MasMovilek Euskaltel xurgatzea, Euskal Herriarentzat galera

CNMVk (Balore Merkatuaren Espainiako Batzordeak) 2021ean iragarri zuen MasMovil enpresak Euskaltel bereganatu zuela bere Erosteko Eskaintza Publikoa (EEP) itxi zuenean, konpainiaren akzioen %98rekin. Operazioak milioi euroko zaparrada utzi zuen akziodunen artean, baina, aldi berean, galera estrategikoa eragin zuen Euskal Herriarentzat.

EKIMEN PUBLIKOZ SORTUA

Gaurko egunean, duela hiru urte, ofizial egin zen Euskaltel MasMovil enpresaren esku geratu zela EEPak aurrera egin ondoren. Modu horretan, 1995ean sortutako konpainia baten kontrol publikoa eta erabakigunea galdu ziren.

Haren sustraiak, ordea, 1992an errotzen dira, telekomunikazioak kudeatzeko sozietate publiko baten bitartez (Euskalnet), Lakuako Gobernuak datuak zuntz optiko bidez komunikatzeko sare bat martxan jarri zuenean hiru herrialdeetan.

Eraikin publikoentzako azpiegitura bat sortu ondoren, hurrengo urratsak Bilbo, Donostia eta Gasteizera zabaltzea izan ziren, gainerako udalerriekin jarraitzeko. Hori guztia telefono-konpainia propio baten azpiegitura garatzeko helburuarekin.

1995ean Euskaltel sortu zen, Lakuako Gobernua eta BBK, Kutxa eta Vital aurrezki-kutxak partea zuten erakunde gisa. Telefonia finkoaz harago, telekomunikazio-sare oraindik hasiberria garatzeko jarri zen martxan, mugikorra, Internet eta kable bidezko telebista hedatuz.

Jatorri publikoa izan arren, akziodunek inbertitzaile pribatuei atea ireki nahi izan zieten, eta azkenean Iberdrola, Endesa eta Mondragon Taldea bazkide bihurtu ziren.

2012. urte amaieran mugimendu berriak egin ziren: Jaurlaritza eta zenbait erakunde pribatu atera ziren eta Trilantic eta Investindustrial funtsak sartu ziren akziodunen artean. Une horretatik aurrera, konpainia batzuk erosi zituen, hala nola RACCTel katalana, R kable operadore galiziarra eta Telecable asturiarra.

RACCtel+ sortuta, Katalunian presentzia handitu egin zen, eta 2019an Nafarroan sartu zen, baita Leonen, Kantabrian eta Errioxan ere. Horrez gain, akordioa sinatu zuen Virgin-ekin, bere marka estatu mailako hedapenean erabiltzeko, eta beste bat Orange España-rekin lankidetzan aritzeko, bere sare mugikorra eta zuntz optikoko azpiegitura alokatzeko.

2021ean, Euskaltelen gainean, MasMovil Taldeak Kaixo Telecom S.A.U. filialaren bidez atera zuen, EEP erosteko eskaintza publikoa iritsi zen arte. Kaixo Telecom horrek egoitza soziala Donostian zuen, eta Euskaltelen integrazioa egiteko, MasMovil Ibercomek sortu zuen. Hori ere Gipuzkoako hiriburuan sortu zen, 1997an, gerora Madrilgo Alcobendasen kokatu bazen ere.

Operazio hori 174.485.075 akziok onartu zuten.

MasMovil enpresak bermatuta zuen Euskalteleko akziodun nagusien babesa, une horretan Zegona, Kutxabank eta Corporacion Financiera Alba baitziren. Zehazki, funts britainiarrak 421 milioi euro jasoko zituen, euskal bankuak 390 milioi eta Banca Marchen inbertsio-sozietateak 216 milioi.

Horrela, MasMovil enpresak espainiar Estatuko laugarren operadore gisa zuen posizioa indartu zuen, Telefonica, Orange eta Vodafoneren atzetik, hamalau milioi linea baitzituen marka guztien artean, Pepephone, Yoigo eta Lebara ere barne hartzen baitzituen, 26 milioi etxetako zuntz-arrastoarekin. Diru-sarrerak urtean 2.700 milioi eurokoak aurreikusten ziren.

ARRAKASTA BATZUENTZAT

Egun hartako GARAren editorialean aipatzen zen bezala, operazioa bereziki arrakastatsua izan zen Kutxabankeko zuzendari nagusientzat, 27 milioi euro inguru banatuko baitziren hobarietan.

Baina Euskal Herriarentzat «galera estrategikoa» zen, «ez baitu soilik kontrol publikoa galtzen, erabakigunea ere galtzen baitu».

Horretaz gain, gogora ekarri zuen «duela bederatzi urte Lakuako Gobernuak Euskalteli prezio barregarrian» saldu ziola zuntz optikoaren sare publikoa, eta, beraz, «herrialdearentzat galera nabaria» zela.

Editorialak hala zioen: «Euskal Herriak azpiegitura bat galdu du, zuntz optikoaren sarea, eta enpresa publiko bat, Euskaltel, herrialdeko telekomunikazioak estrategikoki egituratzeko funtsezko tresna. Lakuaren onespenarekin, operazioak pobretu egiten du herrialdea, gutxi batzuk aberasteko».

ORANGE-REKIN BAT EGITEA

Euskaltelen bilakaerak, martxan jarraitzen duen markak, gertakari berri bat bizi izan du 2024an bertan, Madrilek Orange eta MasMovil enpresen bat-egitea baimendu baitu espainiar Estatuan operadore nagusia sortzeko, 30 milioi bezero mugikor baino gehiagorekin, zazpi milioi banda zabalean eta bi milioi telebistarekin. Horrela, 18.600 milioi euroko balioa duen sozietate bat sortu da.

Gainera, aurten Euskaltelek bere eskaintza zabaldu du, gasaren eta elektrizitatearen merkatuan sartu baita, eta produktu horiek telefoniarekin, Internetekin, telebistarekin eta 2022ko udan abian jarritako alarma-zerbitzuarekin bat egin dute. Bide berriak, marka laranja sortu zutenetik 30 urte betetzear direnean.

[1996] Adams: «Siempre estamos con los que luchan por la libertad»

El 5 de agosto de 1996, “Egin” publicaba una entrevista con el líder republicano irlandés Gerry Adams, dentro de una serie bajo el título «Euskal Herriari begira». Siguiendo esa línea, el entonces presidente de Sinn Féin mostraba sus conocimientos sobre el conflicto en este país, del que siempre ha estado pendiente, hasta el punto de participar en la Conferencia de Aiete de 2011 y firmar su declaración junto a otros líderes internacionales, como Kofi Annan.

En la entrevista, Gerry Adams señalaba que «vuestra lucha por la libertad ha inspirado a muchos irlandeses» y ponía de relieve su admiración por «la entrega y compromiso del pueblo vasco con los principios de igualdad, justicia y democracia».

Y añadía que «el camino hacia adelante, a un futuro en paz, solo puede construirse sobre un proceso de diálogo. Por supuesto, ese camino hacia la paz no es fácil. Tal como hemos descubierto, hacer la paz es mucho más difícil que hacer la guerra. Es arriesgado y muy peligroso. Pero creemos que el diálogo sin exclusiones tiene la llave de un futuro en paz».