Hainbat urtez bazterrean egon ondoren, batez ere proiektua Europako funtsen menpe zegoela jakin ondoren, orain dela bi urte abiatu ziren 5. lineako obrak, hau da, Metroa Etxebarriko geltokitik Galdakaora eta Usansoloko Ospitalera eramango dutenak.

Izan ere, Eusko Jaurlaritzak eta Bizkaiko Foru Aldundiak 2022ko hasieran iragarri zuten, ustekabean, bi erakundeek beren gain hartuko zutela ibilbide berriaren %50a, 360 milioi euroraino, Europar Batasuneko Next Generation funtsen inguruko ebazpenen zain egon gabe.

Horretarako, bi administrazioek finantzaketa-hitzarmen bat sinatu zuten eta jarraian Euskal Trenbide Sareak (ETS) proiektuaren lehen bi zatiak lizitatu zituen. Epeak betetzen badira, 2027an iritsiko da metroa Galdakaora, eta bi urte geroago, ospitalera.

Elixabete Etxanobe Bizkaiko ahaldun nagusiak eta Susana Garcia Chueca Mugikortasun Jasangarriko sailburuak 5. linearen eraikuntza-obrak bisitatu zituzten apirilaren hasieran. Zehazki, Basaurira joan ziren, metroaren 3. eta 5. lineek bat egin eta 2. linearekin konektatuko diren lekura. Bertan, Sarratu inguruan geltoki berri bat eraikiko da, 5. linearen eta 2. linearen artean bidaiariak trukatzeko, kota bereko nasa paraleloetan.

Etxanobek eta Garcia Chuecak, Asier Iragorri Basauriko alkatearekin batera, in situ egiaztatu ahal izan zuten bi erakundeek %50ean finantzatzen dituzten lanen garapena, eta horien konplexutasuna ikusteko aukera ere izan zuten, errepide lotune baten eta Euskotrenen eta merkantzien trenbideen artean gauzatzen ari baitira.

Planteamendu horrek Usansoloko ospitalerako lotura zuzenagoa ekarriko du, bidean atzera egin beharrik gabe. Horretarako, Etxebarritik Basaurira iristean 2. linearen trazadura zertxobait aldatuko duen 400 metro inguruko tunel berri bat eraikiko da, trenak etorkizuneko geltokira hurbiltzeko eta, horrela, 5. lineara aldaketa errazteko, ondoren Ariz eta Basaurirantz jarraitzeko. Obra-zuzendariak plano gainean azaldu zuen linea biak lotuko dituen geltokiaren soluzioa, eta ETS hondeaketa-lanetan egiten ari den trazaduratik gertu dauden eraikinen jarraipen geoteknikoaren eta ikuskapenaren berri eman zuen.

Bai ahaldun nagusiak, bai sailburuak, balioa eman zieten Bizkaiarentzat eta Euskal Autonomia Erkidegoarentzat azpiegiturak gizarte-egituraketaren arloan ekarriko dituen onurei.

Garcia Chueca sailburuak adierazi zuen mugikortasun jasangarrian eta kohesio sozialean aurrera egitea Eusko Jaurlaritzaren helburu utziezina dela, eta nabarmendu zuenez, 5. linea bezalako azpiegiturek «pertsonen bizitza eraldatzen laguntzen dute, haien bizi kalitatea hobetuz, eta, aldi berean, deskarbonizazioa bultzatzen dute, ingurumena errespetatzen duen mugikortasuna sustatuz». Sailburuak gaineratu zuenez, «garraio publiko eraginkorrean eta irisgarrian oinarritutako mugikortasunerako eskubideak eguneroko zereginetan pertsonen bizitza erraztuko duten azpiegitura moderno eta integratuak behar ditu, eta, horretarako, beharrezkoa da administrazio publikoen lankidetza eta lerrokatzea».

Etxanobe ahaldun nagusiak, bestetik, «Basauriko, Galdakaoko eta inguru osoko bizilagunekin hartu dugun konpromisoa betetzeko puntuan gaude», adierazi zuen. Eta nabarmendu nahi izan zuen Usansoloko ospitalearekin ahalbidetuko duen lotura; izan ere, Busturialdeko, Lea- Artibaiko, Durangaldeko, Arratiako eta Nerbioiko eskualdeetako 200.000 pertsonentzako erreferentzia-ospitalea da Usansolokoa.

Bedian, Busturialdeko eta Durangaldeko Euskotrenen lineekin konektatuko da eta, ondorioz, eskualde horretako konektibitatea hobetuko da, Usansoloko Ospitaletik metro-maiztasunak eskainiko baititu. «6,3 kilometroko linea txiki honek eragin izugarria izango du operatibo dagoenean», gaineratu zuen Etxanobek.

LARRAZABALGO TRENBIDEA

Azalpen teknikoen ondoren, erakundeetako ordezkariak obran zehar ibili ziren eta Larrazabalgo etorkizuneko trenbidera igo ziren. Trenbide horrek beste pasabide bat du ETSren trenbideen gainean, 2. linearen etorkizuneko trenbideetara, eta Aceralia industria-enpresak bere merkantziak garraiatzeko erabiltzen duen trenbide propioaren gainean.

Gaur egun, 30 metro inguruko luzera duten hiru habe prefabrikaturen gainean bermatzen da taula. Datorren udan irekiko da, oinezkoek eta ibilgailuek erabiltzeko, egungoaren ordez.

Eremu horretan amaitu da Aceraliako kaxoiaren lehen fasea (lurperatutako tunel faltsu bat), 25 metro ingurukoa, eta hortik igaroko da Aceraliako behin betiko trenbidea, merkantzien behin betiko trazadurarekin lotu aurretik. Kaxoia, goiko eta beheko lauza batez eta 7,5 metroko bi hastialez osatuta dago. Bigarren fasea Larrazabalgo zirkulazioa behin betiko trenbidetik desbideratzen denean hasiko da.

ETS duela gutxi hasi da merkantzien kaxoiaren (Basurtu-Ariz) zimendatze-lanak egiten. Lan horien bidez, 162 mikropiloteko bi lerro paralelo instalatuko dira, kargak azpiko arrokara transferitzeko. Zulaketa errazteko, hondeaketa nabarmena egin da azpiegitura horren hegoaldean dagoen lur zatian. Merkantzien kaxoia Sarratuko geltokiarekin paraleloan dago.

Beste lan bat Ibarro eraikin zaharra eraistea izan da, lan konplexua, Euskotrenen trenbideak gertu daudelako. Ezkerreko, aurreko eta eskuineko pantailak ere egin dira, Aperribairantz doan tunelaren ahokadura gauzatzeko. Pantaila horien gainean mikropiloteen buruak lotzen dituen habea kofratu, armatu eta hormigoitu da.

Agintariek in situ egiaztatu zuten, halaber, amaitu direla tunelaren erasoa egingo duten makinak sartzeko eta irteteko bideak, bai eta lanetan azaleratutako uren tratamendu osoaz arduratzen den araztegia ere.

Aperribaiko geltokiari dagokionez, etorkizuneko terminalaren goiko ezkerreko pantaila osatzen duten mikropiloteak zulatzeko lanak amaitu ditu ETSk. Gainera, auskultazio-plan bat ezarri da hondeaketatik eratorritako joan-etorriak monitorizatzeko.

El nuevo trazado suma 6,3 kms a la red del suburbano, con 5 nuevas estaciones

El nuevo trazado de la linea 5 del Metro sumará 6,3 kilómetros a la red del suburbano, con cinco nuevas estaciones -Sarratu, Aperribai, Bengoetxe, Galdakao y el Hospital de Usansolo- y conectará con la línea de Euskotren procedente de Busturialdea y Durangaldea.

El proyecto constructivo de ETS está dividido en tres tramos. El primero, Sarratu-Aperribai, con una longitud de 1.540 metros, nace a modo de desvío de la Línea de Euskotren Matiko-Amara a cielo abierto después de la estación de Etxebarri. Así pues, será una continuación de la Línea 3.

Unos metros más adelante se construirá la estación intermodal de Sarratu (Basauri), en superficie pero cubierta, planteada como una terminal de intercambio entre Euskotren y Metro Bilbao. A partir de ahí, el trazado discurrirá en su totalidad soterrado.

El tramo dos, Aperribai-Galdakao, cuenta con una longitud de 2.800 metros, y finaliza en Galdakao Centro, con una estación en caverna, tipo Metro Bilbao, ubicada en la Plaza Roja.

El tercer tramo, Galdakao-Hospital, de 1.930 metros de longitud, discurre en túnel hasta un poco más adelante de la estación del Hospital de Galdakao-Usansolo, que será también tipo caverna.

El cuarto, conectará con la línea de Euskotren procedente de Busturialdea y Durangaldea partiendo desde la nueva estación del Hospital. J.S.