Patxi Aznar Bellido

Sahara, CIA eta Pedro Sanchez

Nire ustez, alderdi sozialistaren aldaketa desegokia, Mendebaldeko Saharako auziari dagokionez, testuinguru zabal batean kokatu behar da. Hasteko, Hagako nazioarteko auzitegiaren 1975eko ebazpenak ez du Marokok Sahararen gainean duen subiranotasuna onartzen, eta, beraz, aldaketa hori legez kanpoko jarrera izango litzateke. Jarraian, Nazio Batuen funtzionamendu kaskarra aipatu behar da, 1991n (Minurso) sortu baitzuten, hau da, Mendebaldeko Sahararen Erreferendumerako Nazio Batuen Misioa.

Erreferendum hori ez da aurrera atera Marokok ezarritako oztopoengatik eta Frantziak Nazio Batuen segurtasun kontseiluan izan duen eraginagatik. Horretaz gain, eta gertatzen ari dena hobeto kokatzeko, uste dut Marokok jokatzen duen papera aipatu behar dela, pertsonak itsasartetik igarotzeko kontrolatzaile gisa interesatzen zaionean, edo Marokoren lankidetza terrorismoari aurre egiteko, nahiz eta, kasualitatez, terrorista gehienek nazionalitate marokoarra izan. Sahararekiko jarrera aldatzeko arrazoi horiez gain, beharrezkoa da Marokok Espainiako estatuaren aurka egindako xantaia gogoratzea, itsasartea itxita. Emandako arrazoiei G. Sorosek P. Sanchezi egindako telefono-deia gehi geniezaieke. Dei horren bidez, Gobernua erortzen uzteko mehatxua egin zion Sanchezi, Sahararen inguruan zuen jarrera aldatu ezean. Izan ere, segurutzat jotzen da Rabatek Soroseko hainbat sozietateri mesede egingo diela Saharako lurraldean gasa eta petrolioa erauzteko.

Bestalde, eta jarrera-aldaketa horren ondorio negatiboak aipatuz, zorretan dagoen saharar herria botata uzteaz gain, esango dugu arriskuan jartzen dela Espainiako estatuak ustiatzea Tropic itsaspeko mendiko teluro-erreserbak; izan ere, Nazio Batuen Erakundeak kontrakoa esaten ez duen bitartean, Kanariar Uharteetakoak eta Saharakoak lirateke, baina Sanchezek Marokoren autonomia-plana onartu duenez, nabarmen zaildu du ustiapen hori. Pedro Quevedo Kanaria Berriko presidenteak itsas eremua Marokorekin mugatzeko eskatu dio Sanchezi. Horretaz gain, gasarekin gertatutakoa aipatu behar da, Sahararen inguruko jarrera-aldaketa horrek Aljeria gogaitu baitu, enbaxadorea erretiratu baitu, eta gerra egoera honetan mesede egin beharrean, Afrika-Europa gasbidearen igarobidea delako, Aljeriatik datorren gasaren prezioaren igoera bat izango dugu, eta horri beste igoera bat gehitu behar zaio, Estatu Batuak bezalako gas garestiago baten aldeko Espainiako gobernuaren apustu berriagatik.

Bloke horrekin amaitzeko, esan beharra dago erabaki horrek ez duela egonkortasuna ekarriko eremura, saharar herriak borrokan jarraituko duela esateaz gain, ez baita aseko monarkia alauitaren hedapen grina historikoa. Beraz, Majzén marokoarrak dioen bezala, Ceuta eta Melillakoa denbora kontua da.

Nire ustez, eta okerreko erabakia ezkutatzeko, Pedro Sanchezek dio Estatu Batuek eta Alemaniak ere hala egin dutela. Eta hori egia den arren, hori zehaztu behar da esanez Estatu Batuetako gobernuak jarrera aldatu duela Marokok Israelgo Estatua onar dezan, eta Alemaniak Espainiako estatua xantaia hutsez onar dezan. Gainera, hemen ez da ahaztu behar bakoitzak bere interesak defendatzen dituela eta guztiek ez dituztela interes berberak. Dena dela, erabaki horrek utzitako arrasto kirastuna izugarria da; izan ere, Pedro Sanchezek egin duena da mundu osoko herritarrei esatea interes jakin batzuk defendatzeagatik nazioarteko legezkotasuna urratzea ere balio duela, eta hori ez da horrela, nire ustez, zuzendu beharko litzatekeena. Gainera, gogora ekartzen dit Duane R. Clarridge CIAko kide ohiak John Pilger kazetariari eman zion justifikazioa Salvador Allende bezalako benetako sozialista baten boteretik kentzea justifikatzeko. Sanchezen berri duzu?

Search