Victor Eusa mintzo zaizue, arkitekto zerutarra, diktaduren dekoratzailea eta, gaur egun esaten dutenez, «polemikoa». Nik nahiago dut «hilezkor» hitza. Agian garrantzirik gabeko obra txikiengatik oroituko naute: Seminarioa, Media Luna parkea, arimak masan salbatzeko kapera-bilduma... eta, tira, mausoleo faxista, orain eraiki zenean baino gehiago molestatzen omen duena. Progresismoaren kontuak.

Txupinazoa botatzeko eskaintzen dut neure burua. Zergatik? Erorien Monumentua halako harrabots estetiko eta autokritikarik gabe eraiki ahal izan banuen, suziri bat jaurtitzea huskeria delako niretzat.

Horrek, gainera, nire izena kaleetatik ezabatzeko ahaleginak geldiarazten lagunduko luke. «Erorien Monumentua diseinatu zuelako ezabatuko dugu bere izena», argudiatu dute. «Karlista eta frankista zelako», berretsi dute. Eta zer? Demokrata izan behar al da konpasa ondo erabiltzeko? Non jartzen du ezin direla hilketak loriatu, kupula eder batekin eginez gero?

Halaber, gogaitu egiten ditu Karlisten Batzar Zentral odoltsuan izan nuen paperak, sotana eta pistola ondo baino hobeto uztartzen zekien jende bikainarekin biltzeagatik, egun LinkedInen ondo geratuko ez liratekeen gauzak sinatzeagatik. Zer espero zuten, ba? Arkitekto neutral bat? Galdetu Arkitektoen Elkargoari.

Erorien Monumentuak berak ere gaizkitu egiten ditu. Badakizue nola funtzionatzen duen honek. Elkarte memorialistek bota egin nahi dute; Udalak beste esanahi bat ematea nahiago du. Demokraziaren kontuak, suposatzen dut: nire garaian adostasuna ameskeria hutsa zen.

Aizue, nork ordezkatzen du jai hauen espiritua nik baino hobeto? Zarata, pilaketak, masa asaldatuak, intsentsu pixka bat eta 12.00etan meza ajearekin. Hori ez bada eliz eta jai arkitektura, jaits dadila Jainkoa eta sina dezala.

Tira, metxa piztea zer den dakien norbait bada... ni naiz. Eta jaiotan ez dago omenaldi hoberik zerura suziri bat jaurtitzen uztea eta ez jaisteko otoitz egitea baino. Utz iezadazue nire azken tiroa jaurtitzen.