Ez dakit zuek, baina nik aste honetan entzun dut lehenbizikoz GPT-3 delako zerbait existitzen dela [https://bit.ly/3gfgcIS]. Asko laburbilduz, hizkuntza eredu bat da, aurrez ikasitako datuetatik abiatuta ondoren zer datorren iragartzea lortzen duen adimen artifizialeko tresna bat. Bilatzaileetan idazten duzunean bezala: “makinak” zer bilatzen duzun iradokiz testua osatzen dizu. Antzekoa da, baina beste maila batean.

“Makina” horrek –zalantzak ditut hitz egokia ote den– ez du egiazki testuingurua ulertzen. Egiten diogun sarrera bakoitzari aukera bakarra itzultzen dio posible diren erantzunen artetik. Txertatu zaion ezagutza ozeanikoa da, ordea; Wikipedia osoa ez ezik hamaika liburu eta artikulu ere biltzen ditu. Interneten aurki daitekeen informazio garrantzitsu guztia ikasaraziz entrenatu du OpenAI enpresak GPT-3 sistema. Hori dela eta, izugarriak dira emaitzak. Pentsalari eskolastikoen azken belaunaldia hiltzen ari dela, ezagutza ozeaniko horretatik abiatzen da adimen artifiziala.

Informatikaren arloan, lengoaia eredu hori era guztietako tresnak eta edukiak sortzeko gai da. Esperimentu batean, zer aplikazio mota nahi zuten eta zertarako balio behar zuen azaldu zioten eta GPT-3ak bere kabuz programatu zuen aplikazioa.

Areago, Bitcoini buruz, "The Legend of Zelda" bideo jokoari buruz eta adimen artifizialak politikan duen eraginari buruz elkarrizketak izateko gai da GPT-3a. Elkarrizketa horietako batzuk irakurri ditut eta beldurgarria da. Jakina, makina ez da ez ezkerrekoa ezta eskuinekoa ere. Egia esateko, esaldi hori entzutean gezur hutsa iruditu ez zaidan aldi bakarra izan da. Adimen artifizialaren bias edo joera ideologikoa une honetako eztabaidagai garrantzitsuenetako bat da, ordea. Espero dezagun GPT-3ari sartu dioten informazioa hierarkia baten arabera antolatzea eta Bertrand Russellen lanak goian egotea.

Baina, orduan, GPT-3 hori hau bezalako artikuluak idazteko gai al da? Hori frogatzeko, Liam Porrek GPT-3ak idatzitako blog bat argitaratu du [https://bit.ly/2EdlUxM]. Bi astetan 26.000 bisita lortu ditu eta bere artikulu bat nabarmendu dute teknologiari buruzko webgune ospetsu batean. Haren esanetan, berak titularra eta sarrera ematen zizkion, eta “makinak” gainerakoa egiten zuen. Ondoren, zuzenketa txikiak egiten zizkion Porrek. Pertsona batek soilik eman zuen aditzera esperimentua zela. Blogeko iruzkinetan batzuek susmoa azaldu zuten, baina gainerako giza erabiltzaileen ebaluazioek iruzkin horien aurka egin zuten, faltsuak zirela uste zutelako.

Porrek uste du teknologia horrek komunikabideon funtzionamendua aldatu dezakeela. Ematen dituen adibideak ekoizpen konpainia handietakoak dira, erredakzio erraldoiekin eta ingelesez. Halere, gurea bezalako kultura txiki eta hauskor baten ikuspuntutik, teknologiek gure biziraupen eta garapenean nola eragingo duten aztertu beharko genuke. GPT-3arekin eztabaidatu aurretik, hobeto gure artean serio hitz egiten badugu.

Lasai, artikulu hau ez du “makinak” idatzi. Porren esperimentuari jarraituz, ordea, gaztelaniaz idatzi eta itzultzaile neuronalarekin itzuli dut. Gero nik neuk editatu dut eta, euskarazko gure artikulu guztiak bezala, ondoren profesional batek zuzendu du. Asmoa ez da probokatzea, baizik eta, gure dogma eta obsesioetatik harago, dei bat egitea munduan benetan diren eztabaiden eta errealitateen arabera pentsatzen has gaitezen. •