Haritz Larrañaga

Jakes Esnalen askatasuna eskatu eta «blokeo egoera» salatu dute 600 lagunek Donibane Lohizunen

Espetxean 30 urte daraman Donibane Lohizuneko presoaren askatasuna eskatzeko Bake Bidea mugimendu zibilak antolatu duen giza katearen amaieran, «prozesua biziki kinka larrian» aurkitzen dela ohartarazi eta «bake prozesuaren kontrako sabotaia» ez dutela onartuko jakin arazi dute bakearen artisauek. Irailaren 19rako mobilizazio eguna deitu dute.

Donibane Lohizune eta Ziburu lotzen dituen zubiaren bi aldeak hartu dituzte manifestariek. (Bob EDME)
Donibane Lohizune eta Ziburu lotzen dituen zubiaren bi aldeak hartu dituzte manifestariek. (Bob EDME)

Ekainaren 25ean izan zen Jakes Esnalen baldintzapeko askatasuna aztertzeko auzia eta Donibane Lohizunen egin duten mobilizazioan Bakebideak salatu duenez «epaileek, Prokuradore Nagusiak eta parte zibilen abokatuak hesi bat muntatu zuten Esnalen baldintzapeko askatasunaren aurrean». 69 urte dituen Donibane Lohizuneko presoa baldintzapean askatzeko erabakia irailaren 24ean hartuko da, baina egungo «blokeo» egoeraren aurrean, aurrez, irailaren 19an mobilizazio egun bat iragarri dute «Bake Prozesuaren kontrako sabotaiarik» ez dutela onartuko aldarrikatzeko.

Pasa den ekainaren 23an Euskal Herriko ordezkaritza Parisko Justizia Ministerioan izan zen, «prozesua aterabiderik gabeko bide batean dela ohartarazteko» azaldu dute Bake Bideako ordezkariek, eta, nabarmendu dutenez, «prokuradoreak epaileen erabakiekiko jarrera onartezina duenez, prozesua biziki kinka larrian ezartzen du».

Giza katea eta lapiko hotsak

Goizeko hamaiketarako Ziburu eta Donibane Lohizune lotzen dituen zubia txaleko urdinak jantzita zituzten herritarrez beteta zegoen. Zubitik zintzilik ziren pankarta handiek Jakes Esnalen eta euskal presoen askatasuna eskatzen zuten. Errepidean lagun talde batek eusten zuen pankartan, ostera, «30 urte, nahikoa da!» irakur zitekeen. Aldi berean, bi eskalatzaile zubitik behera zintzilikatu dira eta bengala berdeak piztu dituzte.

Osasun larrialdiak eskatzen duen gutxieneko distantzia errespetatzeko lurrean markatuta zeuden marren gainean jarri behar izan dute manifestariek, baina nahiko lan izan dute, hainbeste jenderentzat leku gutxi baitzen. Ordu erdiz aritu dira manifestariak eguzkipean lapikoak astindu eta zarata ateratzen, bozinekin, tanborrekin eta baita sirena hotsekin ere. Zubia zeharkatzen zuten autoek ere lagundu dute, asko izan baitira manifestariei sostengua erakusteko klaxona jo dutenak.

Ordu erdi baten ostean manifestariak errenkan mugitzen hasi dira, eta Charles de Gaulle zubia ustutzen zen bitartean, Luiz XIV. plaza betetzen hasi da. Itzala bilatzen zuten manifestariek inguratu duten kioskoan, elkarri bizkar emanez, baina herritarrei aurrez-aurre begira, Bake Bideako ordezkariak eta bakearen artisauak ziren, bakoitza mikrofono baten aitzinean.

Anaiz Funosas, Emilie Martin, Michel Berhocoirigoin eta Mathieu Boloquyk euskaraz eta frantsesez azaldu dute mobilizazioaren zergatia: «Hemen bildu gira bake prozesuaren blokeoa salatzeko eta Parisi gatazkaren konponketan aktore izateko eskatzeko».

Aste iluna

Egungo blokeoa azaleratzen duten bi adibide ezarri dituzte hizlariek. Batetik, ekainaren 25ean izan zen Jakes Esnalen baldintzapeko askatasunaren dei auzia ekarri dute gogora. 69 urte dituen Donibane Lohizuneko presoaren egoera deskribatu ostean, zera azpimarratu dute: «Ez dugu zigorra heriotzeraino betetzea onartuko».

Pasa den astean izan den beste auzi batean prokuradoreak eta epaileak erakutsi zuten jarrera ere saltu dute. Horrela, ekainaren 23an Parisko Auzitegi Nagusiko epaileak Mikel Barrios kartzelatzeko hartu zuen erabakia denuntziatu dute. «Ez da kartzelak betetzeko garaia, husteko garaia baizik» adierazi du Emilie Martinek.

Kontrol judizialpean kalean zen Mikel Barrios espetxera itzultzera kondenatu zuten egun berean Euskal Herriko ordezkaritza bat Parisko Justizia Ministerioan izan zen «prozesua aterabiderik gabeko bide batean dela ohartarazteko». Izan ere, hizlarien esanetan, «egoera larria da, eta are larriago 30 urte baino gehiago preso diren Esnal, Haranburu eta Parotentzat».

Irailaren 19an mobilizazio eguna

Donibane Lohizuneko mobilizazioa amaitu aitzin, irailaren 19an antolatuko duten mobilizazio egun batean parte hartzeko deialdia luzatu dute Bake Bideako ordezkariek zein bakearen artisauek, eta datozen egunetan zehaztazun gehiago emango dituztela jakin arazi dute.

«Ziklo baten bukaeran gira», azaldu du Berhokoirigoinek, baina ohartarazi duenez, «abiatutako prozesuak bukaeraraino joan behar du, ez baita beste hauturik!». Blokeoarekin amaitzeko «gure printzipioak eta aniztasuna errespetatuz, estrategia berri bat» abiatu beharko dela argitu du bakearen artisauak eta testuinguru horretan kokatu du irailaren 19ko mobilizazio deialdia.