Mundua esku batzuk ziren hasieran; azal bat, izerdi usaina, ahots batzuk eta pixkanaka joan ginen begiak zabaltzen eta eskuak ere bai, eskuak ere zabaldu genituen lurrean lau hankan ibiltzeko eta ahoa zabaldu genuenean galderak baino ez genituen; «zer da hau?», «zer da hori?», eta, batez ere, «zergatik?»; uki genezakeen, entzun genezakeen, ikus genezakeen guztiaren atzean ezkutatzen zen «zergatik?» hura, bi hankan jartzera behartu gintuena, lagunekin parkera eraman gintuena, eskolako patiora, zinemara, entrenamenduetara, bertso-eskolara, taberna ilunetara eta zergatirik ez daukaten beste hainbeste lekutara, portu honetara, adibidez.

Banatzaileen furgoneta zuriak lonja pareko plazan daude geratuta, marra horien arteko ordena perfektuan. Karroak hartu eta hara-hona eroan dabiltza, arrain bila, zerbeza banatzen, freskagarriak, fruituak, edozer. Eskaleak Portaletasen jarri dira, estropadetan apustulariak jarri ohi diren leku berean. Turistak dabiltza banatzaileen atzetik kamera urdinekin, grisekin, gorriekin, arrosekin hormak harrapatu nahian, txalupak, aldapa, Aquariuma, Itsas Museoa, Santa Klara, Kontxa harrapatu nahian erabili eta botatzeko kamerekin.

Bi agure eguraldiaz hizketan ari dira lotutako barkuei begira. Bastoien gainean okertuta daude, sargoriaren pisu guztia bizkar gainean baleramate bezala. Etxe zuri-berdeetan gortinak mugitzen dira etenik gabe, kaioen hegalak balira bezala. Kanario bat kaiolatik ari da infinituari begira, mutu.

Ertzera hurbildu naiz ni ere; ez dago barandarik hemen. Barkuak ordenan jarrita daude, nor bere kalean: Famao, Karril, Kiriko, Aita Mari, nor bere banderarekin, Espainia, Frantzia, Eskozia, itsasoak naziorik baleuka bezala, urak libre ez balebiltza bezala. Espainiako bandera erraldoi ajatu bat geldirik dago Itsas Komandantzian, erdi erorita. Nork bere jabetzak aldarrikatzen ditu hemen, baina norena da birikak estutzen dizkidan korapilo hau, norena sudurzuloetatik sartzen zaidan kresala, norena neke hau? Izenik ez duten emozioek badute naziorik? Debeka daitezke? “Piratak Kaian” pankarta bat dago Portaletasen gainean zintzilik. Kaioak faroen gainean pausatu dira, atzaparretan argia bildu eta itsasora eraman nahiko balute bezala. Nongoak dira inondik ez datozen txalupak, inora ez doazenak? Portuak ez dira itsasoari lapurtutako eremuak besterik, desordenari forma bat eman nahi bat, mugarik ez duenari debekuak, izenak, nazioak eman nahi bat. Segurtasun itxuratu horren gainean paseatzen gara egunero; turistek biserak jantzi dituzte eta badoaz hemendik ihesi Kontxara, Ondarretara, Pasealeku Berrira, eguzkitara, nork daki. Eta nola esan nik ez dudala eguzkia maite, itzalek pizten nautela, itzaletan hotzikarak sentitzen ditudala hanketan, besoetan, galderetan.

Txalupei begira geratu naiz. Berriz galdetu didazu ihes egin nahi dudan eta ez dut erantzuten asmatu, ur geldian urduri dabiltzan korrokoietan galdu zaizkit begiak. Kresala eta gasolioa sartzen zaizkit biriketan; uretan olio mantxak dabiltza igerian. Turistak datoz bata bestearen atzetik galdezka: «San Telmo?», «Aquarium?», «Pintxos?». Gu banderek ezkutatzen dituzten leku guztietan izan ginen umetan, Reikjavic, Oslo, Kuala Lumpur, Beijing, Kairo, Nairobi, aski genuen hatzak mapan jartzea izenen silabei, soinuei koloreak asmatzeko; arkitektura bat, usain bat; denetan izan ginen umetan eta orain hain ahaztuta dauzkagu argazki zahar haiek, hain da txikia mundua, hain da itxia, hain sargori dator uda ez den uda hau; turisten galderak kaioak bezala pausatzen dira belarrietan, «Buen Pastor?», «Boulevard?», «Kontxa?», eta dena da arina, dena doa ihesi –nora doaz inora ez doazen barkuak?–; banderak, umetako hatz finak, hego haizea, itsasoa, portutik ateratzear doan barku hori…

Ez dago bidaia handiagorik nork bere baitara egindakoa baino. •