Txapelketa handi guztietan gertatzen den bezala, Eurokopa honetan hutsune diren jokalarien zerrendarekin hainbat deialdi osa litezke. Belaunaldi erreleboa, kanpoan geratu diren selekzioak, hautatzaileen erabakiak... Ez da arrazoirik falta, baina osasuna da faktore nagusietakoa.

Emakumezkoen futbolean osasunaz hitz egitean, aurreko lotailu gurutzatuaren hausturaz hitz egiten da batez ere, eta ez da harritzekoa. Besteak beste, faktore anatomikoak, hormonalak eta biomekanikoak direla eta, lesio hori nabarmen gehiago gertatzen da emakumeen artean gizonen artean baino.

Baina futboletik kanpo ere gertatzen den bezala, badira jokalariei beren lana normaltasunez egitea eragozten dieten beste kontu garrantzitsu batzuk: osasun mentalarekin lotutakoak. Orain arte ezkutuan egon dira, baina tabua apurtzen ari da, eta kiroleko estamentu desberdinek ematen dieten garrantzia ere bestelakoa da.

Futpro sindikatuak zabaldutako ikerketaren arabera, F Ligako futbolarien %80k depresio, estres edo antsietate sintomak izan dituzte, eliteko kirolaren exijentzia handiaren ondorioz. Are okerrago, horien %60k ez dute klubaren babesik sentitu.

«Hezur bat hautsita, mina, birus bat... duzunean, inork ez du uste errenditzeko moduan ez zaudenik. Mundu guztiak ikus dezake. Burua denean, ez da hain serio hartzen. Ez da ikusten, min isila da, eta badirudi besteentzat min hori txikiagoa dela, batez ere horrelakorik bizi izan ez dutenentzat. Ahultzat jo ohi ditugu horrelako egoera batetik pasa direnak», azaldu zuen Andrea Carid Alaveseko jokalari ohiak ikerketaren aurkezpenean.

Ondorioak hainbat modutan ager daitezke. Fifpro futbolarien nazioarteko sindikatuak egindako azterketaren arabera, bost jokalaritik batek elikadura-arazoak izan ditu. Alex Culvin futbolari ohi eta medikuak azaltzen duenez, janariarekiko harremanak errendimenduarekin zerikusia du, baina baita itxura eta pisu jakin bat izateko kanpoko presioarekin ere. Horretan zerikusia du «atletaren estereotipo idealizatuak: argala, gihartsua, indartsua eta atletikoa. Oso ideal maskulinoa da. Emakume gehienak eta gizonak genetikoki desberdinak dira, eta horrek esan nahi du ez dutela gihar iharrik hainbeste eraikitzen eta, oro har, gorputzeko gantzaren ehuneko handiagoa dutela; fisiologikoki behar dutela, alegia». Gainera, «gaur egun, sare sozialek areagotzen dituzte gehien elikadura-nahasmenak, nire karrera hasi nuenean baino askoz hedatuago baitaude. Jokalariek beren silueta Interneten etengabe aztertzen dutela sentitzen dute», esan du Culvinek.

Sare sozialen toxikotasuna neurgaitza da. Giulia Gwinnek honela azaldu du: «Etengabe jasotzen ditut gizonen argazkiak. Biluzik, zakilak... Etengabe agertzen dira nire Instagrameko kontuan. Kontu anonimoak dira beti. Ezabatzen eta salatzen ditut. Jazarpena da». Jenni Hermosok sareetan jazarpenari buruzko master bat eman lezake eta futbolari, kirolari, askok egunero salatzen dute beren argazkiei ematen zaien tratamendua, ez sareetan bakarrik, baita komunikabide askotan ere.

Testigantzen balioa

Ez da irudi kontu hutsa. Eta ez die emakumeei bakarrik eragiten. Porrot batek, aurkari baten lesioak, penalti batek... barneko eta kanpoko deabruak askatzen dituzte. Urre olinpikoduna, Europako txapeldunordea eta Txapeldunen Liga irabazitakoa da Lina Magull eta depresioaren aurka gogor borrokatu behar izan du. «Ez nuen hiltzeko arazorik izango», aitortu du duela gutxi futbolariak, Alemania azken Munduko Kopatik kanpo geratu ondoren bizi izandako hilabeteak gogoratuz. Selekzioari uko egin, Bayern utzi eta Italiako futbolera joan zen bake bila. Ez zen nahikoa izan eta joan den udan klinika batean sartu zen. Sei asteko tratamenduaren ostean eta ahalegin handiz, bizitzeko eta futbolean jokatzeko grina berreskuratu du.

Bere testigantzak ez du soilik egunkari batean lekua betetzeko balio. Futproren ikerketaren arabera, «futbolarien %90 baino gehiago ez lirateke eroso sentituko osasun mentaleko arazoren bat dutela kontatuz, eta %96k uste dute beren kide askok osasun mentaleko arazoak ezkutatzen dituztela ondorioak izango dituen beldurrez». Bat pausoa ematera ausartzen den bakoitzean, tabua pitzatu eta konponbideak hurbiltzen dira.