Urtero, Europako Batasunean, batez beste 5 kilogramo kafe kontsumitzen dira pertsonako, eta hondakin bikoitza sortzen dugu kafe postuetan eta kapsula erabilietan. Hondakin gehienak erre edo zabortegietara bidaltzen dira, eta horrek ingurumen-inpaktu handia sortzen du.

Aldi berean, abeltzaintzak, berotegi-efektua eragiten duten gasen igorle nagusietako batek, osagai iraunkorragoak eta errentagarriagoak bilatzen ditu animalien dietetan, epe luzera haien iraunkortasuna bermatzeko; izan ere, neurri handi batean, soja-irinaren eta zerealaren merkatuaren mende dago, batez ere hirugarren herrialdeetatik (Estatu Batuak eta Ukraina) inportatzen baitira.

Erronka horiei aurre egiteko, 2020an Life -ECOFFEED proiektua jarri zen martxan, AZTI zentro teknologikoak koordinatuta.

«Ekimen honen ondorioz, osagai berri bat sortu da, segurua, elikagarria, lehiakorra eta ingurumena errespetatzen duena esne-aziendarentzat, hala nola ardientzat eta behientzat, eta HORECA sektoretik berreskuratutako -hondarrak sartu dira dietetan», nabarmendu du David San Martinek, AZTIn azpiproduktuak balorizatzen aditua dena.

Zehazki, zenbait proba pilotu egin dira, eta, horietan, HORECA sektoretik berreskuratutako kafe hondarrak %10-15 izan dira, behi eta ardien dietaren osagai gisa.

Saiakuntzek erakutsi dutenez, pentsu alternatibo horiek ez dute eragin negatiborik animalien ekoizpenean edo esnearen kalitatean, baizik eta, ardietan ere (behien eraginari buruzko ikerketak martxan jarraitzen du), abeltzaintza-sektoreko metano-emisioak %20 murriztu ditzakete, eta horrek sektorearen jasangarritasuna bultzatzen du.

Arreta HORECA sektorean

AZTI buru duen ekimenak ekonomia zirkularreko irtenbide bat eskaintzen du, HORECA sektoreko kafearen azpiproduktuak ahalik eta gehien balorizatzeko. Izan ere, etxeetan sortzen diren hondakinek ez dituzte betetzen animaliak elikatzeko behar diren higiene-estandarrak.

Hori lortzeko, kafe-hondarrak bildu, prozesatu eta osagai osasungarri eta segurutzat egokitzen dituen sistema logistiko eraginkorra definitu eta garatu da. Estrategia horrek kontuan hartzen du, halaber, erabilitako kafe-kapsulak nola aprobetxatu. «Kapsula horien frakzio organikoa animalien dietetan erabiltzen den kafe-posoa lehortzeko prozesuetan erregai gisa funtzionatzen duen biomasa ekoizteko erabili da. Bestalde, plastikoz eta aluminioz osatutako frakzio ez-organikoa beste material batzuk ekoizteko erabiltzen da, hala nola hondakinak biltzeko edukiontziak berak», azaldu du San Martinek.

«Prozesu global horrek pentsu-ekoizpenaren industriari beste osagai bat ematen dio, merkeagoa eta jasangarriagoa. Horrek lehiakortasuna handitu eta ohiko lehengaiekiko mendekotasuna murrizten du, eta, aldi berean, gizarteari mesede egiten dio, ingurumena babesten, ekoizpen jasangarria sustatzen eta klima-aldaketan duen eragina murrizten», gaineratu du AZTIk.

Life-ECOFFEED proiektua 2024ko martxoan bukatuko da, eta EBko LIFE Environment anResource Efficiency programak %55 finantzatuko du. 1,5 milioi euroko aurrekontu du. AZTIz gain, hauek osatzen dute partzuergoa: NEIKERek, nutrizio-eraginkortasunean espezializatutako zentroa; RIERA NADEUk, teknologia-hornitzailea; ECOGRAS, azpiproduktuak kudeatzen dituen enpresa; EUSKOVAZZA, Euskal Herriko Lavazza produktuen hornitzailea; BEHI ALDE, esne-behien abeltzaintza-ustiategi nagusia; eta UAGA, elkartea.