Goizeko zazpietan nire furgonetara sartu nintzenean, aljeriar bat lotan zegoen barruan. Bai, aljeriar bat, Aljeriako gizon bat, bibote eta guzti.

Hasieran ez nintzen jabetu. Abenduaren 20an, ordu horretan, gaua hotza eta iluna zen. Peugeot J5 zaharraren atea ireki, bolantearen aurrean eseri, motxila alboko eserlekuan utzi eta kontaktuan giltza sartu nuen diesel motorra berotzen hasteko. Orduan ahots bat iritsi zitzaidan: «Egun on». Irratia zela pentsatu nuen, esatari baten agurra, baina itzalita zegoen. Leihotik burua atera nuen eta ondoko kotxeari «egun on» erantzun nion, ilunpean norbait egongo zela pentsatuz. Ez zegoen inor. «Kaixo» entzun nuen berriz ere, baina oraingoan nire atzean oso gertu. Jiratu egin nintzen eta furgonetaren atzeko aldean, ilun antzean, gizon bat ikusi nuen erdi makurtuta, zutik jartzen hasita, besoak mugitzen.

Garrasi egin nuen. Eta gero beste oihu bat: «Zer egiten duzu hor?!». Sabaipean makurtuta, urduri, doinu arabiarrez erantzun zidan: «Lasai, lasai! Nik lo bakarrik! Ez da ezer gertatzen!». «Baina zer egiten duzu hemen!». «Lo bakarrik, benetan. Atzo hotz handia, lotara sartu nintzen, atea irekita zegoen».

Berrogei urte inguruko gizona zela ikusi nuen. Furgonetaren atzeko aldean nire koltxoneta bat eta nire lo-zakua zabalduta zeuzkan. Bere manta bat ere bai. «Banoa, banoa, ez kezkatu. Lasai, gizona. Ez dizut ezer lapurtu!». «Badakit, badakit». Nahita ere, laugarren eskuko furgoneta zaharrean erreminta-kaxa, lo-zakua eta Supertrampen zinta besterik ez zeuzkan lapurtzeko.

Urduri jarraitzen zuen gizonak, manta eta arropak presaka jasotzen, zapatak janzten, ahopeka barkamena eskatzen. Nongoa zen galdetu nion. «Egian bizi naiz, gela batean, baina neure herrialdera oporretara joan nintzen eta bueltakoan gela beste norbaitek hartu dit». Ez, ea zein herrialdekoa zen, Maroko, Aljeria? «Bai, Aljeria». Pixka bat lasaitu zen, galderaren bat egin zidan. «Orain lanera zoaz, ezta?». «Bai». Furgonetatik irten zenean, bostekoa eman genion elkarri eta ni lasaitzen saiatu zen: «Ez naiz berriz sartuko, e?».

Kalean gora abiatu zen, manta poltsa handi batean gordeta, mantso eta baldar, erdi lo eta erdi izututa oraindik, zero azpitik gradu batekin eta ilunpetan.

Atea ixtera nindoala, atun lata bat ikusi nuen furgoneta barruan. Gizonak zabaldu baina jan gabe utzi zuen.

Errepidean nindoala, ezin nuen burutik kendu gizon hark bezperan egin zuen erronda, kotxez kotxe, ilunpetan ateak probatuz, mirariz zabalik zegoen auto bat aurkitu eta izotzetik babesteko itxaropenez. Atea itxi gabe topatzean hartuko zuen poza irudikatzen nuen, etzateko lekua, koltxoneta eta lo-zakuak zeuzkan furgoneta bat hain justu. Furgonetan neguan pasatu ditudan gau urriak gogoratu nituen, arropa asko jantzita lo-zaku barruan pasatako hotzak, eta pentsatu nuen gizonak dardarka igaroko zuela gaua, dardarka, bakarrik eta beldurrez.

Eta pentsatu nuen Eguberrietako istorio zentrala bizi berri nuela. Aljeriarraren istorioa;–pertsona bakar bat, lurralde arrotzean baztertua, gau hotzak pasatzeko estalperik gabe;– duela bi mila urteko bikote haren istorioa baita, haurdun zegoen emakumearena eta haren senar arotzarena.

Istorio indartsua da, oroitzea mereziko lukeena, geure buruari galdera zuzena egiten diolako, arrotzak, besteak nola tratatzen ditugun galdetzen digulako. Hain interpelazio zuzena denez, kaleetako argi koloretsuekin, erosketen iskanbilarekin eta oparien zalapartarekin isiltzen dugu. Beharbada, bi mila urteren buruan berdin jokatzen dugula ez onartzeko: ez ikusiarena egiten diogu, beldurra diogu, bota egiten dugu aterpe bila dabilena.