Laster Araba, Bizkai eta Gipuzkoako 2017ko aurrekontuak onartuko dira EAJ, PSE eta PPren babesarekin. EAJk aurrekontuak Lomce legea inposatu, murrizketak areagotu, hezkuntzaren kalitatea murriztu eta herri gisa oinarrizko eskubideak ukatu dizkigun PPrekin onartzea erabaki du. Berriro ere, benetako beharrei, pertsona gehienen beharrei, erantzuten ez dieten aurrekontuak izango dira. Azken urteetan bezala, lehentasunak ez dira ipintzen jendarte justuagoa eraikitzeko bidean eta hezkuntza horren adibide argia da.

Aurrekontu hauekin, azken urteetan hezkuntzan ezarritako murrizketek, gure hezkuntzan hainbeste kalte egiten ari direnek, indarrean jarraituko dute eta sarri entzuten dugun arren hezkuntzak duen garrantzia, ezinbesteko zutabea kohesio sozialerako, eta politika publikoetan lehentasuna izan behar duen esparrua dela, beste behin ere, aurrekontuek ezeztatzen dute hori guztia eta hitz hutsalak besterik ez direla argi gelditzen da.

Aurrekontu hauek legebiltzarkide gisa aurreko legegintzaldiko lau urteetan ikusitakoaren jarraipena dira, zoritxarrez. Betiko leloaren betiko leloa.

2017ko hezkuntza-aurrekontua oso urruti gelditzen da 2009ko aurrekontuetatik. 167 milioi euro gehiago inbertitu beharko lirateke hezkuntzan orain dela zortzi urteko egoerara itzultzeko. Beraz, oraindik ere urteetako murrizketei buelta eman gabe jarraitzen dugu 2017an, eta baliabiderik gabe erronka berriei aurre egiteko. Araban, Bizkaian eta Gipuzkoan hezkuntzara BPGaren %3,6 dedikatzen den bitartean (2009an %4,3); Espainian %4tik gora, eta Europako batez bestekoa %5 eta %6 artean kokatzen da. Badago tartea hobetzeko! Baina Jaurlaritzarentzat, EAJrentzat, hitzetatik harago, hezkuntza ez da lehentasuna eta hezkuntza publikoa are gutxiago.

Hezkuntza sistema ahultzen doa. Ahularazten doaz. Aurrekontu hauetan Unibertsitateak pisua galtzen du, Haur Eskoletan gabezia nabariak daude eta orokorrean aurreko urteetako irizpideak jarraitzen ditu. Ez dago apustu berririk, ez dago inbertsiorik hezkuntzaren kalitatearen alde eragiteko.

Bitartean ikastetxeetako egoera kaskartzen joan da. Kontuan hartu behar da unibertsitatez kanpoko hezkuntza sisteman, azken urteetan matrikulazioak nabarmen egin duela gora baina irakasle, langile, kopuruak ez. Gutxienez, 1.800-2.000 irakasle gehiago behar dira ikasleei erantzun ahal izateko.

Irakasleen artean %31 behin-behinekoak dira. Honek kalitatean, antolakuntzan eta lan baldintzetan ondorio zuzenak dituela argi dut. Gainera, Jaurlaritza egiten ari den Lan Eskaintza Publikoak ridikuluak dira, ez dute konpontzen benetan dugun arazoa. Eta Jaurlaritzatik egonkortasuna bermatzeko beste tresnarik ez da landu. 6.000 lanpostu egonkortu behar dira.

Hain inportanteak diren ordezkapenak ere atzerapenekin egiten dira. Ordezkapenak lehen egunetik bete behar dira ezin ditugulako ikasleak irakaslerik gabe utzi.

Irakasleen gaixotasun bajak zigortzen dira (egindako beste murrizketa bat). 2010etik soldatak murriztu egin dira: %5eko jaitsiera, 2012ko aparteko lansariaren zati bat oraindik ez da itzuli, soldata izoztuak azken urteetan eta gehienez %1eko igoera.

Irakasleen batez besteko adina altua da. Erretiroa hartzeko adina atzeratu egin da, ez dago ordu murrizketarik edo beste neurririk. Bitartean gazteak langabezian edo beste herrialdeetara joan beharrean daude. Irakasleen lan baldintzak okertu dira, lan zama nabarmen handitzen zaien bitartean. Errealitate honek eragin zuzena dauka hezkuntza kalitatean. Zerrenda luzearekin jarrai nezakeen, baina ez naiz datuetan gehiago luzatuko.

Cristina Uriarte Hezkuntza sailburuak, egun batean eta hurrengoan abian ipiniko dituen planak aurkezten ari da. Hezkuntza hobetzeko plana, inklusiorako plana, ikasle etorkinak eskolatzekoa… Nahi beste hobekuntza plan egin daiteke, baina proiektu berritzaile gutxi indartu daiteke, errealitatea errotik aldatzen ez bada.

Irakasle nahikoa egotea, ikastetxeetan egonkortasuna izatea, lan baldintza duinak izatea, ikasleen aniztasunari erantzuteko aukerak izatea: errefortzuak, bikoizketak, material pedagogikoa eta testuliburuak dohainik eskaintzea, matrikulazio irizpideak aldatzea, beharrezko azpiegiturak egitea... horiek ezinbestekoak dira edozein plan aurrera eramateko eta berau arrakastatsua izateko.

Hezkuntzan egiten den inbertsioak zuzeneko eragina du eraiki nahi den hezkuntza sisteman. Inbertsioa handitzea eta bitartekoak ganoraz kudeatzea beharrezkoa da.

Gauzak horrela, ELA, LAB eta Steilas sindikatuek mobilizazioak deitu dituzte martxoaren 22rako. Greba eguna izango da.

Nola ez mobilizatu? Nola ez eskatu baliabideak hezkuntzarako? Nola ez adierazi hezkuntza publikoko langileek duten haserrea? Nola ez ulertu hezkuntza komunitateak duen haserrea? Nola ez mobilizatu benetako negoziazioaren alde, akordioen alde eta inposizioen kontra? Arrazoi osoa dute, zilegi da eta beharrezkoa bestelako hezkuntza politika batzuk behar ditugula exijitzea. Proposamen eraikitzailez beteriko deialdia da.

Murrizketarik gabeko aurrekontuak behar ditugu, hezkuntza lehenetsiko duten neurriak hartu behar dira, Europako batez bestekora iristeko bidea egiten hasi behar dugu. EAJk, PSEk eta PPk adostutako aurrekontuak alderantzizko bidean doaz. Lotsagarria da. Horregatik, nik ere greba egingo dut!