Rio de Janeiro, pozik balea konkordunen populazioa ugaltzen ari delako
Rio de Janeirok balea konkordunen presentzia handia du azken asteetan bere kostaldetik gertu, turista eta ikertzaileentzako «opari» bikaina. Adituen ustetan, hegoaldeko hemisferioan zetazeoen populazioa berreskuratzeko urteetan egindako lanaren emaitza da.
Brasilgo hiria derrigorrezko eskala da balea konkordunenentzat, ugaltzeko ur beroagoetara egiten duten bidean. Uztailaren 23an, Baleen eta Izurdeen Munduko Egunean, pirueta eta kantu ikuskizun berezia eskaini zuten.
Urtero bidaiatzen dute Antartikatik –bertan elikatzen dira– Brasilgo Bahia eta Espirito Santo estatuen inguruan dauden ugaltze-eremuetara, Guilherme Maricato itsas biologo eta ‘Balea Jorobada’ proiektuko ikertzaileak azaldu duenez.
1988an sortuta, ekimen hau Baleia Jubarte Institutuak kudeatzen du. Brasilgo balea konkordunak eta beste zetazeo batzuk aztertzea eta babestea du helburu.
Maricato eta lankideek behaketak aprobetxatzen dituzte mota guztietako datuak biltzeko eta deszifratzeko, adibidez, nondik datozen zehazki edo zein den animalia horien helmuga. Tamaina handikoak dira: 16 metro eta 40 tona arte neur dezakete.
Halaber, «orban biologikoko» azterketak egiten dituzte, beren adinari eta sexuari buruzkoak, baita analisi akustikoak ere. Izan ere, urteko sasoi honetan, arrek «emeak erakartzeko gero eta kantu konplexuagoak» eskaintzen dituzte, Maricatok dioenez.
Gaur egungo begiztatzeen ugaritzea azken hamarkadetako kontserbazio-ahalegin neketsuen ondorioa da. «Hego hemisferioko balea konkordunen populazioak lehengoratzen eta antzinako eremuak okupatzen ari dira berriro, Rio de Janeiro barne», adierazi du ‘Balea Jorobada’ proiektuarekin elkarlanean ari den itsas biologo Liliane Lodik.
Oparia eta mehatxuak
80ko hamarkadatik baleek izan duten portaera ikertzen ari da Lodi, eta, berak dioenez, zetazeo horiek Rioko uretan egotea «benetako oparia» da turistentzat eta zientzialarientzat. «Funtsezkoa da pertsonek animalia horiekiko errespetua eta miresmena izatea», eskatu zuen. Hala ere, Rio de Janeirotik igarotzeak mehatxuak sortzen ditu.
Baleia Jubarte Institutuak egindako azken erroldaren arabera, Brasilgo kostaldea bisitatzen duten balea konkordunen populazioa ia 18 aldiz biderkatu da azken bi hamarkadetan, 2001ean 1.400 ale izatetik 2022an 25.000 izatera. Gorakada baleen ehiza komertzialaren amaieraren ondorio zuzena da, 1986an adostutako nazioarteko luzamenduari esker.