Fito Rodriguez
Fito Rodriguez
Idazlea

Makinen suntsitzailea

 

Ernst Toller (Samotschin, Polonia, 1893- New York 1939). Bere belaunaldiko beste gazte batzuk bezala, Ernst Toller ere euforia nazionalista batez liluratuta egon zen, eta hori zela-eta buru-belarri aritu zen lanean bere Herriaren alde baita Lehen Mundu Gerran parte hartu zuen ere. Dena den, gerraren esperientzia zuzenak bakezale sutsu eta sozialista iraultzaile bihurtu zuen.Lehen Mundu Gerraren amaieran, 1918ko Alemaniako Iraultzan hartu zuen parte, eta Bavariako Langileen Kontseiluetako Errepublikari eman zion lehentasuna bere militantzian eta hartan presidente izatera iritsi zen. Iraultza gairaituta, Toller bost urtez espetxean egon zen, 1924ko ekainera arte.

Hainbat obra idatzi zituen garai horretan, besteak beste, Makinen suntsitzaileak. Behin askatuta, antzerkigile gisa arrakasta izan zuen eta Erwin Piscatorrekin kolaboratu zuen. Hitlerrek hauteskundeetan eta nazismoaren eskaladan lortutako garaipenak, une horretatik aurrera AEBetara erbesteratu behar izan zuen, bere bizitza faxismoaren eta gizateriaren kausaren aurka borrokatu behar izan zuen; horrela, 1938an, Gerra Zibilean, Espainiara bidaiatu zuen.

Alderdi errepublikanoan bizi baldintzek ("inoiz ez zaizkit ahaztu Espainia errepublikako umeen aurpegiak") hunkituta, Spanish Relief Plana sortu zuen ezkerreko borrokalarien seme-alabei laguntza emateko. Plan honi, bere baliabide ekonomiko eta energi guztiak eman zizkion

Une horretatik aurrera, faxismoaren eta gizateriaren kausaren aurkako borrokari bizitza osoa ere eskaini nahi izan zion; horrela, 1938an Espainiara bidaiatu zuen Gerra Zibila gori-gorian zegoela.

Hala ere, Europako faxismoaren aurrerapen etengabeak, Espainiako Errepublikaren porrotak bere mugetako bat izan zuen, Tollerrentzat kolpe pertsonal konponezina suposatu zuen eta Francoren tropak Bartzelonan sartu eta gutxira, New Yorkeko hotel batean bere buruaz beste egin zuen. 1939ko maiatzaren bukaera zen, duela 80 urte.

Nik, berriz, hauxe idazteko eta zuenganatzeko makina bat makina erabili behar izan dut.

Egun Iraultzak, Toller gaztea bezala, Herriaren alde egiteko, ideiak eta militantziaz gain, prentsa idatzia behar du, hedabideak eta gizarte sareak behar ditu eta, horrekin guztiarekin batera, elkartasun pilo bat. Ez expolio gara-eta...

Recherche