrek akademiko ibiltari mordoa sortzeko lehengai ezin hobea eman digu. Baina Boli Dorrean sartuta daudenek nekez hartzen dituzte kontuan tokian-tokian lanean ari diren ekintzaileak; ez dira gai, gainera, ekonomia kolonialaren eraginez ekintzaileekiko duten boterea aitortzeko.

Geure komunitateen aurrean erantzule gara, baita urteetako lanarekin garatutako baloreen zordun ere. Lengoaia estrategia bat besterik ez da, ez du garen eta egiten dugun guztia baitan hartzen. “LGBT” edo mundu osoan hedatu diren bestelako terminoak kontu handiz erabiltzen ditugu geure mugimenduan. Termino horiek testuinguru eta une politiko jakin batean sortu izanak ez du esan nahi eduki politiko bera dutenik geure testuinguruan. Erabiltzen dugun lengoaia geure lanaren bitartez berraztertzen eta hedatzen da. Lengoaiak eztabaidak katalizatzen ditu, era kritikoagoan pentsatzera eramaten gaitu, baina oraindik ez da sortu geure lana egingo duen terminorik, ez ingelesez ez arabieraz. Hori giza mugimendu batek egin behar du-eta.

Ezkutuan bizitzera behartutakoen ekimenak herrialde musulmanetan

Sexu askatasunaren aldeko borrokak oso ezaugarri ezberdinak ditu munduan zehar. Mendebaldeko herrialdeetan desfile ikusgarriak ikustera ohituta gaude, baina antzeko zerbait egitea pentsaezina da beste leku askotan. Herrialde musulman gehienetan, esaterako. Turkia litzateke salbuespena, Istanbuleko Istiklal kalean pasa den igandean Trans Harrotasun Desfilea egin baitzuten: milaka pertsona kalean, gizonak gizonak musukatzen, emakumeak emakumeak besarkatzen, ortzadarraren koloreak zituzten banderak bazter guztietan…

Oso bestelako egoera dute gaur egun Marokon, nahiz eta 2011ko udaberriko protesten eraginez Mohamed VI.a erregeak proposatutako konstituzio berriak giza eskubideen alorrean zenbait aurrerapauso ekarri. Baina homosexualen eskubideak alde batera utzi zituen arau berriak. Aswat elkarteko ekintzaileen kalkuluen arabera, Kode Penaleko 489. artikuluaren eraginez egunean lau pertsona espetxeratzen dituzte herrialdean (sexu bereko pertsona batekin «naturaren kontrako ekintza lizunak» eginez gero hiru urteko kartzela zigorra ezar dezakete). Homofobia instituzional horrek gizartearen intolerantzia indartzen du eta gutxiengo sexualen aurkako bortizkeriak gora egiten du. Emaitza da, Aswaten arabera, gutxiengo horiek ezkutatu egiten direla. Horregatik artista, idazle eta ekintzaile ezagunek beren aurpegia ipini dute #Love_is_not_a_crime kanpainan, homosexualek ezin dute-eta.

Bangladeshen ere sexu bereko pertsonen arteko harremanak legez kontrakoak dira. Bertako “Roopbaan” aldizkariak «laguntasunaren eta aniztasunaren ospakizuna» izeneko desfilea antolatu zuen Bangladesheko Urteberri Egunean, apirilaren 14an alegia. Mongol Shobhajatra izeneko prozesio koloretsua Dhakako Unibertsitatetik irten zenean, ortzadarraren koloreekin jantzitako lagunek bat egin zuten prozesioarekin, ezkutuan bizi behar izaten duen komunitatea ordezkatzeko. Ikusleek ez zuten jakin sexu askatasunaren aldeko ekimena zela, hedabideek horren berri eman zuten arte. Ondoren sare sozialetan mehatxuak eta aurkako mezu ugari jaso dituzte parte hartzaileek, baina mobilizazio haren balioa eta ausardia ere goraipatu zuten begirale batzuek.