EH Bilduk, Podemos-Ahal Dugu-k, Ezker Anitza-IUk eta Berdeak-Equok justizia eskatu dute berriro ere, larunbat honetan, Azazetako sarraskiaren 86. urteurrena dela eta. Gainera, Arabako erakundeei exijitu diete frankismoaren aurkako kereila bat jartzeko, gizateriaren aurkako krimenengatik.

Alderdiek Gasteizko Santa Barbara plazan egin dute ekitaldia. Bertan gogoratu dute duela 86 urte, martxoaren 31ko goizaldean, Gasteizko Bakearen espetxean preso zeuden 16 pertsona La Pazeko kartzelatik atera zituztela, eta, ondoren, Azazetako portura eraman zituztela, eskuak lotuta eta bi kamioitan. Bertan hil eta lurperatu zituzten.

EH Bilduk, Podemos-Ahal Dugu-k, Ezker Anitza-IUk eta Berdeak-Equok gogorarazi dute fusilatutako pertsonen artean hautetsi eta esanahi errepublikarrak, sozialistak, komunistak, abertzaleak edo anarkistak zeudela.

Fusilatutako pertsonetako bat Teodoro Gonzalez de Zarate zen, Gasteizko alkatea, Izquierda Republicana alderdiko afiliatua, hauteskundeak bigarren itzulian irabazi zituena.

«Ez zen kasualitatea izan izua Gasteizen eta Araban zabaltzea 1937ko martxoaren 31ko gau hartan. Mola jeneralak berak egun batzuk lehenago bisitatu zuen Arabako hiriburua, eta agintari militarrei errepresio frankistaren erritmoa areagotzeko eskatu zien. Egun horretan bertan, Italiako armadako hegazkinek Durango eta Elorrio bonbardatu zituzten», gogoratu dute alderdiek.

Azazetan hildako 16 lagunen familiei aske geratu zirela esan zieten. «Baina ez zen egia: hil egin zituzten eta hainbat hobi komunetan lurperatu zituzten. Bi urte geroago, 16 hildakoetatik hiruren gorpuzkiak berreskuratu zituzten. Sarraskiaren beste 13 biktimak 41 urte gehiago egon ziren mendian, 1978ko udan lurpetik atera eta El Salvadorko hilerrira eraman zituzten arte», zehaztu dute.

Memoria berreskuratzeko «inplikazio aktiboa»

Gainera, azaldu dutenez, fusilatutako beste batzuk «Estatu frankistaren terroreak suntsitu nahi zituen ideologia horien alde egiteagatik besterik ez zituzten kartzelatu».«Helburua horixe zen: erregimen berriaren aurkako edozein zantzu deuseztatzea», salatu dute.

Ildo horretan, gertaera horien 86. urteurrena dela eta, «oraindik ere irauten duen zigorgabetasuna» salatu dute alderdiek, eta «biktima guztientzako egia, justizia eta erreparazioa» eskatu dute.

Era berean, Arabako erakundeei memoria berreskuratzeko inplikazio aktiboa eskatu diote, eta epaitegietan frankismoaren aurkako kereila bat jartzea eskatu dute berriro, gizateriaren aurkako krimenengatik. Halaber, exijitu dute zigorgabetasuna amaitzeko eta gerrako eta diktadurako krimenak epaitzeko mekanismoak gaitzea; sailkatutako artxiboak publiko egitea; eta estamentu judizial eta politikoak «irekitako bide judizialekin elkarlanean aritzea», hala nola Argentinako kereilarekin gertatu zen bezala.

«Pertsona horiek gai izan ziren batzen zituenari balioa emateko eta haien arteko ezberdintasunak gainditzeko, beharrezko aliantzak ehuntzeko eta aurrerabideko Udal Gobernu bat eratzeko. Tokiko erakundeak gizarte hobe baten eraikuntzaren zerbitzura jartzeko gai izan ziren», azpimarratu dute.

Hala, adierazi dute «faxismoak kartzelaz, torturaz, errepresioz, heriotzaz eta erbesteaz» zapaldu zuela «ausardia hura». «Loreak moztu zituzten, bai, lore asko alegia, baina udaberriak ez zuen huts egin eta urtez urte loratu zen. Eta gaur, 86 urte geroago, haren balioek bizirik diraute gure artean», nabarmendu dute.