Euskaraldiaren koordinazio mahaiko ordezkariek aurten maiatzean egindako ariketa masiboaren lehen balorazioa egin zuten Bilbon, amaieraren biharamunean. Aurtengo parte hartze datuak historikoak izan direla nabarmendu zuten, bai norbanakoen, bai erakundeen, bai udalerrien kopuruari dagokionez. Hortaz, egindako lanaz harro egoteko arrazoiak daudela ziurtatu zuten.

Balorazio agerraldian parte hartu zuten Taupa euskaltzaleen mugimenduko presidente Irati Iciarrek; Javier Arakama, Euskarabideko zuzendari gerenteak; Aitor Aldasoro, Eusko Jaurlaritzako Hizkuntza Politikarako sailburuordeak; David Aire, Euskararen Erakunde Publikoko ordezkariak; eta Jon Kobeaga, Euskaraldiaren koordinatzaileak. Guzti-guztiek azpimarratu zuten ekimenak euskararen erabilera erdigunean jarri duela beste behin ere, eta aurreratu zuten hizkuntza ohiturei buruzko hausnarketa soziala sustatzen jarraituko dutela.

Ekimenaren arduradunen esanetan, «Euskaraldia berriz ere tresna eraginkorra dela frogatu da eta herritarren artean euskararen erabilera normalizatzeko ariketa garrantzitsua da, eta urtez urte gero eta eragin handiagoa du».

DATU POZGARRIAK

Euskaraldiak 135.000 izen-emate jaso zituen arren, parte hartzaile kopuru erreala handiagoa izan daiteke, herri askotako zerrendetan erregistratutako pertsona kopurua baino askoz ere txapa gehiago banatu baitziren. Egitasmoaren arduradunen hitzetan, «horrek erakusten du jende askok parte hartu duela modu informalean».

Beste datu esanguratsu eta pozgarri bat da Euskaraldira batu ziren udalerrien kopurua: 450 guztira, inoiz baino gehiago. Antolatzaileen arabera, «horrek erakusten du ariketaren beharra eta ilusioa inoiz baino handiagoak direla. Herri txikietatik hasi eta hiriburuetaraino, euskara sustatzeko prest agertu dira udalerriak, tokian tokiko milaka boluntario eta euskaltzaleen lanari eta laguntzari esker».

Era berean, Euskaraldian izena eman zuten entitateen kopurua ere handitu egin dela nabarmentzekoa da; izan ere, 7.500 erakunde inguruk bat egin zuten ekimenarekin; besteak beste, enpresek, elkarteek, ikastetxeek eta administrazio publikoek. Antolatzaileen ustez, «entitate horiek funtsezko rola izan dute Euskaraldiaren sustapenean, hura ikusgarri egiten eta euskararen erabilera praktikara eramaten, esaterako».

Bestalde, azken edizioaren ezaugarrietako bat garai aldaketa izan da: lehen aldiz, Euskaraldia udaberrian egin da, eta hori ere positiboa da, antolatzaileen ustez. «Udaberriak giro hobea ekarri du: jendeak animazio handiagoarekin parte hartu du», azaldu zuten.

IFRENTZUA ERE BAI

Dena dela, antolatzaileek ez zuten ezkutatu nahi izan buruan daukaten kezka nagusi bat: txaparen erabilera jaitsi egin dela, hain zuzen ere. «Zergatik jasotzen dute batzuek txapa eta gero ez dute janzten? Zergatik ikusi dira kalean hain gutxi? Txapa Euskaraldiaren parte hartze sinbolikoa ez ezik, sozializatzeko tresna ere bada», azaldu zuten. Aurrerantzean, galdera horiei erantzuteko azterketa sakonagoa egingo dutela ere iragarri zuten, dinamika ulertu eta hurrengo ediziorako hobekuntzak proposatzeko.

Ariketa sozial masiboaren koordinazio mahaiko kideek adierazitakoaren arabera, Euskaraldiak ez du soilik hizkuntza ohituretan eragiten, baizik eta gizartearen jarrera kolektiboan ere bai: «Euskararen erabilerari buruz hitz egitea, jendeak euskaraz ulertu edo erantzuteko jarreran pentsatzea, hori guztia kultur aldaketa bat da, eta Euskaraldiak hori bizirik mantentzen du».

Antolatzaileek, gainera, herritarrak animatu nahi izan zituzten datorren ekitaldian txapak berriro kalean ikusgai jartzera eta hizkuntza ohituretan sakontzen jarraitzera.

PARTEKATZEKO PREMIA

Antolatzaileen arabera, bestalde, Euskaraldiak ez du amaierarik; urte osoan euskaraz jarduteko motibazioa piztu nahi du. Horregatik, «funtsezkoa da bizipenak partekatzea eta kolektiboki ikastea». Helburu hori lortzeko, parte hartzaileen bizipenak biltzeko eta Euskaraldia «are eraginkorragoa» izateko Euskaraldia Bizipenak izeneko plataforma digitala dago eskuragarri.

Laugarren ekitaldia amaituta, antolatzaileak hasiak dira hurrengo Euskaraldiaren prestaketa lanetan. Datorren hitzordua, aurreikuspenak betez gero, 2027ko udaberrian izango da. Izan ere, euskarak bizirik eta sendo jarraitzeko, haren erabilera sustatzea eta ohiturak aldatzea ezinbestekoa da. Txapa batetik harago, gure hitza eta jarrera dira benetako aldaketaren motorra.

Euskararen mugetatik at ere ospatu zuten Euskaraldia

Etxepare Euskal Institutuak Euskaraldian parte hartu zuen erakunde sustatzaile gisa, ekimena Euskal Herritik harago zabaltzen laguntzeko asmoarekin. Euskararen erabilera bultzatzeko ariketa soziala nazioarteko ikasgeletara eta euskal etxeetara iritsi zen, munduan euskara ikasten zutenen ahalduntzea sustatzeko eta hizkuntza ohiturak ikasgeletatik kanpo eramateko.

Hori lortzen laguntzeko, Etxeparek bi hamaikako sortu zituen: batetik, Euskara eta Euskal Kultura Irakurleen Hamaikakoa, Europako eta Amerikako unibertsitateetako irakurleekin; eta, bestetik, Hego Amerikako Hamaikakoa, euskal etxeetako kideekin. Talde horiek Euskaraldiaren enbaxadore bihurtu ziren, euren inguruneetan ekimenaren berri zabaltzeko eta euskara erabiltzeko ekintzak antolatzeko.

Hala, hainbat herrialdetako unibertsitate eta euskal etxeetan euskararen erabilera sustatzeko jarduerak egin ziren, parte hartzaileak aktibatzeko helburuarekin. Boise (AEB), San Frantzisko (AEB), Buenos Aires (Argentina), eta Europako hainbat hiritan ere hamaikakoak osatu ziren, euskaltzaleen sare globala sendotzeko.

Euskaraldiaren nazioartekotzeak, beraz, urrats handia ekarri zuen: Euskaraldia ez zen soilik Euskal Herriko ariketa sozial masiboa izan, baizik eta mundu osoan komunitate bat aktibatu zuen esperientzia kolektiboa. M.A.