Miren Agur Meabek (Lekeitio, 1962) irabazi du espainiar Estatuan poesiagintzan ematen den saririk garrantzitsuena. ‘Nola gorde errautsa kolkoan’ (Susa) bildumak zabaldu dio bidea sariraino, euskaraz idatzitako lan bati ematen zaion lehena.

Epaimahaiaren arabera, «desiraren eta heriotzaren inguruko hausnarketak batzen ditu, nostalgia eta denboraren igaroa etengabe elkar gurutzatzen dira hitzaren bidez gozamenaren bilaketan». Ironia eta kontrapuntuzko umorea ere beregain egiten ditu. «Hamar urtetan zehar ondua, urteen igaroaren garraztasuna tristeki erakusten du eta era berean bizipoz eta freskotasun hautsezinak barne biltzen ditu», epaimahaiak gaineratu duenez.

Meabek 2020ko azaroan argitaratu zen saritutako lana. ‘Kristalezko begi bat’ eta ‘Hezurren erretura’ aurreko bi lanekin erabateko lotura du eta bizitza nola kudeatu da funtsean dagoena.

Bitxia da, baina kronologiak zenbaki borobilak itzultzen ditu Meaberen kasuan. 2000. urtean argitaratu zuen baita ere Susa argitaletxearekin ‘Azalaren kodea’ poesia liburua, eta hamar urte beranduago ailegatu zen ‘Bitsa eskuetan’, genero berean landutakoa. Beste hamar urte pasata iritsi zen iaz ‘Nola gorde errautsa kolkoan’ poesia liburua.

Liburuak bere ibilbidean duen kokapenaz azalpenak eman zituen Meabek aurkezpen egunean. Eta berak ere atzera begiratu zuen. Zehazki, ‘Kristalezko begi bat’ lan hartara. Orduan, idazketa baratzea lantzearekin alderatu zuen, eta bertan erretzen ziren belarrez. Sasien erretze hori izan zen ondoren etorri zena, ‘Hezurren erretura’. Triptikoa azaleratu zuen. «Zerbait egin beharra dago su metak utzitako errautsekin. Maila praktikoan lurra ongarritzeko da, baina maila metaforikoan sormena elikatzeko baliatu ditut. Ondorioz sortu da liburu hau. Lehenago izan bazena eta orain ez dena, edo beste zerbait dena onartzeko ariketa bat da –esan zuen–. Urteen joanak eta esperientziek sendotu egiten dituzte onarpenaren oinarriak. Horregatik, ‘nola gorde errautsak kolkoan’ esatea edo ‘bizitza kudeatu’ esatea gauza bera da».

Proposatzen duen bidaia sakonean zehar topatuko ditu irakurleak hainbat emakume. Lucy Westerna Drakularen amorantea, Wendy Peter Panen laguna, izenik ez duen Yemengo neskatila bat, Ama Birjina, Scheherezade, Bronte ahizpak… batzuk Meaberen alter egoa dira, besteak bere solaskideak edo mezu jasotzaile soilak. Denak txirikordatuz montzo da idazle lekeitiarra ahizpatasunaz, parasitismo sentimentalaren arbuioaz, independentzia emozionalaz, herri kultura eta bakegintzaz, sormenaz bizitzaren justifikazio gisa, erlijioaz biktimario bezala, bete beharren kontzientziaz, amodio erromantikoaren kritikaz, ama alaben arteko zaintzaz…

Atal sozialak eta heriotzaren dolua, eta poesiaren gainean egindako poesiak osatzen dute gainontzeko mamia. Aniztasun formala du liburuak, poema batzuk postalak direlako, asko prosan idatziak daudelako, badaudelako koplak eta haikuak, eta errimak ohi baino markatuagoak sortu dituelako. Batzuetan edukia ponpoxatzeko erabili ditu eta besteetan edukia eusteko. Eta sinbologiaz, zer? Miren Agur Meabek ohiko figuretara jo du: tximeletak, txoriak, katua, palmondoa…

Sari gehiago

Ez da lehenengo aldia Miren Agur Meabek Espainiako Sari bat jasotzen duela. 2000. urtean Kritikaren saria jaso zuen ‘Azalaren kodea’ lanagatik eta ‘Bitsa eskuetan’ poema liburuak Kritikaren saria jaso zuen, hamar urte beranduago, Euskal Herrian.

Haur literaturari ere oso emana, idazle lekeitiarrak kategoria horretako Euskadi Literatur saria hirutan eskuratu du: 2002an ‘Itsaslabarreko etxea’ lanagatik, 207an ‘Urtebete itsasargian’ obragatik eta 2011n ‘Errepidea’rekin.

2006tik Euskaltzaindiko kide ere bada.