Dagoeneko 330.000 erabiltzailek Osakidetzarekin harremanak euskaraz izatea eskatu dute
Osakidetzaren Euskararen Erabilera Normalizatzeko III. Plana aurkeztu du Gotzone Sagarduik Gasteizko Legebiltzarrean. Zerbitzuen hizkuntzan, laneko hizkuntzan eta sentsibilizazioan eragitea jarri ditu jomugan. 330.000 lagunek eskatu dute dagoeneko euskarazko arreta.
Gotzone Sagardui Osasun sailburuak agerraldia egin du Legebiltzarreko batzordean, Osakidetzaren Euskararen Erabilera Normalizatzeko III. Planaren berri emateko. Hiru eremu nagusitan jarriko du ikusmira: zerbitzuen hizkuntza (irudi eta komunikazio korporatiboak, paziente eta erabiltzaileekiko harremanak eta kanpoko entitateekiko harremanak); laneko hizkuntza (langileekiko ahozko eta idatzizko harremanak, hizkuntza ohiturak aldatzeko proiektuak eta euskararen kalitatea eta funtzionaltasuna) eta hizkuntza normalizazioaren kudeaketa sistema (estrategia, lidergoa eta zeharkakotasuna, pertsonen sentsibilizazioa eta motibazioa, hizkuntza eskakizuna eta laguntza eta kontrol egiturak).
Guztira, 330.000 euskal herritarrek idatziz formalizatu dute Osakidetzak eskaintzen dituen zerbitzuetan arreta euskaraz jasotzeko lehentasuna. Hori da Sagarduik astelehen honetan, oposizioak eskatu eta bederatzi hilabete beranduago, Legebiltzarreko batzordean eskaini duen datuetako bat. Osakidetzako Euskara Normalizatzeko III. Planaren 2022-2028 aldirako helburu nagusiak zehaztu dizkie taldeetako ordezkariei.
Urte hauetako erronka nagusia da herritarren hizkuntza eskubideen errespetuan aurrera egitea eta euskararen erabilera bermatzea, bai komunikazio korporatiboan, bai euskaldunei emandako arretan, azpimarratu du sailburuak, eta gogorarazi du profesionalen %52,8k egiaztatu dutela eskatutako hizkuntza eskakizuna, 2013koaren bikoitza.
Osakidetzak, bere borondatez, osasun sistema publikoko erabiltzaileei eskatzen die beren datu pertsonalen bidez adieraz dezatela zein hizkuntzatan artatu nahi dituzten, eta orain arte erabiltzaileen %70ek baino gehiagok adierazi dute beren lehentasuna, hau da, 1,6 milioi pertsonak, eta horietatik %20 inguruk hautatu dute euskara. Plan honen indarraldiaren amaieran, erabiltzaile guztiek Osakidetzarekin lehentasunezko komunikazio hizkuntza erregistratzea lortu nahi da.
Era berean, barne komunikazio orokorretan erabilera bermatzea, nahi duten profesionalei euskaraz lan egitea ahalbidetzea eta prest dauden profesional taldeetan hizkuntza ohituren aldaketa sustatzea jarri ditu Sagarduik jomuga gisa.
Errealitate soziolinguistikoa
Sailburuak nabarmendu du Legebiltzarreko talde gehienak herritarrak euskaraz tratatuak izateko eskubidearen alde daudela, baina beste alderdi batzuen jarrera deitoratu du, PP+Cs eta Voxi erreferentzia eginez, hizkuntza horren «erabilera politikoa» egiten dutelako erabileraren «inposaketaz» hitz egitean.
Berretsi du normalizazio planak errealitate soziolinguistikoa kontuan hartzen duela plaza batzuen profilak ezartzerakoan, eta berretsi du euskara ez dakiten profesionalek aukera dutela euskara prestakuntza planen bidez ikasteko. Barne komunikazio guztietan euskararen erabilera bermatzea eta aplikazio korporatiboetan hizkuntza horren garapen osoa bermatzea dira bere beste helburuetako batzuk.
Ekitaldi publikoetan euskarazko gutxieneko bat bermatzea, lehen mailako arretan prozedurak euskara lehenetsi duten pazienteei begira egitea, etengabeko prestakuntzak ematea bi hizkuntzetan eta prestakuntza kliniko asistentzialen minimo bat ere euskaraz egitea dira plan honen beste oinarri batzuk.
III. Plan honek jarraipena ematen dio Osakidetzan 2003an hasitako euskararen normalizazio prozesuari eta sei urteko iraupena (2022-28) eta Osakidetzako zerbitzu guztietan aplikatuko da. Ebaluazio jarraitua izango du, bi epe ezberdinetan.