Jon Iurrebaso Atutxa

Autodeterminazioa ala independentzia sozialista

Gaur egun ezin da herrien autodeterminazioa aldarrikatu Espainia eta Frantzia suntsitu gabe. Suntsipen horrekin batera, independentzia sozialista aldarrikatu behar da Frantziak eta Espainiak zapaldutako nazioentzat. «Herrien autodeterminazioa» aldarrikatzea ezkerreko erreformistei eta Espainia eta Frantziaren nozio ukatzaileari jokoa egitea da.

Lehenik eta behin, autodeterminazio eskubidea potentzia inperialista handiei (United Terrorist States of América-UTSA buru dutela) komeni zaienaren arabera erabiltzen den nazioarteko eskubidea dela azpimarratu behar da.

Hala, beste eraso kriminal batzuen artean, NATO (UTSA) terroristak Serbiari eraso egin zion, eta Kosovo bereizi zuen interes geopolitiko eta ekonomikoagatik. Aldiz, 2014an Ukrainako estatu kolpe faxista bultzatu eta bermatu zuen. Horren ondorioz, Krimeak, Luhanskek eta Donetskek aldebakarreko erreferendum bana egin zituzten, biztanleen %90ek baino gehiagok bermatuta. Erabaki subirano horrek 15.000 pertsona hiltzea ekarri zien. Arazorik NBErentzat edo UTSA buru duen nazioarteko komunitatearentzat? Bat ere ez.

Autodeterminazio eskubidea Leninek (1917) defendatu zuen, horri buruzko xedapen ofizial argiekin. Eztabaida latza izan zen garai hartako beste marxista batzuekin. Duela ehun urteko klase borrokaz ari gara. Autodeterminazioa independentziarako eskubidearekin aldarrikatzen zen (baita federaziora ere independentziatik), iraultza sozialista sobietarraren prisma marxista-leninistaren arabera. Ez du zerikusirik kapitalaren eta munduko edo bertako klase burgesaren autodeterminazio eskubidearen erabilerarekin.

Aspalditik, autodeterminazio eskubidea osasuna, hezkuntza, soldata eta etxebizitza duina izateko eskubidea bezalakoa da. Horiek guztiak urrezko letraz idatzita daude burgesiaren diktaduraren estatuetako konstituzioetan. Hala ere, erakusleiho garbia eta gogorra dira. Kapitalaren gainegituraren elementu garrantzitsu bat zapaltzen eta esplotatzen duen gehiengoa nahasteko edo entretenitzeko. Badakigu, baina hala ere, ez gaitu deseroso sentiarazten matxinatu arte. Gure etorkizuna muturreko negu bateko gaurik txarrena baino beltzagoa izango dela jakinda ere!

Autodeterminazio eskubidea indarrean egon zen eta errentagarria izan zen joan den mendeko deskolonizazioaren garaian, inperioen interes ekonomiko hutsengatik, salbu eta zapalduek independentziarako eskubidea izerdi eta malko askorekin irabazi zutenean.

Klase borrokaren ikuspuntutik, kapitalismo finantzarioaren egungo egoeraren eta bizi duen krisi arranditsuaren ikuspegitik, garrantzi handiko zalantzetarako leku gutxi uzten digu: urrats handiak egiten ari dira kapitalaren diktadura/ekonomia berreraiki ahal izateko. Zaila da aurreikustea zenbat denboraz eta noraino iritsiko den gainbehera langile-klasearentzat. Testuinguru horretan, autodeterminazio-eskubidea ezerezean geratzen da, estatu «subirano» europarrak inperialismo terrorista iparramerikarraren benetako morroiak baitira.

Klase borrokaren ikuspegiaren pean, kapitalismo finantzarioaren egungo egoeraren eta krisi gero eta handiagoak, garrantzi handiko zalantzetarako leku gutxi uzten digu. Krisia handitzen doan heinean, urrats handiak ematen ari dira (eta askoz handiagoak ikusiko ditugu) kapitalaren diktadura/ekonomia berreraiki ahal izateko. Zaila da aurreikustea zenbat denboraz eta noraino iritsiko den gainbehera langile-klasearentzat. Testuinguru horretan, autodeterminazio-eskubidea ezerezean geratzen da, estatu subirano europarrak inperialismo terrorista iparramerikarraren benetako basailuak direnean.

Egoera horretan, nor kezkatzen da autodeterminazioaz? Espainiar eta frantziar aldean, segur aski, «ezkertiar» batzuk, euren aldarrikapen internazionalista horrela betetzat jotzen dutenak. Printzipioen adierazpen hutsa, konpromiso taktiko edo estrategikorik gabe. Ke hutsa.

Gaur egun ezin da herrien autodeterminazioa aldarrikatu Espainia eta Frantzia suntsitu gabe. Suntsipen horrekin batera, independentzia sozialista aldarrikatu behar da Frantziak eta Espainiak zapaldutako nazioentzat. «Herrien autodeterminazioa» aldarrikatzea ezkerreko erreformistei eta Espainia eta Frantziaren nozio ukatzaileari jokoa egitea da.

Nolanahi ere, nork maneiatuko luke autodeterminazio-prozesua? Espainian edo Frantzian «egoera demokratiko» batetik sortutako adostasuna? Espainiak eta Frantziak beren menpeko kolonialekin zer egin duten ikustea besterik ez dago. Amerikan/Kariben, Asian, Afrikan eta Europan. Azken gertakariak: Sahararekiko Espainiaren jarrera eta bere hedapen inperialistan NATOrekiko duen erabateko mendekotasuna.

Espainiako ezkerreko zein alderdik erantzun du saharar herriaren eskubideei egindako azken traizioaren aurrean? Adierazpen lotsati eta beldurtiak, besterik ez. NATOko terroristekiko eta UTSArekiko sumisioa. Agintzen dutenak ez dira NBEren ebazpenak, UTSAren mende baitaude. Areago, UTSAren eta bere estatu burges eta inperialista subordinatuen «arauak» dira, eta ez asetu arte bete ez duten nazioarteko zuzenbidea.

Nolanahi ere, kapitalak ez du bere boterea eta hegemonia galduko duen egoerarik onartuko, bere hilobia zulatzea izango litzatekeelako. Hau da, ezin du demokrazia burges bat onartu kapitalaren erabateko diktadurarik gabe eta ekoizpen eta errepresio bideak kontrolatu gabe, bere amaiera izango bailitzateke.

Euskal burgesiak ere ez du interesik bere nagusiei aurre egiteko. UTSA da kapitalaren gaizkile talde burua. Era berean, sozialdemokraziak balio du/egiten du eta balio izango du/egingo du kapitalak eta burgesiak erabakitzen dutena eta adibideak soberan ditugu. Horiek guztiak barrikadaren beste aldean izango ditugu Euskal Estatu Sozialista eraikitzeko prozesuan.

Langileriarentzat eta herri zapalduentzako independentzia iraultza soziala existitzen bada bakarrik izan daiteke. Hau da euskal erakunde politiko independente sozialistak eta elkartasun internazionalistan oinarrituta. Hala izan beharko da subiranotasunaz lausoki hitz egiten ez dugulako, Euskal langile-nazioaz ari gara, Estatu sozialistaz, alegia.

Euskal eremutik, ezinezkoa da langileriaren botere-jarrerari eustea Euskal Estatu Sozialistaren sorrera aldarrikatu gabe. Ez dago diskurtso subiranista edo independentistarik zehaztasunik gabe. Nora goazen jakin behar da, nola eta norekin goazen. Nahikoa da sekretuekin, jarduera klandestinorik ez dagoenean.

Ez da eztabaidetan ibiltzeko garaia, jarduera-ildo sigi-sagaz. Kontua argia da euskal iraultza sozialista egin behar dela sentitzen dugunontzat. Utz diezaiegun prozesuei aurrera egiten eta gainerakoekin erlazionatzen. Hau da, zergatik izan behar dute marka Espainia edo penintsula iberika edo hexagonoa? Uste dugu denbora eta energia galtzea dela, eta historia hurbila ahaztea.

Euskal langile-nazioak eskubidea du existitzeko eta bakean, errespetuan, lankidetzan eta nazioartean berdinekin lortzen den koordinazio-mailan elkar bizitzeko. Nazioartekoa diogunean, noski, nazio zapalduez eta nazioarte mailako proletariotza iraultzaileaz ari gara, dela andaluziarra, dela txinatarra.

Federatzeko astia izango dugu eta ikusiko dugu norekin. Ez, noski, gure parekoak ez diren estatuekin, Euskal Estatu Sozialistaren zutabeei dagokienez.

Bilatu