GAUR8
Gaur X urte

Duela 13 urte gertatu zen Fukushimako istripu nuklearra

2011ko martxoaren 11n, hots, duela hamahiru urte, Fukushimako zentral nuklearrean istripua gertatu zen, lurrikara batek eta hark eragindako tsunami batek eraikuntzan kalteak eragin ostean. Txernobylgo 1986ko istripuaren ondorengo historiako bigarren krisi nuklear larriena izan zen.

Istripuaren hamargarren urteurrenean egindako omenaldiaren argazkia.
Istripuaren hamargarren urteurrenean egindako omenaldiaren argazkia. (AFP)

Hamahiru urte igaro dira 2011ko martxoaren 11n Fukushima eta Japoniako ipar-ekialdeko zati handi bat lurrikara batek eta tsunami handi batek jo zituztenetik, istripu nuklear bat eraginez. Hondamendi horretatik berreskuratzen saiatzen ari dira oraindik.

Egun horretan hotz handia egiten zuen Japonian eta ezerk ez zuen pentsarazten ordu batzuen buruan gertatzear zena. 14.45ean eraikinak dardarka hasi ziren herrialdearen ipar-ekialdean, Richter eskalako 9 graduko lurrikara baten ondorioz. Etxeak erori eta errepideak pitzatu ziren, baina okerrena heltzear zegoen.

Izan ere, itsasertzean lurrazalaren zati bat beste baten azpian hondoratu zen. Horrek itsas hondoaren zati bat altxatu eta olatu erraldoiak eragin zituen. 45 minutu geroago, askatutako ur-masa ikaragarria kostaldera iritsi zen, eta dena suntsitu zuen, milaka pertsona hil zituen, eta itsasontziak, ibilgailuak eta obra-hondakinak lehorreraino eraman zituen.

Hondamendi naturalari giza jatorriko beste bat gehitu zitzaion, inguruan hainbat zentral nuklear zeudelako. Egoera bereziki kritikoa bihurtu zen Fukushimako zentralean. Lurrikarak eta tsunamiak eragindako hornidura elektrikoaren etenak erreaktoreak berotu zituen eta fusioa eragin zuen. Leherketak bata bestearen atzetik gertatu ziren, nahiz eta erreaktoreak itsasoko urez hozten saiatu ziren, haietako batek kolapsatu zuen arte.

Bi dimentsio hartu zituen ezbeharrak: 18.000 biktima baino gehiago eragin zituen tsunamia eta Txernobylgo 1986ko istripuaren ondorengo historiako bigarren krisi nuklear okerrena.

Errefrigerazio sistemen akatsak zirela eta gas erradioaktiboen isurketa kontrolatua burutu zen, euskarri esparruan presioa murrizteko.

Istripua gertatu eta egun batzuetara iodo erradioaktiboa aurkitu zuten Tokioko uretan eta erradioaktibitate maila altua Fukushimaren inguruan ekoiztutako esnean. Aste bat geroago, Kalifornian Japoniatik zetozen partikula erradioaktiboak agertu ziren, Ozeano Barea zeharkatu zutenak. 2021eko apirilaren 13an, Japoniako gobernuko buru Yoshihide Sugak iragarri zuen istripuan nukleoak hozteko baliatutako ur kutsatua itsasora isuri zutela. Erabaki hori zentral nuklearraren Tokyo Electric Power kudeatzailearekin, Japoniako energia nuklearra arautzeko erakundearekin (OIEA) eta Fukushimako tokiko agintariekin bildu ondoren hartu zuten.