NAIZ

Indarrean sartu da bateriak berrerabili eta birziklatzeko EBren legea

Ibilgailu bat, bateria kargatzen.
Ibilgailu bat, bateria kargatzen. (Yasuyoshi CHIBA | AFP)

Bateriak biltzea, berrerabiltzea eta birziklatzea bermatzeko Europako araudia ostegun honetan sartu da indarrean, haien karbono-aztarna txikitzeko, ahalik eta substantzia kaltegarri gutxien erabil ditzaten, EBtik kanpoko lehengai gutxiago behar izan ditzaten eta erabili ostean berreskuratu ahal izan daitezen.

2050erako Europako Batasunaren klima-neutraltasunari lagundu nahi dion araudiak pixkanaka sartuko ditu, 2025etik aurrera, ibilgailu elektrikoen, garraiobide arinen (bizikleta elektrikoak eta patineteak, esaterako) eta berriz kargatu daitezkeen industria-baterien deklarazio-baldintzak, errendimendu-motak eta karbono-aztarnaren gehieneko mugak.

Zehazki, EBn merkaturatutako bateriek beharrezkoak diren substantzia kaltegarrien kopuru mugatu bat baino ez izatea bermatuko du, eta, gainera, aldian-aldian berrikusiko dira, Europako Batzordeak ohar batean azaldu duenez.

Gainera, 2025etik aurrera birziklatze-helburuak aplikatuko dira.

Hondakin guztiak birziklatu egin beharko dira, eta berreskuratze-maila handiak lortu beharko dira, bereziki kobaltoa, litioa eta nikela bezalako lehengai kritikoenak; horrela, beren balio-bizitzaren amaieran berreskuratu ahal izango dira, eta ekonomiara itzuli.

Bestalde, 2027tik aurrera, kontsumitzaileek beren produktu elektronikoen pila eramangarriak atera eta ordeztu ahal izango dituzte bizi-zikloaren edozein unetan, eta horrek erabilera luzatuko du, berrerabiltzea sustatuko du eta kontsumo-osteko hondakinak murrizten lagunduko du.

Era berean, Europako lege berriak aurreikusten du enpresek identifikatu, prebenitu eta landu ditzatela beren baterietan dauden lehengaien (litioa, kobaltoa, nikela eta grafito naturala) hornidurarekin, transformazioarekin eta merkataritzarekin lotutako gizarte- eta ingurumen-arriskuak.

«EBn baterien eskaria masiboki handitzeak ez luke ingurumen- eta gizarte-arrisku horiek areagotzen lagundu behar», azpimarratu du Europako Batzordeak.

Ondoren, Estatu kideek beren legedian aplikatu beharko dute araudia.

2006az geroztik, bateriak eta pila-hondakinak Batzordearen zuzentarau batek erregulatzen ditu EBn. Arau hori 2020ko abenduan berrikustea proposatu zuten, «baldintza sozioekonomiko berriak, aurrerapen teknologikoak, merkatuak eta pilen erabilerak» direla eta.

EBk aurreikusten du baterien eskaria 14rekin biderkatuko dela mundu osoan hemendik 2030era, eta Batasunak, berriz, eskari horren %17 izan dezakeela, batez ere garraioaren elektrifikazioaren ondorioz.

Aldi berean, Batzordeak Baterien Europako Aliantza deritzona jarri zuen martxan 2017an. Haren helburua da Europan bateria berritzaile, iraunkor eta lehiakorren balio-kate bat eraikitzea mundu mailan, eta garraioaren eta energiaren sektoreak deskarbonizatzeko beharrezko hornidura bermatzea.