Aurrekontu hauekin, azken urteetan hezkuntzan ezarritako murrizketak, hainbeste kalte egiten ari direnak gure hezkuntza sisteman, indarrean jarraituko dute eta sarri entzuten dugun arren hezkuntzak duen garrantzia ezinbesteko zutabea kohesio sozialerako eta politika publikoetan  lehentasuna izan behar duen esparrua dela, beste behin ere, aurrekontuak ezeztatzen dute hori guztia eta hitz hutsalak besterik ez direla argi gelditzen da.

Legebiltzarkide gisa aurreko legegintzaldiko lau urteetan ikusitakoaren jarraipena dira aurrekontu hauek, zoritxarrez. Betiko leloaren betiko leloa.

2017ko hezkuntza aurrekontua oso urruti gelditzen da 2009ko aurrekontuetatik. 167 milioi euro gehiago inbertitu beharko lirateke hezkuntzan orain dela zortzi urteko egoerara itzultzeko. Beraz, oraindik ere urteetako murrizketei buelta eman gabe jarraitzen dugu 2017an eta baliabedirik gabe erronka berriei aurre egiteko. Araban, Bizkaian eta Gipuzkoan  BPG ren  %3,6 dedikatzen den bitartean hezkuntzara (2009an %4,3); Espainian %4 tik gora eta Europako bataz bestekoa %5 eta %6 artean kokatzen da. Badago tartea hobetzeko! Baina Jaurlaritzarentzat, EAJrentzat, hitzetatik haratago, hezkuntza ez da lehentasuna eta hezkuntza publikoa are gutxiago.

Hezkuntza sistema ahultzen doa. Ahultzen doaz. Aurrekontu hauetan Unibertsitateak pisua galtzen du, Haurreskoletan gabezi nabariak daude eta orokorrean aurreko urteetako irizpideak jarraitzen ditu. Ez dago apustu berririk, ez dago inbertsiorik hezkuntzaren kalitatearen alde eragiteko.

Bitartean ikastetxeetako egoera kaskartzen joan da. Kontuan hartu behar da, unibertsitatez kanpoko hezkuntza sisteman, azken urteetan matrikulazioak nabarmen egin duela gora baina irakasle, langile kopuruak ez. Gutxienez, 1800-2000 irakasle gehiago behar dira erantzun ahal izateko ikasleei.

Irakasleen artean %31koa behin behinekoak da. Honek kalitatean, antolakuntzan eta lan baldintzetan ondorio zuzenak dituela argi dut. Gainera, Jaurlaritza egiten ari den Lan Eskaintza Publikoak ridikuluak dira, ez dute konpontzen benetan dugun arazoa. Eta Jaurlaritzatik egonkortasuna bermatzeko beste tresnarik ez da landu. 6000 lanpostu egonkortu behar dira.

Hain inportanteak diren ordezkapenak, ere, atzerapenekin egiten dira. Ordezkapenak lehen egunetik bete behar dira ezin ditugulako ikasleak irakasle gabe utzi.

Irakasleen gaixotasun bajak zigortzen dira (egindako beste murrizketa bat). 2010etik soldatak murriztu egin dira: %5eko jaitsiera, 2012ko aparteko lansariaren zati bat oraindik ez da itzuli, soldata izoztuak azken urteetan eta gehienez %1eko igoera.

Irakasleen bataz besteko adina altua da. Erretiroa hartzeko adina atzeratu egin da, ez dago ordu murrizketarik edo beste neurririk. Bitartean gazteak langabezian edo beste herrialdeetara joan behar dira. Lan baldintzak okertu dira, lan zama nabarmen handitzen zaien bitartean irakasleei. Errealitate honek eragin zuzena dauka hezkuntza kalitatean. Zerrenda luzearekin jarrai nezakeen, baina ez naiz datuetan gehiago luzatuko.

Cristina Uriarte Hezkuntza sailburuak, egun bat eta hurrengoan abian ipiniko dituen planak aurkezten ari da. Hezkuntza hobetzeko plana, inklusiorako plana, ikasle etorkinak eskolatzekoa… Nahi beste hobekuntza plan egin daiteke, baina proiektu berritzaile gutxi indartu daiteke errealitatea ez bada errotik aldatzen.
Irakasle nahiko egotea, egonkortasuna ikastetxeetan, lan baldintza duinak izatea, ikasleen aniztasuna erantzuteko aukerak izatea: errefortzuak, bikoizketak, material pedagogikoa eta testu liburuak dohainik eskaintzea, matrikulazio irizpideak aldatzea, beharrezko azpiegiturak egitea... ezinbestekoak dira edozein plan aurrera eramateko eta hau arrakastatsua izateko.

Hezkuntzan egiten den inbertsioak zuzeneko eragina du eraiki nahi den hezkuntza sisteman. Inbertsio handitu eta bitartekoak ganoraz kudeatzea beharrezkoa da.

Gauzak horrela, ELA, LAB eta Steilas sindikatuek mobilizazioak deitu dituzte martxoaren 22an. Greba eguna izango da.

Nola ez mobilizatu? Nola ez eskatu baliabideak hezkuntzarako? Nola ez adierazi hezkuntza publikoko langileek duten haserrea? Nola ez ulertu hezkuntza komunitateak duen haserrea? Nola ez mobilizatu benetako negoziazioaren alde, akordioen alde eta inposizioen kontra? Arrazoi osoa dute, zilegi da eta beharrezkoa bestelako hezkuntza politika batzuk behar ditugula exijitzea. Proposamen eraikitzailez beteriko deialdia da.

Murrizketarik gabeko aurrekontuak behar ditugu, hezkuntza lehenetsiko dituzten neurriak hartu behar dira, Europako bataz bestekora iristeko bidea egiten hasi behar dugu. EAJk, PSEk eta PPk adostutako aurrekontuak alderantziko bidean doaz. Lotsagarria da. Horregatik nik ere greba egingo dut!