Juantxo EGAÑA

1965eko aberri egun bateratua Monzondarren hegazkinetik

(OLASO DORREA FUNDAZIOA)

1965eko apirilaren 18an Aberri Egun bateratua ospatu zen Bergaran. Aste batzuk lehenago, ikurrinak jarri eta propaganda zabaldu zen Euskal Herri osoan Aberri Egunerako deia egiteko. Egun batzuk lehenago, Bizkaiko eta Gipuzkoako gobernu zibilek ohar bana atera zuten kontzentrazioa debekatzeko. Gainera, tokiko prentsan editorialak argitaratu ziren kontzentrazioaren aurka, «komunismoarekin interesak partekatzeagatik». Eguna iritsita, Guardia Zibilek -mojen komentu batean eta Lasa hotelean hartu zuten ostatu- herria hartuta zuten. Ezin zen bertara autobusez, autoz edo trenez sartu, ezta menditik ere. Kontroletan autoen matrikulak hartu eta nortasun-agiriak kentzen zituzten. Aurreko gauean Elgetatik zetozenek ezin izan zuten Bergarara iritsi. Herria inkomunikatuta geratu zen. Inor Bergaran sartzea ezinezkoa zela ikusita, manifestariak Eibarrera joan ziren. Bergarara hurbiltzen saiatu zirenetako askok egun batzuk lehenago inguruko herri batzuetan eman zuten gaua, hala nola Oñatin, eta Arantzazuko monasterioko frantziskotarrek 150 ohe prestatu zituzten egun batzuk lehenagorako, korridoreen artean banatuta. Aberri Egun horretan bertan, hegazkin txiki bat aireratu zen Biarritzeko aireportutik. Monzon anaiek, Isidrok eta Telesforok, alokatu zuten, eta bidaide zituzten izen ezezaguneko argazkilari bat eta Unzeta abizeneko laguna. Bere helburua, airetik, Bergarako kontzentrazioaren argazkiak ateratzea zen. San Martin de Agirre plazako sarbidea ere itxita zegoen, batzuk bakarrik sartu ahal izan ziren, irudian ikus daitekeen bezala, baina jendea inguruan pilatu zen. Beste argazkian, Eibarko Unzaga plaza erakusten duenean, manifestariak bertara hurbiltzen ari direla ikus daiteke, baita Aberri Egunaren ospakizunera jendearekin batera hurbildu zen autobusen bat ere. Egun hartako lau argazki daude gordeta Bergarako Olaso Dorrea Fundazioan.