Sinai mendia, Moises profetaren gailurra

Moises profetaren elezaharrak erakarririk, Egiptoko Sinai penintsulako mendira igotzen da jendea 2.000 metrotik gora. Bisitaldia egun batzuez luza liteke Marte itxurako eskualde lehor honetan barna, turismo leku eta negozio bihurtu baita XXI. mendean.

Leku sakratua da Sinaiko penintsula erlijio monoteisten jarraitzaileentzat. Hemen gertatu ziren Exodoko pasadizo garrantzitsuenak. Hain zuzen ere Sinai mendian, Itun Zaharrean Horeb deitzen dioten horretan, Jainkoak Moisesi agindu zion hebrear herria aska zezala, Egiptoko faraoiek esklabo bihurturik baitzuen, eta azkenean Hamar Aginduen taula ere eman zion. Ordutik 3.300 urte baino gehiago igaro dira, eta jendeak Sinai mendiaren 2.285 metroak igotzen ditu, komunitate juduaren profeta garrantzitsuenak erakarrita.

Kostaldeko Dahab edo Sharm el-Sheij hirietatik antolatutako tourretan joaten dira, eta goizaldean izarren argitan igotzen hasten dira, egunsentiaz gozatzeko eta ondoren Santa Katalina monasteriora jaisteko. Ibilbide honek beste batzuei bide ematen die, bailara artean edo penintsulako gailurrik garaienera eraman gaitzaketenak, Santa Katalina mendira, 2.646 metrokora.

Sinai mendiari Jebel Musa deitzen diote. Egiptoko eskualde militarizatuenean dago, eta segurtasun kontrolak etenik gabeak dira. Sinaiko penintsula, letagin baten formakoa, Afrika eta Ekialde Ertain arteko lurreko ibilbide nahitaezkoa da, 1967 eta 1982 bitartean israeldarren kontrolpean egondakoa. Basamortuko lurralde honetan bi eskualde daude. Ipar Sinain, Mediterraneo itsasoak bustitakoan, hareazko dunak nagusi dira, eta segurtasun arrazoiengatik sarbidea ia mugatuta dago. Eta Hego Sinai turistikoa da, mendi harritsu gorrixkak dituena, Martekoak balira bezala, eta Itsaso Gorriko itsas koralengatik estimatua da. Hegoaldeko eskualde horretan dago, hain zuzen ere, Sinai mendia.

GIDARIAREKIN

Santa Katalina herriko monasteriotik abiatu da Sinai mendiko igoera, 1.500 metroko garaieran. Turistak tokiko gidari bat kontratatzera behartzen dituzte agintariek. Gidariari, arabiera bakarrik dakien beduinoari,10 euro ordaindu behar zaizkio. Bi bide daude. Lehenengoak, «Damuaren Urratsak» izenekoak, malda handiagoa du, eta 3.700 maila baino gehiago. Eta bigarrenak, gameluentzako bideak 750 maila ditu amaieran. Azken aukera horren alde egin dugu.

Gauez irten gara. Bidean gutxienez lau kafetegi daude, igoeran behar dena erosteko. Laugarrena nabarmena da, turistek utzitako dozenaka banderaz eta ehunka argazkiz apaindua. Handik gutxira, igoera zaildu egin da: 750 maila hautemanezinak iritsi dira. Beharbada, 500 metro inguru izango dira; bidearen zabalera estutu egin da, eta aldapa handitu. Gamelu gainean igotzen direnentzat azken geltokia dirudi toki harritsu honek.

Goizeko zazpiak aldera, jendea Hirutasun Santuaren kaperaren inguruan dabil. Jaisteko ordua da, eta badira kafe edo te bat eta mokadutxo bat hartzera gelditu direnak. Energia behar da, gero Santa Katalina monasterioa bisitatuko baitute mendiaren magalean

Sinai mendiaren tontorrean, 2.285 metroko altueran, ibilbide osoan bezala, lasaitasuna da nagusi. Goizeko hirurak dira eta hotz dago; horregatik, beduinoek esterilak eta mantak alokatzen dituzte. Bi ordu geroago hautsi da lasaitasuna. 300 turista baino gehiagoko taldea dator egunsentia ikustera. Gutxi batzuek baino ez dituzte granitozko mendi gorrixka horiek arretaz begiratzen; gehienak selfie perfektua lortu nahian egoskortuta daude.

Juduak, kristauak eta musulmanak bat datoz leku honetan Moisesek Hamar Aginduak jaso zituela esatean. Baina batzuek ukatu egiten dute gaur egungo Sinai mendia izan zela Moises joan zen leku biblikoa. James Cameronek ekoitzitako ‘Exodus Decoded’ dokumentalean ipar-ekialderago kokatzen dute, Jebel Hashem el Tarif mendian.

Goizeko zazpiak aldera, jendea Hirutasun Santuaren kaperaren inguruan dabil. Jaisteko ordua da, eta badira kafe bat edo te bat eta mokadutxo bat hartzera gelditu direnak. Energia behar da, gero Santa Katalina monasterioa bisitatuko baitute mendiaren magalean.

SANTA KATALINA MONASTERIOA

Egipton jaio zen kristauen bizitza aszetikoa, eta ermitauek Sinain aurkitu zuten bizitza kontenplatiborako leku perfektua. Santa Katalina da kristauen monasterio zaharrena, Unescoren Gizateriaren Ondarea eta Heleniar Eliza Ortodoxoarentzat erreferentzia. Gutxienez 15 mende ditu, 530. urte inguruan eraikitzen hasia, Justiniano enperadoreak harresi multzoa eta basilika egitea erabaki zuenean.

Monasterio honek Mahoma profetaren babesa izan zuen, eta, geroago, sultan otomandarrena edo Napoleonena berarena, 1798ko uholdeek kaltetutako harresi bat berreraiki baitzuen. Sinai mendiaren behealdean dago, monjeek esaten dute Exodoko Sasi Suzkoa pasadizoa gertatu zen lekua dela, non Jainkoa Moisesen aurrean agertu baitzen eta hebrear herria esklabotzatik askatzeko eskatu baitzion. Pasadizo hau gogorarazten dute mosaiko batek, sasi batek eta kapera batek. Eta museo barruan ere berriz agertzen dira, lehenengo aretoan, non XIII. mendeko bi koadrok gogorarazten dituzten Sasi Suzkoa eta Hamar Manamenduen teofaniak.

Egipton jaio zen kristauen bizitza aszetikoa, eta ermitauek Sinain aurkitu zuten bizitza kontenplatiborako leku perfektua. Santa Katalina, Unescoren Gizateriaren Ondarea, kristauen monasterio zaharrena da

IV. mendearen hasieran paganismoari uko egiteagatik martirioa jasan zuen Santa Katalinari eskainia, monasterio honek Komneno eta Paleologoen dinastia bizantziarreko ikonoak eta erlikiak kontserbatzen ditu, VIII. mendean hasitako gatazka ikonoklasta kristauan suntsitu ez zirenak, Sinaiko penintsula arabiarren kontrolpean zegoen garaian. Sarbide mugatuko liburutegi bat dauka, eta monjeek faltan botatzen dute Codex Sinaiticus, IV. mendeko Bibliaren eskuizkribu greko baliotsua, monasteriotik atera zena XIX. mendean, eta, hainbat eskutatik igaro ondoren, Britainiar Liburutegian dagoena.

BEDUINOEN HERRIA

XI. mendetik meskita bat duen monasterio honetatik bi urratsetara, Abbas Pasharen otomandar barrakoien aurriak eta Aaron profetari eskainitako kapera bisita daitezke. Beste aukera bat da Santa Katalina herrian barrena buelta bat ematea. Egiten ari diren dozenaka eraikinak ikusirik, badirudi egunen batean leku turistikoa izango dela. Biztanleek diotenez, lehen turista gehiago etortzen ziren, batez ere Israeldik, baina sektorea ez da suspertzen, eskualdeko ezegonkortasuna dela eta.

Herrian jatetxe merkeak eta kafetegiak daude. Han gizonek denbora pasatzen dute shisha erretzen, futbola ikusten, dominoan jolasten. Komunitate patriarkal eta superstizioso honetan emakumeek ez dute ia presentziarik espazio publikoan. Santa Katalinan esan ohi dute denak beduino tribu berekoak direla: Jelebiya. Ustez, Justiniano enperadorearen aginduz Pontotik etorri zen tribu hau, monasterioa zaintzeko eginkizunarekin.

XXI. mendean, muturreko tenperaturak dituzten lur idorretan, herritarrek turismoaren negozioaren parte izan nahi dute. Baina beduinoek uko egiten diete tour bizkorrei, eta astebetetik gorako egonaldiak eskaintzen dituzte, izarren azpiko gaueko kanpaldiak, gamelu ibilaldiak, garai batean ermitauak bizi ziren monasterio, kapera edo kobazuloak sakabanatuta dauden haran arrokatsu estuetan igaroaldiak.

Gisa honetan, bidaiaria Arbain haranean sar liteke, Berrogei Martirien eliza bisitatzeko eta Santa Katalina tontorrera igotzeko, edo Talako haranera joateko, han ez baitago segurtasun kontrolik, ezta kontratatu beharreko gidaririk ere. Eta orduan bi anaiarekin topo egingo du, Ferhan eta Sadallah, ura administratzen dutenak eta aszetek abandonatutako monasterio bateko fruta eta olibondo arbolak zaintzen dituztenak. Horra, benetako esperientzia bat beduinoekin, hemen denek gomendatzen dutena.