Gizakiaren jardueraren ondorioz, munduko arrainik handiena, marrazo balea, desagertzen ari da pixkanaka. Hamabi metro baino gehiagoko luzera izan dezake, eta ‘kaltebera’ gisa sailkatuta dago Natura Babesteko Nazioarteko Batasunaren (UICN) Zerrenda Gorrian.

Astearte honetan da Marrazo Balearen Nazioarteko Eguna, eta horren harira, Juan Jesus Martin itsas biologo eta Malagako Unibertsitateko Ingurumen Hezkuntzako masterreko koordinatzaileak Efe agentziari eskainitako elkarrizketa batean nabarmendu duenez, espezie hori «ez desagertzeko» babesa eta laguntza behar da.

Marrazo balearen desagerpena eragiten ari den arrazoi nagusietako bat klima-aldaketa da, itsasoko uraren tenperatura handitu baitu, eta planktona bezalako espezieen banaketari eragin dio, balea marrazoaren elikagai-iturri nagusia baita, Martinek azaldu duenez.

Era berean, arrantza masiboa ere bada erantzule, beste arrazoi batzuen artean. Besteak beste, Asiako herrialdeetan ematen den kontsumo handia, espeziea turismorako erakargarri gisa erabiltzea eta ontzien joan-etorriak habitatak narriatzen ari dira.

Era berean, «itsasoen kutsadurak» dakarren «mehatxu handia» azpimarratu du adituak, eta marrazoaren gorputzean zuzenean sartzen diren plastikoak daudela ohartarazi du. Izan ere, marrazoa iragazki bidez elikatzen da –ura irensten du, brankien bidez iragazten du, eta hozkarik eta mastikarik egiten ez duen elikagaia ateratzen du–, eta heriotza eragin diezaieke, deitoratu duenez.

Martinen ustez, arazo «handia» da marrazoak itsas sakonean egiten duela igeri, kostaldetik oso urrun dauden nazioarteko uretan, eta, beraz, ez dagoela herrialdeen arteko lege-akordiorik babeserako.

Handia, otzana eta luzea

Rhincodontidae familiakoa da marrazo balea, eta forma lautua eta orban grisak eta zuriak ditu. Mundu osoko ur bero, tropikal eta subtropikaletan bizi ohi da, Amerikako, Afrikako eta Asiako kontinenteen erdialdean eta hegoaldean, eta distantzia luzeak migratzeko gai da, biologoak adierazi duenez.

Itsas Kontserbaziorako Nazioarteko Erakundearen arabera, munduko arrainik handiena da. Tamaina aldetik, autobus batekin aldera daiteke, 12 metro luze da eta 34 tona baino gehiago pisatzen ditu, eta oso astiro mugitzen da: 4,8 kilometro orduko.

Hala ere, adituak esan du animalia otzana dela, ez duela hortzik eta ez dela haragijalea; planktona, arrain txikiak eta krustazeoak jaten ditu, eta harrapari naturaltzat orkak eta marrazoak ditu.

Gainera, urte luzez bizi daiteke, 80 eta 100 bitartean, eta  25 urterekin heltzen da sexu-heldutasunera.

WWF Munduko Natura Funtsaren arabera, jaiotzen diren marrazoen %10ek baino gutxiagok bizirik irauten dute helduak izan arte.