Norabide jakinik gabe oinez nindoan Lleida hiriburuan kalerik kale. Ikusi nituen txinatarrek gobernatutako ardotegi zaharrak, halal carnisseriak eta fleca hegoamerikarrak nonahi. Horiek gabe mortu legoke kalea. Txatar-biltzaileak oinez noraezean, aldiriak auzo bihurtzen diren ertzean. Garagardo lata hutsak dantza geldoan parke bakartietan.

«Hemen ia ez dago turismorik. Udan beroegi, neguan hotzegi, bazterregi», azaldu zidan San Joan plazan zain neukan lagunak. Bitxia da, baina izurri garaikidetik bazter geratze horrek tristura eta lasaitasuna eragin dezake aldi berean.

Gozo hartu ninduten duela bi asteburu Lleidan liburu eta kontakizun artean. Aletu zidaten hiriaren historia aberatsa, egoera politikoa eta eskaini ere sozioekonomiari buruzko apunte bi. «Katalunia oro har Euskal Herria baino txiroagoa da. Baina gertatzen dena da gutxi batzuk lizunki aberatsak direla. Horra hor guri buruzko mitoa sostengatzen duen errealitate tranpatia».

Trena hartzeko ordua gertu zegoen eta ateneoan, non CUPeko militanteak eta mugimendu anarkistakoak eskuz esku lanean aritu ohi diren, liburua aurkezten ari zen Benet Salellas abokatu konprometitua. Gaia honakoa: Euskal Herrian zoritxarrez ondo ezagutzen dugun Garzon jaunak 1992an agindutako polizia operazio bat aitzakia hartuta Estatuak hainbat militante independentista katalan atxilotu, torturatu eta espetxeratu zituenekoa. Bertan zen, idazlearen alboan, garai hartan harrapatu zuten kide bat ere, bere testigantza emateko. Berbekin marraztu zuten poliziaren basakeria, prentsaren isiltasuna eta 2017ko urriaren 1eko gertaeretaraino iristen den hari berde fina.

Laster arte Lleida, hegazkin faxistek Ferrer i Guardiaren ildoko eskola bat lehertu eta 50 haur hil zituen Segre ertzeko hiria. «Gazteegiak gara politikari uko egiteko» esanez agurtu zitzaidan laguna geltokian nire zauri militanteez ari nintzelarik. Masaila gorritu zitzaidan, supituki, nola bestela, nire ukoak gordetzeko eraikia nuen bide-mataza kartoi bustiz egina zela jabetu nintzelako.