Italia hegoaldeko Napoli hirian 150 bat lurrikara izan ziren bart, horietako bat 40 urtean izandako indartsuena, «bradisismoaren» fenomeno geologikoa dela eta. Fenomeno horrek aspaldidanik deformatzen du lur bolkanikoa, eta ebakuazio plan bat egitera eta herritarrak sentsibilizatzera behartu du.

Napoliko Golkoa 1944tik lo dagoen Vesubio sumendi handiak inguratzen du hegoaldean, eta ipar-mendebaldean ‘Zelai Flegreoak’ direlakoek, hogei bat krater oso aktibo dituen galdara bolkaniko handi bat, Mediterraneo itsasoaren urpean.

Arrisku sismiko handiko eremua da, penintsularen zati handi bat den bezala, eta populazio kontzentrazio handia du, sumendiaren magalean bertan eraikia. Napolin milioi bat pertsona bizi dira, eta Camposen, Pozzuolin, beste milioi erdi.

Lurzorua hazi egiten da

Azken boladan, bradisismoaren fenomenoa dela eta, dardarak gertatzen ari dira. Bradisismoak lurzorua pixkanaka deformatzen du, handitu edo uzkurtu egiten du, magmaren edo lurpean metatzen den gasaren arabera, eta lurrikarak eragiten ditu.

Horren ondorioz, adibidez, Bayas erromatar hiria, Pozzuolitik gertu, duela mende asko itsaspean geratu zen lurra hondoratu zenean. Gaur egun, bradisismoak kontrako joera darama, goranzko fasean dago, eta lurzoruaren maila 2 zentimetro hazten da hilean.

Italiako Geofisika eta Bulkanologia Institutu Nazionalak (INGV) 2005ean ezarri du «krisi» horren hasiera, baina bart 40 urteko lurrikararik indartsuena izan zen, 4,4 gradukoa eta sakontasun gutxikoa, Solfatarako kraterraren azpitik 2,6 kilometrora.

Dardarek milaka pertsona beldurtu eta iratzarri dituzte, eta eragozpen handirik sortu ez duten arren, eraikin batzuk pitzatu dituzte, eta, ondorioz, horietako hamahiru eta kartzela baten zati bat hustu egin behar izan dituzte.

Ez da erupziorik aurreikusten

INGVren tokiko behatokiak maila horian mantentzen du –larritasuneko hirugarrenean, lau graduko eskalan– ‘Eremu Flegreoen’ jarduera, eta Ebakuazio Plan bat dago 2019tik, nahiz eta alkate eta aditu batzuek hobetzea eta eguneratzea eskatzen duten.

Joan den urrian, beste dardara handi baten ondoren, Giorgia Meloniren Gobernuak dekretu bat onartu zuen ebakuazio plana eta 52,2 milioi euroko laguntza aurreikusten zituena, gehien kaltetutako eremuetako arriskuak ebaluatzeko eta larrialdietarako azpiegiturak sortzeko.

Oraingoz, INGVk lasai egoteko eskatu du, ez du erupziorik aurreikusten ‘Eremu Flegreoetan’, ez baita magmaren gorakadarik erregistratu, eta 1982 eta 1984 arteko krisia are okerragoa izan zela gogorarazten du, hilean 9 zentimetro igo baitzen lurzorua.

Erupzioren bat gertatzekotan, Babes Zibilaren planak lehenesten du alarmaren prebentzio fasean 500.000 pertsona ebakuatzea, badaezpada, «zona gorrian», hots, «Eremuetan» bizi direnak, eta beraz, bizia arriskuan jarriko luketenak eztandaren bat balego.

Azken hilabeteetan Campaniako eskualdeko Gobernua prestakuntza ikastaroak ematen ari zaizkie funtzionario publikoei eta eskoletan, hondamendia gertatuz gero ezarriko liratekeen protokoloak azaltzeko, besteak beste.

Halaber, Babes Zibileko operatiboei eta larrialdietako beste ekipo batzuei ere simulazioak egiten ari zaizkie, baita inguruko ospitale batzuei ere. Gainera, gazteen artean ‘L'Attimo decisivo’ (Une erabakigarria) izeneko komikia banatu dute.

Nello Musumeci Babes Zibilerako ministroak astelehen honetan aurreratu duenez, Meloniren Gobernua berriro bilduko da astearte honetan, egoera aztertzeko.

Antonello Fiore Ingurumen Geologiako Sozietate Nazionaleko presidenteak «urte anitzeko eta egiturazko programak» proposatu ditu, eraikinen hobekuntza sismikoa eta obretarako sinplifikazio burokratikoa sustatzeko.