Gasteizko Aranbizkarra, Arana, Santa Luzia, San Martin, Lovaina, Aranzabal auzoetan eta Alde Zaharrean aparkatzeko sistema berria astelehen honetan sartu da indarrean. Aurrerantzean hamaika gune desberdin egongo dira eta tiketa inprimatzea ez da beharrezkoa izango.

Aparkaleku kopurua handitzeaz gain, TAOren ordenantza berriak zigor handiagoak, matrikulen irakurketa automatikoa kontrolatzeko sistema bat duten parkimetro berriak eta tarifak ordaintzeko txartel mota gehiago ezartzen ditu.

Indarrean sartu bada era, parkimetro batzuk falta dira oraindik. Gasteizko Udalak NAIZi azaldu dionez, 12 makinaren zain daude, falta diren tokietan jartzeko.

Gidariek ez dute tiketa inprimatzeko eta ibilgailuan erakusteko betebeharrik izango. Nahikoa izango da matrikula parkimetroan edo ‘app’ baten bidez sartzea. Era berean, gremio eta autonomoentzako TAO bereizgarri berezi bat ezarri da, hiriko ordainpeko eremu guztietan aparkatzeko aukera ematen duena, denbora-mugarik gabe.

Kontrolatzeko, matrikulak automatikoki irakurriko dira, eta zehapen-sistema berri bat ezarri da, tipologia berriekin. Alde batetik, arinak, 30 eta 60 euro bitarteko isunekin, tiketarik ez izateagatik, denbora gainditzeagatik edo egoiliarrentzat bakarrik diren guneetan aparkatzeagatik; eta, bestetik, larriak, 200 euroko isunekin, datuak faltsutzeagatik eta iraungitako edo manipulatutako bereizgarriak erabiltzeagatik.

Ordenantza fiskalek 15 minutuko epea ezartzen dute doan, eta hortik aurrera, ordu erdiak 1,05 euro balio du, edo 1,35 euro, eremuaren arabera; orduak 1,80 euro edo 2,15 euro balioko du aparkatzeko eremuaren arabera ere bai; eta 240 minutuko gehieneko denbora du, 4 euro eta 4,70 euro, eremuaren arabera.

Bestalde, egoiliarren TAO txartelak 45,60 euroko prezioa du urtean, eta merkatarienak 284,20 eurokoa urtean. Egoiliar-txartel bat eska daiteke titularra den ibilgailu bakoitzeko.

Gainera, ordenantza berriak TAOrik gabeko epeari eusten dio abuztuaren 1etik 31ra. TAOa astelehenetik ostiralera dago indarrean, 10:00etatik 14:00etara eta 16:00etatik 20:00etara, eta larunbatetan 10:00etatik 14:00etara.

Koloreek plaza motak ezartzen dituzte. Horrela, egoiliarrentzat direnetan, (gorria eta berdea) inguruko egoiliar edo merkatari txartela dutenek bakarrik aparka dezakete, eguneko 24 orduetan. Beste ibilgailu batzuk aparka ditzakete jaiegunetan eta abuztuaren 5etik 31ra bitartean.

Egoiliarren (berdeen) kasuan, denbora mugarik gabe aparkatu ahal izango dute bertan bizi diren pertsonek eta inguruko txartela duten merkatariek. Tiketa duten beste ibilgailu batzuk ere aparkatu ahal izango dira; urdinetan, berriz, txandaka, denbora-muga bat duen edozein gidarik aparka dezake, eta, derrigor, tiket fisikoa atera beharko da.

Azkenik, errotazio altuko aparkalekuetan (laranjak), plaza horietan aparkatzen duen edonork, baita egoiliarrek eta merkatariek ere, gehieneko denbora-muga murriztaileagoa izango du, kasu bakoitzean adieraziko dena.

Emisio Gutxiko Eremua

TAOrekin batera Emisio Gutxiko Eremua (EGE) jarri dute martxan Gasteizen. Ingurumen-etiketarik gabeko ibilgailuei, hau da, A etiketa dutenei (2006. urtea baino lehenagoko diesela eta 2000. urtea baino lehenagoko gasolina dutenak), eremurako sarbidea mugatzen die.

Ordenantzak murrizketak bi fasetan pixkanaka ezartzea ezartzen du. Lehenengo faseak Erdi Aroko Hiriguneari eta Frantzia, Bakea, Ortiz de Zarate, Florida, Ramon y Cajal, Luis Heinz, Magdalena, Vicente Goikoetxea, Cercas Bajas, Jesusen Zerbitzariak, Arriagako Atea eta Loiolako San Inazio kaleek mugatzen duten Zabalgunearen zatiari eragingo die.

Eremura sartzeko kontrola matrikulak irakurtzeko sistema automatiko baten bidez egingo da. Sistema horrek hogeita hamar kamera inguru izango ditu, eta ibilgailuak eremura sartzeko ingurumen-baldintzak betetzen dituen egiaztatuko dute. Informazioa TZNren datu-basearekin kontrastatuko da, eta, beraz, ez da beharrezkoa izango ibilgailuek eranskailua agerian eramatea.

Hala ere, indarrean dagoen lehen urtean salbuespenak egongo dira, mugikortasun murriztua, mugikortasun baxua edo gaixoak dituzten pertsonentzat dira; ibilgailu historikoak, bereziak eta funtsezko zerbitzu publikoetakoak; eta errenta-maila baxua egiaztatzen duten pertsona fisikoentzat.

Salbuespen horiei honako hauek ere gehitu behar zaizkie: erretiro-adinetik gertu dauden edo mantentze- edo konponketa-tailerretara irteten diren profesionalen ibilgailu motordunak; aparkalekuen titularrak edo errentariak; larrialdietako sarbideak; ingurumen-baldintzak betetzen dituzten atzerriko matrikula duten ibilgailuak, interes orokorreko arrazoiengatik.

Gainerako salbuespenei dagokienez, EGEetan bizi direnek, gremioek, banatzaileek eta merkatariek, eta Dendaraba merkataritza-guneko aparkalekura sartu nahi dutenek urtebete izango dute ingurumen-etiketa lortzeko.

Gainera, lehen hiru hilabeteetan ez da isunik jarriko. Hiru hilabeteko abisu-aldia egongo da arau-hausleei jakinarazteko, abenduan zehatzen hasi aurretik. Isunak 200 eurokoak izango dira sarrera bidegabeagatik, eta 100 eurokoak goiz ordainduz gero, eta eremua matrikulak irakurtzeko 36 kamerek kontrolatuko dute.

Bigarren fasea 2027ko irailean jarriko da martxan, eta murrizketa-eremua zabaltzea ekarriko du. Perimetroa Ramiro de Maeztu, Domingo Beltran eta Koroatze kaleek mugatuko dute, eta etiketa derrigorrezkoa izango da barnealdeko kaleetan, hala nola Vicente Goikoetxea, Zerkabarren, Aldabe, Magdalena eta Landazuri kaleetan.

Beatriz Artolazabal zinegotziak prentsaurreko batean iragarri duenez, EGEak ez du «ondorio dramatikorik izango hiriko mugikortasunean», kaltetutako eremuak «murrizketa garrantzitsuak» zituelako, eta, aldi berean, «emisioak murrizteko, kalea oinezkoentzat irabazteko, airearen kalitatea hobetzeko eta zarata murrizteko» balioko duela defendatu du.

Adierazi duenez, «neurri hau ez da soilik trafikoa arautzeko, osasun publikoaren aldeko apustu sendoa baizik». Ildo horretan, «kutsadura murriztea arnas gaixotasunak eta gaixotasun kardiobaskularrak izateko arriskua murriztea da», eta «gure familiak babestea eta gure hiriko bizi-kalitatea hobetzea».

Aparkaleku berriak

Bestalde Elkarrekin Araba batzarkide taldeak Arabako landa eremutik Gasteizerako sarbideetan doako aparkalekuak eta truke modalak egiteko guneak sortzeko eskatu du, TAOren ordenantza berria indarrean sartu delako hirian.

Ohar batean adierazi duenez, araututako aparkalekuak zabaltzeak «are gehiago zailtzen du Arabako landa-eremuetako biztanleak hiriburura iristea», eta beharrezkoa da sarrera hori errazteko neurriak hartzea, hala nola «kanpoaldean doako aparkaleku berriak sortzea».

Hori dela eta, alderdiak mozio bat erregistratu du Batzar Nagusietan, Arabako Mugikortasun Agintaritzari eskatzeko, erakunde eskudunekin koordinatuta, «hiru hilabeteko epean, doako aparkaleku-eremuen eta truke modalen sistema baten garapena bultza dezala».