Bere burua aurkeztu zuenetik, urratsez urrats ari da Liberoamerika plataforma literatura sustatzen. Eta, neurri berean, jarritako helburuak betetzen ere ari da. Jatorrian Latinoamerikako literatura sustatze aldera jaio zen ekimena Bartzelonan, baina, iaz, arreta Euskal Herrian jarri eta bertan editore taldea sortu eta iragarri zuen euskal idazle gazteen lanak biltzeko asmoa. Horretarako deialdia ireki zuen, genero librean idatzitako testuak jaso eta ondoren hautatutakoekin liburu edo antologia moduko bat osatzeko. Denbora igaro da eta epeak bete dira, emandako hitza bezala. Izan ere, uneotan inprentan egiten ari diren lanak amaituta, abuztu honen amaieran helduko da liburu dendetara “Izotzetan islatuak. Euskal idazle gazteen bilduma”.

Testuak iazko ekainetik irailera bitartean jaso zituzten Leire Alonso eta Iosune de Goñik, Liberoamerika literatur plataformaren euskal editoreak. Guztira 44 proposamen heldu ziren haien eskuetara eta horietatik 24 aukeratu dituzte argitaratzeko. Jatorrian martxoa zen liburua inprentara bidaltzeko data, baina itxialdiak egitasmoa bete-betean eten zuen.

«Liberoamerika proiektua ez da argitaletxe bat, edo ez da behintzat argitaletxe huts bat», azaldu dio GARAri Leire Alonso editoreak. «Nolabait idazleen arteko harremana ere sortu nahi dugu», zehaztu du. Beraientzat balio izugarria du parte hartu duten egileek beren artean aliantzak eta sinergiak sortu ahal izatea, «elkarrekin sorkuntza bultzatzeko eta sorkuntza lana laguntzeko». Proiektu honek horretarako bidea ematen duela sinetsita daude.

Lehen sorpresa heldu zitzaizkien lan kopurua izan zen, uste zutena baino gehiago. Horrek, Alonsoren hitzetan, euskal idazle gazteen «gogoa eta interesa» erakusten ditu. Bildumak 17 eta 29 urte arteko 24 egileren lanak jasoko ditu, eta bai literatur generoei dagokienez bai euskararen erabilerari dagokionez ere «aniztasuna» eta «berrikuntza» dira aipagarriak. «Gai aldetik denetarik dago, baina badago lan batean baino gehiagotan errepikatzen den zerbait: gorputza, baita norberak berearekin duen harremana ere», aurreratu du. Badaude ere umorea lantzen duten testuak, eguneroko gaiez aritzeko edo absurdoaz hitz egiteko adibidez. Jorratutako garaiak ere askotarikoak dira, sasoi ezberdinetan kokatuta baitaude idazlanak, eta ipuin laburrak, errelatoak, narrazioak zein poemak topa daitezke.

Euskararen aberastasuna da editoreek goraipatu duten beste ezaugarrietako bat. «Testu batzuetan islatzen da nolabait euskal literaturari lotzen diogun euskara zuzen edo formala, izan ahal dena euskara batua zein euskalki jakin bat. Baina beste idazle batzuek lizentziak hartu dituzte, kaleko euskara erabiltzea kasu, euskal literaturan hain ohikoa ez dena», iritzi du Alonsok.

Euskal Herri osoko lanak

Euskal Herri osotik ailegatu dira proposamenak, eta liburuan ere aniztasun hori jaso da. Jatorri guztietako egileak daude; batzuek hau dute literatura argitaratzen duten lehen aldia eta zenbaitek idazle ibilbide sendoa dute dagoeneko. «Denak dira egungo euskal literaturaren erakusgai», azpimarratu dute editoreek.

Oihana Arana, Olatz Azpirotz, Naia Bederede, Martin Bidaur, Amaiur B. Blasco, Nerea Eizagirre, Oihane Zuberoa Garmendia, Leire Gisasola, Markel Hernandez, Mattin Lerissa, Irati Majuelo, Alex Uriarte eta Ane Zubeldia dira egileetako batzuk.

Euskal idazleak eta gazteak. Horra hor beste irizpidea. Zergatik? «Horixe delako asmoetako bat: idazle gazteen lanak bultzatzea, eta horri erantzuten dio adin tarteak, uste dugulako adin horrekin zailagoa dela argitaratzea eta zailagoa, nolabait, hasiera hori. Maiz adin horretako idazleek bai parte hartzen dutela literatura lehiaketetan, eta irabazi ere egiten dituzte, baina lanak hor gelditzen dira. Aukera bat izan nahi zuen proiektu honek. Publikazioa da helmuga, baina ez hori bakarrik: adin bereko beste idazle batzuk ezagutu eta horrek eman dezakeen bultzada hartzea ere bada».

Egileen sexuari dagokionez, ez zegoen irizpide zehatzik, lehena «kalitatea» zelako, eta hori «aisa» bete da. «Literatura aldetik kalitatezko lan bat kaleratu nahi genuen», berretsi du. Behin testuak jasota, De Goñi eta Alonso konturatu ziren egileen %80 emakumezkoak zirela eta egindako hautaketak ere portzentaje hori islatu du.

Momentuz, ez dakite aurrenekoz egin zuten deialdia maiztasun jakin batekin errepikatuko ote duten. Momentuz, labean dagoen lanaz gozatu nahi dute.