Duela 70 urte inguru Euskal Herriko hainbat herri industrializatutara lanera etorri zirenen historiari gainbegirada bat da honakoa, lehenik apopilo etorri zirenena ondoren familia osoa ekartzeko. Inguruko herrietatik lehenik, ehunka kilometro atzean utzita ondoren, baina denak etorkizun hobeago baten bila.

Arabako landa eremuko herri txikietan izan diren eta diren hainbat dendaren istorioak bildu ditu Karmentxu Intxaurragak AKE Arabako Kontzejuen Elkarteak argitaratutako «Atzo eta Gaur» liburuxkan. Atzera begirako lana ez ezik, aurrera begirakoa ere bada, denda horiek herri txikien elkargune eta bizitza direla uste baitute.

Migrazioa gurekin zerikusia ez duen afera izango balitz bezala jasotzen dugu. Mahmud Traorek adierazi bezala, nolabait, Europan dagoen arrazismoa «disimulatuagoa» da. Klandestinitatearen zirrikitua zabaldu zuen liburu batekin Traorek, eta migrazioa herri batzuen ekonomian «ezinbesteko» giltzarria dela ohartarazten du.

Gaur, 11.00etan, OkupaTour ekimena Andre Maria Zuriaren plazatik abiatuko da. Gasteiztxo trenaren antzeko ibilgailu bat erabili nahi zuten autogestioan eta okupazioan diharduten kolektiboek, baina Gasteizko Udalak debekatu egin die. Azkenean, ibilbidea bizikletaz egitea erabaki dute. Inork ezin baitie galarazi «hiri debekatua» osatzen duten guneak bisitatzea.

Erditzea minarekin eta beldurrarekin lotzen da. Eta bai, une indartsua da, baina positiboa izan daiteke. Horretan laguntzen dute Clara Rosas eta Josune Ibargoyen Magaleko emaginek. Etxeko zerbitzua ematen dute, baina xedea ez da etxean erditzea, baizik eta emakumea bere botere fisiologiko eta magikoaz jabetzea.