Mundu osoan zehar banatutako zientzialariak eta, horien artean, EHUko Magnetismo eta Material Magnetikoen diziplina anitzeko taldea (GMMM), minbiziaren aurkako tratamenduan bakterio magnetikoak nola erabili aztertzen ari dira. ‘ACS Nano’ aldizkariak taldearen ikerketari buruzko artikulu bat argitaratu du, eta, horrela, ideia gauzatzeko urrats berri bat eman du.

EHUk ohar batean azaldu du zertan datzan ideia: «Irudika dezagun ibilgailu ñimiño bat, alegia nanoauto bat (milimetroa baino milioi bat aldiz txikiagoa), eremu magnetikoen bidez kontrolatu eta zuzendu ahal izateko egitura magnetiko bat duena. Demagun auto hori giza gorputzean sartzen dugula eta sendagai bat askatu edo zelula tumoralak kendu behar diren tokiraino eramaten dugula. Bada, ideia ausart horretan lanean ari dira» EHUko zientzialariak, Maria Luisa Fernandez-Gubieda Zientzia eta Teknologia Fakultateko irakaslearen zuzendaritzapean.

«Mikroorganismo horiek gai dira beren zelulen barruan burdin oxidozko nanopartikula magnetikoak sortzeko. Partikulak (50 nanometroko diametroa dute; beraz, odoleko zelulak baino 100 aldiz txikiagoak dira) kate moduan antolatzen dira bakterioaren barruan. Kate horrek iparrorratz magnetiko gisa jarduten du, eta bere osotasunean orientatzen du bakterioa, eremu magnetiko batek zehaztutako norabidean», azaldu du.

Ikerlarien asmoa da minbizia tratatzeko erabiltzea, «dela hipertermia magnetikoaren bidez dela sendagaiak garraiatuta: partikulek tumorea dagoen lekura eramango lituzkete bakterioak, eta kanpoko eremuetatik berotuko lirateke, zelula tumoralak erretzea eta/edo farmakoak beroaren edo kanpoko beste estimulu baten bidez askatzea lortzeko».

Helmholtz-Zentrum Berlin erakundeko talde batekin elkarlanean, xeheago aztertu ahal izan dituzte bakterio horien propietate magnetikoak. EHUk dioenez, balizko aplikazio guztien arrakasta maila bakterio horien propietate magnetikoen araberakoa da eta, zehazki, haien kateak osatzen dituzten nanoiman bakoitzaren araberakoa.

«Hala ere, partikula bakar baten seinale magnetikoa oso ahula da, eta, hori dela eta, orain arte, ehunka edo milaka nanopartikulen batez besteko erantzuna aztertu behar izan da emaitza adierazgarriak lortzeko», erantsi du.

Batez besteko balio horiek bakarrik edukitzeak nanoimanen aplikazio pertsonalizatuak diseinatzeko aukerak murrizten zituen. Eta, hain zuzen, hori aldatu da orain. Lourdes Marcano fisikari eta GMMTko kideak metodo berri bat sortu du. «Orain, nanoiman indibidual ugariren propietate magnetikoei buruzko informazio zehatza lor dezakegu aldi berean», adierazi du.

Metodo berriak nanoegitura magnetiko indibidualen propietate magnetikoak neurtzeko aukera ematen du, baita entitate biologikoen barruan daudenean ere. 

«Bakterioa eredu magnetiko bikaina da, eta nanopartikula magnetikoen portaera ulertzen eta beste sistema batzuetara igarotzen diren ereduak garatzen laguntzen digu», azaldu du Maria Luisa Fernandez-Gubiedak. Bere taldea, gaur egun, bakterioen mugikortasuna kontrolatzeko lan egiten ari da. Kanpoko eremu magnetikoak baliatzen dituzte bakterioak tumorera bideratu ahal izateko eta puntu horretan aktibatu ahal izateko, dagokion eginkizuna bete dezan.