Azken hilabetetan, Elizak heriotzaren aurrean nola jokatu behar dugun azaldu du. Antzinako instituzioak, errautsak sakabanatzea debekatu egin du, praktika hori Elizaren doktrinaren aurka doalako. Gainera, gure gorputzaren azken hondakinak ezin dira mantendu etxean Elizaren ustez, leku sainduetan bakarrik egon behar direlako. Askotan, garrantzi handiagoa ematen diegu hautsa bizirik jarraitzen dutenei baino. Azkenean, errauts guztiak zerura doaz eta nondik hasten den bidaia ez da hain inportantea, baizik eta non amaitzen den. Ala aldrebes izan daiteke?

Azaroan historian zehar, lagun ospetsuak hil izan dira. Francisco Pi y Margall federalismoaren aita Espainiako lehen errepublikan, Fidel Castro iraultza iraunkorraren ideologoa, Giacomo Puccini opera izugarrizko idazlea… guztiek, Cicerok esan zuen moduan, gure memorian betirako jarraitzen dute eta haien heriotzaren oroimenez, antolatzen ditugun ospakizunak, ikaragarriak izaten dira.

Hala eta guztiz ere, Turandot operan abesten den bezala, «bere izena inork ere ez du jakingo eta guk geuk, ai ene!, hil egin beharko dugu. Baina egunsentian irabaziko dut. Irabaziko dut…» Hau da, protagonista hilda egongo den arren, berak sentitzen du irabaziko duela, zin asko maitasunetik sortzen direlako. Baina txakurra hil denean, amorrua ere hiltzen da, amodioa barne.

Juramendu famatuen artean, azken egun hauetan, lehendakariak Gernikako arbola aurrean egin duena izan da. Jose Antonio Agirrek, lehenengo euskal erkidegoko presidenteak «Jaingoikuaren aurrian apalik, Euzko lur ganian zutunik eta Bizkaiko Areitzçaspijan asabaen gomutaz nire aginbidia zintzoruen betetia. Zin dagit» formula erabili zuen bere kargua zin egiteko. Urkulluk, ordea, «Jaingoikuaren aurrean eta gizartearen aurrean apalik, leialki zin dagit», hau da, gizartea ere sartzen du ekuazio berrian. Zin berri hau ikusita, badirudi, zeruan dagoenak lurrean dagoenaren garrantzi berbera duela politikarientzat, bereziki hautestontzi aurrean daudenean.

Horregatik diot, juramenduaren aldaketa ez dela edozein gauza, errauts guztiei maila bera emateko asmoarekin egin du eta. Hori dela eta, lehendakariak errauts guztiak zerura doazelakoan badago, nor demontre izango gara gu ideia horren kontra borrokatzeko. Hori bai, errauts batzuek lerro zuzena daukate zeruraino horregatik, batzuk heltzen dira lehenago eta lurrean egiten dituzten ospakizunak erabat ezberdinak izaten dira kasuaren arabera. Horregatik Elizak ordenan jarri nahi ditu praktika horiek bidean batzuk besteak ez oztopatzeko. Eta noski baietz, trafikoa antolatzen duenak botere guztia dauka zeruko errepidetan zein lurrekoetan.