Ezezkoak eta ukoak ugariak gertatu zitzaizkigun. Eusko Jaurlaritzak, esaterako, Egunkari Publikoaren txorimaloa kontrajarri zion “Euskaldunon Egunkaria”-ren egitasmoari. Eta kalte handia egin zion. Mina egin zigun.

Zuzendari bila ibili ginenean ere, asko, gehiegi, izan ziren jaso genituen ezezkoak.
Etxe barruan ere ez gentozen denak bat. “Egunkaria”-ren sorrerak zartatuak eragin zituen “Argia”-ko talde sortzailean. Aurrera egin genuen, zorionez.

Ez ziren euskaldun eta euskaltzale guztiak gurekin. Instituzioetatik gu baino gertuago, edota haien diru-laguntzetatik gu baino menpekoago ziren «euskaltzale» batzuk ez ziren gurekin izan. Mandatuarekin etorri zitzaizkigun egitasmoa aurkeztera gindoazen bezperatan. Atzera egiteko. Aurrez aurre jarriko zitzaizkigula bestela. Ez zen samurra izan. Aurrera egin genuen, zorionez.
EAJ eta PSE-EEren gobernuak genituen Eusko Jaurlaritzan. Ardanza lehendakariaren eta Joseba Arregiren garaia zen. Ajuria Eneko Itunaren garai hasi berria.

Jaio behar zuena, jaio zen, ordea. Udazkenean, udaberriko kanpainan agindu bezala. Nekez, sufrimenduz, indarrez. Txikia, ahula, «itsusia» atera zitzaigun. Baina munduko ederrena zen gure begietarako. Poza, ilusioa eta adorea ziren nagusi gure artean.

Hamarkada oso bateko gure prestaketa lanak, urtebete meteoriko batean mamitu ziren 89ko Durangoko Azokatik 90eko abenduaren 6ra bitartean. Egunkaria Sortzen Talde Eragilea osatu; kazeta-egitasmoa egin; enpresa eta bideragarritasun egitasmoak egin, hauek onartu; Egunkaria Sortzen Kultur Elkartea sortu, Egunkaria Sortzen SL sortu, Egunkaria SA sortu; egoitza bilatu, Lasarteko egoitza atondu; sozializatze eta diru-biltze kanpaina egin; Belodromoko Azken Festa antolatu; uztailaren 15eko Zero Zenbakia prestatu eta gauzatu; kazetariak bilatu, kazetarientzat ikastaroa prestatu, hautatutako kazetariekin egunkari «simulakroak» egin; zuzendaria bilatu, zuzendaria bilatu, zuzendaria bilatu; lantzamendu kanpaina prestatu eta burutu; Lasarteko egoitzan sartu… Lau zenbaki zero egiteko aukera baino ez, hauek osatzeko gai izan ez… eta “Euskaldunon Egunkaria” erditu genuen ordura arte euskal prentsa zen “Argia”-tik. Ordura arte bertan metatua genuen guztia arriskuan jarri izanaren ziurtasun eta ausardiarekin. Abenduaren 6an, “Euskaldunon Egunkariaren” Konstituzio egunean.

“Egin”-eko errotatibara joan ginen Lasarteko lanak bukatutakoan. Guraso berriak jaio berria eskutan hartzerakoan bezala, urduri, pozik eta harro ginen errotatibaren zarata eta tinta usain bero eta sarkor hartan. Eskuak belztu eta begiak boligrafo gorri bilakatu arren, maitasunez begiratu genion jaio berriari. Zoriontsu, topa egin genuen eta bizitza luzea opa izan genion, nahiz eta jakin urtebete edo gutxiagorako gerta zitekeela gure apustua. Oztopoak, ukoak eta ezezkoak baino indartsuagoak ziren irribarre eta zorion txinparta haiek. Sekulakoa zen “Argia”-ren bueltan “Egunkaria” egiteko sortu genuen ekipo hartan partaide izatea.

Antzeko harrotasuna sentituko nuen handik hamahiru urtera,   otsailaren 20 hotz hartan, euskaldunoi “Egunkaria” itxi zigutenean. Inkomunikazio eta tortura egunen ondoren kartzelara pasa nindutela, jakin nuen “Egunkaria” itxi eta hurrengo egunean bertan “Egunero” izeneko egunkaria argitara eman zutela nire lankideek. “Itxia, baina ez isildua” izenburu ederra jarrita. Ez genuen halakorik espero, nahiz eta gertutik ezagutu genuen 98ko sanferminetan “Egin”-en itxiera. Hala eta guztiz ere, gure jendeak jakin zuen erreakzionatzen eta “Egunero” argitaratzen. Lasai geratu nintzen nire ziegan. Bat-batean, semeak aiton bihurtu izan banindu bezala, lana ondo egina genuela sentitu nuen. Harro sentitu nintzen “Egunkaria”-n hazi eta hezitako gure jendeaz.

Gure ondoko belaunaldia heldua genuen. Izan ere, “Egunkaria”-k bost belaunaldi bildu zituen bere baitan sorrera hartan. Ez da txikikeria. Arrakastaren beste ezaugarrietako bat da. Belaunaldi eta pentsamolde ezberdinen artean batera eta elkarlanean jarduteko gaitasuna. Gure aurreko hiru belaunaldi ordezkatzen zituzten Martinek, Joan Marik eta Joxemik. Geure belaunaldikoekin etorritako hurrengoek sortuko zuten “Egunkaria” berria: “Egunero” izenekoa, eta ondoren, “Berria” egunkaria.

Eroritako arbola zaharretik sortutako adaxka. Ez bakarra gainera. “Egunkaria”-ren sorreratik izandako loraldirik ederrena izan zuen euskal prentsak itxieraren ondoko hiruzpalau urteetan. “Berria”-z gain, “Hitza”-k zabaldu ziren eskualdez eskualde.

Sorrera batean zein bestean herritarren erantzuna izan zen oinarrizkoa. Errealitateak eta egoera politikoak ezarritako EZezkoaren aurrean, egitasmoa pentsatu, bideragarritasuna bilatu, ilusioa piztu, aniztasuna eta baterakoitasuna praktikatu, ausardia, adorea eta lana, lana eta lana izan dira “Euskadunon Egunkaria”-ren arrakastaren giltza. 

Duela 25 urte bezala, garai zailak bizi dituzte egun ere “Egunkaria”-rekin batera irautea lortu edo ondoren sortutako hedabide berriek. Gaurko instituzioetako gobernuentzat, urruti daude euskarazko komunikabideak, eta euskara oro har, lehentasun bihurtzetik. Euskarazko komunikabideak sustatzeko diru-laguntzak ez dira nahikoak, krisi ekonomikoak ez du amaierarik eta komunikabideen negozio eredua bertan behera erori da.

Zabaltasuna eta baterakoitasuna. Profesionaltasuna eta militantzia. Euskaltzaletasuna eta naziotasuna. Independentzia…  “Egunkaria”-ren sorrerako argitasuna, adorea, indarra, tinkotasuna eta ausardia beharko dituzte egungo “Berria”, “Argia”, “Hitza”, “Hamaika”, “Goiena”, “Gaur8”, Euskal Irratiak eta gainontzeko euskal kazetek, egitasmo berriak asmatu eta aurrera ateratzeko.