NAIZ

Amarauna, altzairua baino gogorragoa tentsioa jasateko orduan

Bartzelonako Unibertsitate Autonomoko ikertzaileak armiarma- sarearen konposizioa aztertzen ari dira amaraun sintetikoa ekoiztu ahal izateko. Izan ere, material hau naturako erresistenteenetako bat da, altzairuak baino bost aldiz tentsio handiagoa eusteko gai baita.

Bartzelonako Unibertsitate Autonomoko (UAB) zientzialariek armiarma-ehunaren konposizioa aztertu dute, horren ekoizpen sintetikoan aurrera egiteko. Izan ere, amarauna naturako materialik erresistenteenetako bat da. Adibide gisa, Kevlarra, hots, balen aurkako txalekoak egiteko erabiltzen den materiala, baino erresistenteagoa da eta, gainera, altzairuak baino bost aldiz tentsio handiagoa jasan dezake.

Jesus Lavadok, UABeko Ingeniaritza Kimiko, Biologiko eta Ingurumen Saileko Ingeniaritza Zelularreko eta Bioprozesuetako Taldeko (GECIB) ikertzaileak azaldu duenez, azterketak armiarma-ehun mota desberdinak bereizi ditu jariatze-guruinaren eta konposizio proteikoaren arabera, eta horrek aurrerapen berriak ekarri ditu intereseko aplikazio bioteknologikoetan amarauna sintetikoki ekoiztu ahal izateko.

Lavadok azpimarratu du armiarma-sarea «naturako material erresistenteenetariko bat» dela, eta «iruditu dakigunaren kontra, amaraunaren zuntz guztiek ez dute konposizio bera eta ez daude guruin berberek osatuta».

Adituaren arabera, zeta-zuntzak sortzen dituzten zazpi guruin daude guztira: anpulazia nagusia, anpulazia txikia, flageliformea, tubuliformea, piriformea, aziniformea eta guruin erantsiak.

«Guruin hauetako bakoitzak sortzen duen zetak proteina konposizio ezberdina du, eta hainbat propietate fisiko ematen dizkio. Adibidez, anpulazia handienak zuntz bat sortzen du, oihalaren egiturazko elementuak osatzen dituena edo armiarma, haria ehotzen duen bitartean, zintzilik egon dadin ahalbidetzen duena», zehaztu du.

«Anpulazia txikiak espiral osagarrietarako zeta sortzen du; flageliformea harrapakinak harrapatzeko bitarteko segmentu itsaskorrak eraikitzeko erabiltzen da; tubuliformeak arrautzak biltzen dituen zeta sortzen du, eta aziniformeak harrapakinak biltzen dituzten zuntzak sortzen ditu». Lavadok zehaztu duenez, guztiek ezaugarri fisiko-kimiko desberdinak dituzte eta, horrela, «optimoak» dira bakoitzaren funtzio espezifikoak betetzeko.

Proteinenak, propietate desberdinen eragile. Ikerketa honetan armiarma-zetaren proteinak aztertu dituzte (MaSp1, MaSp2, MiSp, Flag eta TuSp). Horrela, guruin bakoitzak sortutako zeta proteina horiek proportzio desberdinetan nahastearen emaitza dela egiaztatu dute zientzialariek.

«Proteina horietako bakoitzak aminoazido-sekuentzia oso zehatza du, eta zuntzari elastikotasun, erresistentzia, malgutasun edo propietate itsaskorrak ematen dizkio. Adibidez, guruin flageliformeak sortutako zuntza oso itsaskorra da, eta, ikusi ahal izan dugunez, aztertutako guruinen artean Flag proteina duten zuntzak sortzen dituen bakarra da», azaltzen du Lavadok.

Era berean, ikertzaileak azpimarratu du TuSp proteina guruin tubuliformeak sortutako zuntzetan baino ez dagoela, eta, gainera, guruin horren osagai nagusia dela. «Bitxia bada ere, bi guruin horietako batek ere ez du MaSp2 proteina ekoizten», esplikatu du.

Lavadoren esanetan, «armiarma-zetaren zuntz bakoitzaren konposizio proteikoa ezagutzea oso baliagarria da biomaterial horiek mimetizatzen dituzten substantzien ekoizpen sintetikoa aztertzeko edo modu zehatzagoan eta jatorrizko materialaren antzera ekoizteko».

«Ikerketa honetan aurrera egiteak ate berriak ireki ditzake errendimendu handiko etorkizuneko biomaterialak diseinatzeko», ondorioztatu du ikertzaileak.