Naiz.info
Donostia

Euskararen jatorria Afrikan dagoela dio filologo batek

Maliko dogon hizkuntzatik dator euskara, Jaime Martin hizkuntzalariaren arabera. 2.247 hitzen konparaketa egin du eta %70ean antzekotasunak topatu dituela dio.

Hamabi urtez aritu da Martin, Filologia Erromanikoan lizentziatua eta Madrilgo Cervantes Institutuan irakaslea, dogon eta euskara konparatzen, hiztegiari eta egitura linguistikoari dagokionez.

‘Un enigma esclarecido: el origen del vasco’ izenburudun ikerketaren arabera, dogon hizkuntza da –Malin 300.000 lagunek hitz egiten dutena– euskararen jatorria.

Geneviève Calame-Griauleren tesia irakurri ostean abiatu zuen ikerketa, «euskararen eta dogon hizkuntzaren artean antzekotasun ugari zeudela ohartuta».

«Ezin izan zitekeen kasualitate hutsa», azaldu du, eta egitura linguistikoa eta hiztegia alderatzen hasi zen.

Bat-etortzeak

Bere iritziz, dogon hizkuntza eta euskara bat datoz esaldietako hainbat egituratan. Subjektua hasieran erabiltzen dute, aditza amaieran (hizkuntza latindarrek ez bezala) eta objektu zuzena, erdian.

Hiztegiari dagokionez, 2.274 hitz alderatu ditu bi hizkuntzatan, eta haietako 1.633tan antzekotasunak topatu ditu, hau da, %70ean.

Honako adibideak jartzen ditu bere ikerketan. bede/bide; soro/soro: beri/bero; gara/garai; bana/banandu; gogoro/gogortu; kwiye/kuia; pipilu/pipil; togi/toki; kose/gose.

Dogon hizkuntzan konposatuak diren hitzekin ere aurkitu zituen bat-egiteak. Esaterako, senide hiza, dogoneraz ‘sani de’ esaten da.

Euskarak deklinabideak mantentzen dituela zehaztu du, dogon hizkuntzan galdutzat eman direnak.