ELA, ESK, IAC, LAB eta MATS sindikatuek, Antikapitalistak alderdiak, eta Ecologistas en Acción elkarteak txosten bateratu bat aurkeztu dute gaur goizean Bilboko La Bolsa eraikinean. Egindako ikerketa guztia oinarri hartuta, egungo krisi ekosozialaren esparruan enpleguak bizi duen egoera aztertu dute eta espainiar Gobernuak egin zuen trantsizio ekologikoaz bestelako trantsizio baterako proposamen zehatzak egiten dituzte.

Aurkeztutako dokumentuaren arabera, enplegua mantentzea ez da erronka ekologikoaren aurka jarri behar eta «enplegu batzuk desagertu arren, beharrezkoak diren beste batzuekin ordezkatu beharko direla» azpimarratzen du. «Halaber, baliabide gutxiago dituzten herritarrak diskriminatzen dituzten alternatiba ekofaxisten aurrean irtenbide ekosozialista eta demokratikoak gauzatzeko beharra dago», zehaztu dute.

Horren harira, erakunde ezberdinetako bozeramaileek «tarifazo elektrikoa» kritikatu dute, eta gogorarazi dute «oso garrantzitsua» dela herritar guztiek energia eskuratzea bermatzea eta pobrezia energetikoari aurre egitea. «Tarifa, diseinatuta dagoen bezala, ez da aurreztea sustatzen ari, ezta gizarte sektore ahulenak babesten ere», deitoratu dute.

Hala, energiaren arloan, hain zuzen ere, txostenak dio Ministerioaren 2030erako trantsizio ekologikorako Energia eta Klimaren Plan Nazional Integratua ez dela nahikoa zero isurketako ekonomia lortzeko. Plan horren aurrean, zentral nuklearrak eta termikoak ixtea proposatzen dute eta ez instalatutako potentzia elektrikoa handitzea.

«Berriztagarriekin ordezkatuz joatea, hala nola, eguzki energia termikoa edo biomasa, biltegiratze sistemak eraikitzea eta kontsumoa nabarmen murriztea sektore guztietan eta, bereziki, erregai fosilen mendekotasun handiena dutenetan, potentzia berriztagarri berri bat instalatzeaz gain. Enpleguei dagokienez, 500.000 eta 750.000 arteko enplegu zuzen sortuko lirateke, nuklearren desegitean sortutako 100.000 lanpostuak barne» dio txostenak.

Automobilgintza

Txostenaren bigarren ardatz nagusia automobilgintza da, «bereziki garrantzitsua covid-19aren krisiaren eta sektorerako ibilgailuen salmentan izan dituen ondorioen ondoren, eta 2020an Bartzelonan Nissan bezalako lantegiak ixteko saiakeren ondoren».

Eragileek beren txostenean proposatzen dute ibilgailu pribatuaren ekoizpenetik ibilgailu kolektiboen ekoizpenera pasatzea eta lan ordutegia murriztea, lana modu bidezkoagoan banatzeko. «Ibilgailuaren jabetzaren kultura batetik zerbitzu batera igarotzea da helburua, Gobernuak partekatutako ibilgailuen parke publiko baten alde egin dezan, lanpostu bakar bat ere ez galtzeko», azaldu dute. Bestalde, sektorearen eredu energetikoa, energia nuklearrean oinarritua, beste berriztagarri batean birmoldatzeak 110.800 lanpostu sortzea ekarriko lukeela adierazi dute.

Beste ardatz batzuk

Txostenaren beste ardatz batzuk basoen kudeaketan oinarritzen dira; «izan ere, baso masa da lurrean karbonoa atxikitzeko modurik eraginkorrenetako bat, eta hari eusteak ia 70.000 lan eskaintza sor ditzake».

Turismoari dagokionez, iraunkortasunerako tasa turistikoak ezartzea proposatzen dute eragileek. «Tasa horiek finalistak izan behar dute, baina luxuzko gehiegizko kontsumoak eta apalenak bereizi behar dituzte», azaldu dute.

Horrez gain, turismo jasangarria, hurbilekoa eta egonaldi luzekoa sustatzearen aldeko apustua egin behar dela nabarmendu dute. «Apustu honek eredu jasangaitzak baino lanpostu gehiago sortuko ditu, garraio publikoak, birziklapenak eta energia berriztagarriek pertsonen lan gehiago eskatzen dutelako, kontrako alde zikinek baino», azaldu dute prentsaurrekoan.

Inbertsioa

Aurkeztutako neurri guztiek inbertsioak behar dituzte, eta horiek orain turismo azpiegituretara, garraioetara edo finantza pribatuetara bideratzen diren aurrekontu publikoen ehuneko handietatik atera behar direla azpimarratu dute.

Era berean, txostenaren amaieran aipatzen da inbertsio horrekin batera zerga erreforma bat egin beharko dela, gizarteko sektore pribilegiatuei eragiten diena, «bai justizia ekonomikoagatik, bai ingurumenagatik, eta baita sektore estrategikoak nazionalizatzeko plan bat ere. Hori guztia lan eremuak demokratizatzeko prozesuekin batera, langileei erabakitzeko ahalmen handiagoa emateko».