Europan eztabaida batzuk betikotu egiten dira, hala nola euskararen, katalanaren eta galegoaren ofizialtasuna, baina beste batzuk berehala ixten dira. Azken horiek, oro har, gauza benetan garrantzitsuak dira; gastu militarra, adibidez. Joan den astean bildu ziren EBko Finantza ministroak Ecofineko bileran. Bertan erabaki zuten hamabost estatu kideri aurrekontu malgutasuna ematea. Izan ere, gastu militarra handitzeak BPGren %3ko defizitaren muga gainditzea ekar lezake, eta horren ondorioz Bruselak gehiegizko defizitagatik espedienteren bat ireki lezake. Neurri horri esker, herrialde eskatzaileek urteko BPGren %1,5era arte bideratu ahal izango dute gastu militarrera, lau urtez.

Belgika, Bulgaria, Kroazia, Txekia, Danimarka, Estonia, Finlandia, Grezia, Hungaria, Letonia, Lituania, Polonia, Portugal, Eslovakia eta Eslovenia dira neurriaren onuradunak. Ez Espainiako Estatuak ez Frantziako Estatuak ez dute oraingoz arau fiskaletatik ihes egiteko klausula aktibatzeko eskatu, baina etorkizunean egin dezakete. Izan ere, Ecofinen komunikatuak adierazten du balizko eskaeren aurrean prestatuta dagoela. Alemaniak aurrekontuen malgutasuna aktibatzeko eskatu badu, baina Friedrich Mertzen Gobernuak Europako Batzordearekin epe ertainerako doikuntza fiskalaren bidea hitzartu ondoren aztertuko da bere eskaera.

Harrigarria da nola kontu publikoetan austeritatea ezarri nahian urtekoak igaro ondoren, orain, berriz, gauetik goizera, Europako Batasuneko kideei etxea leihotik behera botatzeko aukera ematen zaien. Prestazioak hobetzeko, erretiro-adinari eusteko eta zerbitzu publikoak pribatizatzea saihesteko bada, ezinezkoa da. Industria militarra gizentzeko bada, ez da ezer gertatzen. Badirudi bekatua gastuaren xedean dagoela.

Ezohikoena da, gainera, arauak malgutzea NATOk, teorian EBrekin zerikusirik ez duenak, gastu militarra handitzeko erabakia beste erakunde batek hartu duenean. Europako Batasuna modu horretan beste batzuen helburuetara makurtu da, eta horrek autonomia falta kezkagarria adierazten du. Washingtonekiko erabateko mendekotasuna islatzen du, ez soilik politikoa, baita ekonomikoa ere: gastu militarraren onuradun nagusia AEBetako industria militarra izango da.

Azkenik, gastu militarra handitzeko sukar horrek iradokitzen du Europako Batasunaren itsasgarria ez dela demokrazia, ezta giza eskubideak ere, baizik eta menderatze-proiektu bat.

Esloveniako erreferenduma

Eztabaidak faltsuki ixteak ustekabean sortzea eragiten du. Izan ere, Ecofinen bileraren aurretik, Esloveniako Parlamentuak erreferendum ez-lotesle batera deitzea onartu zuen, 2030erako defentsarako gastua BPGren %3ra igotzeari buruz. Ezkerreko Levica alderdiak eta gobernuko bazkideak galdera hau egitea proposatu zuen: «Esloveniak defentsa gastua handitzearen alde zaude, 2030erako urteko BPGren %3ra iritsi arte, eta gaur egun 2.100 milioi euro ingurukoa da?».

Sozialdemokratek, gobernukideek eta oposizio kontserbadoreak kontsultaren alde egin zuten bitartean, Robert Golob lehen ministroaren Askatasun Mugimendua (GS) kontsultaren aurka agertu zen. Ez arrazoirik gabe. Golobek argudiatu zuen «bi bide posible baino ez daudela: edo Aliantzan geratu eta afiliazio-kuota ordainduko dugu, edo bagoaz. Gainerako guztia iruzur populista da Esloveniako herritarrentzat». 

Hori dela eta, GB alderdiak Eslovenia NATOn geratuko den ala ez erabakitzeko kontsulta-erreferendum bat proposatuko duela iragarri du.

Bitxia da Golobek eztabaidan ziurtatu izana Esloveniak gaur egungo BPGren %2ko gastua 2030ean %3ra igotzeko konpromisoa baino ez duela hartu. Bat-batean, lau haizeetara aldarrikatu zen %5era igotzeko konpromisoa desagertu egin dela dirudi. Zertan jolasten dira? Horrela oso zaila da aurrekontuak koadratzea.