Franco hil eta gero ateratako lehenengo zenbaki hartan, 1977ko urtarrilekoan, euskal kulturaren izen handiak azaltzen dira artikulugileen artean. Euskal Unibertsitatea zen aldizkari birsortuaren aurreneko zenbakiaren gai nagusia eta, beste batzuen artean, Koldo Mitxelenak eta Karlos Santamariak sinatu zituzten testuak. Joxe Azurmendik, Paulo Agirrebaltzategik eta Joan Mari Torrealdaik ere idatzi zituzten artikuluak aldizkariaren beste atal batzuetan, eta hiru horiexek osatu dute, gehi Joseba Intxaustik, ordutik gaur arte «Jakin»-en zuzendaritza.

Duela 37 urte oso bestelakoa zen euskal kulturaren egoera, eta are Euskal Herriarena bera ere. Diktaduraren ondoren, berreraikitze eta birsortze lanari ekin beharra zegoen arlo guztietan, baita kulturan ere. Euskal egunkaririk ez zegoen, telebistarik ere ez, irratiak ere bakan batzuk eta txikiak, unibertsitatearekin ez zegoen kontatzerik... Paperezko aldizkariak eta liburuak ziren pentsamenduaren, kritikaren eta ikerketaren euskarria, eta bi formatu horien arteko produktua bihurtu zen «Jakin»: aldizkari bat baino gehiago, liburu bat izatetik oso gertu. Arantzazun sortu zen, hango apaiztegiko ikasleen eskutik, 1956an.

Segituan hasi zen egurra jasotzen. 1961ean ezarri zioten lehenengo debekua, 1964an berrabiatu zen, 1969an berriro debekatu zuten, 1977an berriro abiatu, eta ordudanik gaur arte hor egon da. 40.000 orrialde baino gehiago izan dira 202 zenbakitan banatuta, euskal kulturari, euskalgintzari eta herrigintzari eskainiak. 3.000 lankidetzatik gora izan ditu, mila lankidek baino gehiagok eskainiak. Euskara kultur joera, mugimendu eta alor guztietara zabaltzea, kultur hizkuntza gisara trebatzea, gogoetarako eta kritikarako baliagarri bihurtzea, eztabaida intelektualen panoramika eskaintzea, euskal kulturako nahiz munduko gorabeherak argitzen laguntzea... horiek izan dira helburuak, eta fruituak. Maiztasuna handitzen joan da «Jakin», eta 1989tik gaurdaino bi hilabetekaria izan da.

2014 hau «Jakin»-en inoizko aldaketa handienaren urtea izango da, Joan Mari Torrealdai zuzendariaren hitzetan, nahiz eta berritze prozesua lehentxeago hasita egon. Tresna digitalak iritsi dira, Internet, kulturaren globalizazioa... eta horri guztiari aurre egin behar izan dio. 200. zenbakitik aurrera, paperezko aldizkariak eta aldizkari digitalak aldi berean ikusten dute argia. Web orrialdea ere bereziki zaintzen du Jakinek, hor jasotzen baitira paperean kabitzen ez diren material aberats askoak, eta weba baliatuko du eztabaida intelektual bizi eta dinamikoei toki egiteko. Alderdi juridikoan, joan den martxoan fundazio bihurtu zen Jakin, bere ibilbide luzean bildutako ondare material eta ez-material osoa euskal kulturaren zerbitzurako uzteko helburuz.

Orain, zuzendaritza taldea aldatzeko garaia iritsi dela iritzi diote egungo gidariek. Fundazio izaera hartuta, etorkizunean ere Jakinek helburu berberen alde egingo duela lan ziurtatu dute. Lorea Agirre buru dutela, hamalau lagun izango dira gidari berriak, sorkuntza, soziologia, komunikazio, antropologia, arte, liburugintza eta filosofiatik datozenak, denak ere euskalgintzan eskarmentudunak.

Joan Mari Torrealdairen hitzetan, garai berrietako Euskal Herriak «Jakin» berria behar du. Hori izango da atzo Hernanin aurkeztutako talde berriaren zeregina, baina behar adina laguntza izango dute orain arteko arduradunen aldetik. Torrealdai, fundazioaren lehendakari gisara, erredakzio kontseiluan egongo da aurrerantzean, eta Agirrebaltzategi, Azurmendi eta Intsausti ohorezko kide izango dira.