GARA
BILBO

Japoniar lorategien euskal bertsioa «Bosteko» erakusketa ibiltarian

Japoniako «shakkei» (mailegatutako paisaia) kontzeptuaren inguruan hiru artistak egindako lanak erakusten ari da Bostekoren 23. edizioa. Bizkaiko bost udalerrik osatutako zirkuituan, Javier Landerasen argazkiak, Laura San Juanen margolanak eta Mikel Lertxundiren eskulturak ikusi ahal izango dira. Getxo atzean utzita, Basaurira iristear da orain, eta ondoren etorriko dira Zornotza, Leioa eta Arrigorriaga. Abenduan itxiko ditu ateak.

Shakkei, alegia, «mailegatutako paisaia», kontzeptu japoniarra da eta, funtsean, ikus-eskala handitzeko erabiltzen den teknika bat da, urruneko paisaiak gertuko lorategi batean txertatzeko. Hala, “Bosteko” erakusketa ibiltariaren aurtengo proposamena ere modu horretan planteatzen da; izan ere, sorkuntza-lanen multzoa erakusketa antolatzen duten bost zentroen espazio fisikora mugatu da. Piezak espazio jakin baten arabera egin dira, ikusmenaren eta gogoetaren arteko erlazioan funtziona dezaten eta, aldi berean, ikuslea lorategi japoniar baten simulazioa iragartzen duen espazio batera eramateko.

Iñigo Sarriugarte aritu da komisario lanetan “Begirada dibergenteak: shakkei ukitu bat” izeneko erakusketan. 23. edizio honetan Javier Landerasen argazkiak, Laura San Juanen margolanak eta Mikel Lertxundiren eskulturak aurkeztuko dira jendaurrean. Hautatutako sortzaile bakoitzaren ikuspegi propiotik abiatuta, teknika japoniar hori ikertu nahi izan dute.

Javier Landerasen (Bilbo, 1965) lanean japoniar lorategien hainbat argazki erakusten dira. Landerasen argazki-proposamenen jarraibide analitikoek hainbat gai jorratzen dituzte, hala nola lurraldea, paisaia, natura eta kultura. Bere argazki-argitalpenen artean, bereziki aipatzekoak dira “Shiroi Hana” (2012), lorategi japoniarrei buruzkoa, eta “Pintando el genio del lugar, fotografiando la mirada del artista” (2018), non Carlos de Haes XIX. mendeko margolariak penintsularen iparraldeko paisaiei buruz eginiko koadro batzuetan oinarritutako argazkiak biltzen diren.

Laura San Juanek (Donostia, 1963) naturarekin lotutako proposamenak egin ditu; gutxieneko egituren gainean eta pintzelkada txikiz egiten du lan fabrika-jarduketarekin eta sumi-e pinturarekin lotutako teknikekin. Artista honek pinturarekin izan zuen lehenengo harremana Rafael Ruiz Balerdiri esker izan zen, artista eskola publikoetara joaten zenean.

Harrezkero ibilbide luzea egin du, beti Ekialdeko pinturari lotuta. “The Mustard Seed Garden Manual of Painting” eskuliburua itzuli du, 1700ean Shanghain argitaratua eta Txinako pintura tradizionalaren eta bere maisu handien oinarriei buruzko iritziak biltzen dituena.

Mikel Lertxundiren (Berriatua, 1951) piezek ixten dute bilduma. Egilearen errealitatea euskal kulturan errotuta dago, baina hizkuntza unibertsala du, bereziki eragina duena Japoniako kulturan, materialei eta naturaren jatorrizko formei eskaintzen dien dedikazioagatik. Lantzen dituen material nagusiak harria, egurra eta burdina izan dira beti, forma eta konposiziozko sinpletasun-jarraibideetan oinarrituta, baina konbinazioetan aberatsa, testurak, ñabardurak, xehetasunak eta konparazio materialak barne. Hiru elementu horiek zuzenean lotzen dute naturara, gure ingurunearen osagai nagusi gisa eta, horrela, horien formak aldatuz, naturatik sortzen den indarra erakustea lortzen du.

Bosteko ekimenak aurten Getxon egin ditu lehen urratsak eta aste honetan Basauriko Arizko dorretxera iritsiko da (irailak 30-urriak 24). Jarraian etorriko dira Zornotza (Zelaieta zentroa, urriaren 26tik azaroaren 14ra), Leioa (Kultur Leioa aretoa, azaroaren 17tik abenduaren 6ra) eta Arrigorriaga (erakusketa aretoa, abenduaren 10etik 30era).