Gabonart azoka, Bilboko bihotzean kokatutako ‘artisautzaren hiria’

Urtero bezala, Bilbon Gabonak ez lirateke Gabonak izango artisautza azokarik gabe. Dagoeneko lau hamarkada bete ditu azokak, azken hamabi edizioak Gabonart  izenpean, eta datorren urtarrilaren 5era arte 54 artisauen lanak eskura daitezke Areatzan jarritako karpa batean.

Abenduaren 13an zabaldu zituen ateak eta urtarrilaren 5era arte egongo da zabalik Arbaso elkarteak antolatutako Gabonart azoka ikusgarria. Estatu mailan erreferente bihurtu da, izan ere, parte-hartzaile asko Euskal Herritik kanpoko lurraldeetatik datoz.

Guztira 54 artisau bildu ditu aurtengo edizioak. Eta ordutegi honetan bizita daiteke: 11.00-14.30 eta 17.00-20.30, eta abenduaren 24an eta 31an, 11.00-15.00era. Abenduaren 25ean eta urtarrilaren 1ean itxita egongo da.

Bilbo oso plaza atsegina da artisauentzat. Guztiek aitortzen dute besoak zabalik hartzen dituen hiria dela, artisautzaz «ulertzen» duena, eta, beraz, badakite harrera ona izango dutela. Eta horren froga da urtero jasotzen den eskaera kopurua.

Areatzako kaiko karpak sektore bakoitzeko profesional onenak bildu ditu,
bizkaitarren presentzia handiarekin. Bertaratutako 54 lagunetatik 30ek Bizkaian dituzte tailerrak, hau da, azokaren % 55ek baino gehiagok, eta horietatik 13 Bilbon bertan daude.

Horregatik, hitzordu hau ezinbestekoa da, «Gabonetan egiten dute topo beren publikoarekin, baina Bilboko artisauak beren hirian bertan aurkezten dira, agerian utziz hiriko ekonomiaren parte direla eta ekarpen handia egiten dutela», esan dute Arbasotik, «tokiko ekonomiaren eragile dira».

«Gurea tratu hurbila da, lan pausatua, sormena eta horrek ematen digun plazera, gure piezak bakarrak direla jakinda»

Datuei dagokienez, Bizkaiak 30 artisau ditu, Gipuzkoak sei profesional, Kantabriatik 3 enpresa etorri zaizkie, Araba, Nafarroa eta A Coruñatik bi, eta gainerako lurraldeetatik, Alacant, Burgos, Caceres, Errioxa, Leon, Murtzia, Pontevedra, Tarragona eta Toledotik, ordezkari bana.

Sektoreka, aurten ere ehungintza da gremio nagusia, eta bisuteria zazpi sinadurarekin; ondoren, egurra eta bitxigintza daude, bakoitza bost sinadurarekin. Gertu, zeramika eta larrua lantzen dituzten artisauak daude, lau ordezkarirekin.

Kosmetika, koadernaketa, eskultura, panpina eta beira arloetako profesionalak ez dira falta izango egun hauetan eta, guztien artean, Areatzako kaia artisautzaren hiri bilakatu dute. 

Gabonartek eskuz egindako lana, ekonomia zirkularra eta kilometro zero produktua bizi duten artisauei balioa ematen die. Aurten, Areatzako Kaian elkartutako profesionalek filosofia hori azpimarratzen dute berriz ere, garrantzitsuena jatorrizkoa, bakarra, garaikidea dena pieza bakar batean integratzea baita, tokiko, hurbileko eta, aldi berean, berritzaile izatearen ikuspegitik.

Hitzordu honen arduradunek badakite horrelako merkatuak beharrezkoak direla gure ekoizpenari balioa emateko. «Egia da sare sozialek gure sinadurak ikusarazten lagundu dutela eta planetako toki askotara iristen garela, baina egia da, halaber, gure bezeroekin harreman zuzena izatea gustatzen zaigula. Horrek benetan ezberdin egiten gaitu, mundu globalizatu batean, non digitalak arlo fisikoari irabazten dion borroka», azpimarratu dute Arbasotik.

Lehen eskutik erakutsi, artisauen zeregina eta teknikak azaldu. Hori Bilbokoa bezalako azoketan bakarrik lortzen da. «Gurea tratu hurbila da, lan pausatua, sormena eta horrek ematen digun plazera, gure piezak bakarrak direla jakinda», diote Arbasotik.

Era berean, sustatzaileek nabarmendu dute gizartea artisautzari balio handiagoa ematen ari zaiola, eta, azkenean, konturatzen gara eskura egindakoak duen balioaz, gauza bakar eta pertsonalaz.

«Azokak gure erakusleihoak dira, gure merkaturatzeko modu nagusia, ohitura iraunkorren alde egiten dugun apustua, eta gure artisauen esku daude»

Serieko ekoizpenetatik ihes egiten hasi ginen, publikoak produktu desberdin eta originalak nahi ditu eta hori da artisau-lanak eskaintzen duena. Ez daude bi berdin eta ezaugarri hori ordainezina da. Horrek guztiak Bizkaiko hiriburuko Gabonetako Azokaren ospea berresten du.

Aldi berean, euskal kulturaren atal bat zabaltzeko balio du, ekonomiaren dinamizazioa eta kontsumo arduratsua bultzatzen diren bitartean, «batez ere desberdintasun sozialak, klima-aldaketak eta polarizazioak markatutako garai hauetan». Arbason Eguberri ‘kontzienteen’ alde egiten dute, espiritu baikorra batuz.

«Azokak gure erakusleihoak dira, gure merkaturatzeko modu nagusia, ohitura iraunkorren alde egiten dugun apustua, eta gure artisauen esku daude», diote elkartetik.

Arbaso bere apustu aitzindariagatik nabarmentzen da. Elkarte honek antzinako lanbideei balioa ematen die, garaiaren parean jarriz. Artisauek, beren aterkipean kokatuta, eskuz egindako objektuak garatzen dituzte beti, artisau-prozesuekiko errespeturik handienarekin diseinatuta; hala ere, askok berrikuntzak egiten dituzte eta gaur egun eta etorkizunean bilatzen dituzte inspirazio-iturriak. Gauzak horrela, gaur egun, artisau izatea garaikidetasunaren sinonimoa da, eta hori beste behin ere agerian geratuko da edizio honetan.

Gabonarten helburua artisautzaren sustapena eta merkaturatzea zabaltzea eta horretan sakontzea da. Horregatik guztiagatik, aukera paregabea da ikus-entzuleek artisauaren zuzeneko lana ezagut dezaten, profesional horiek ezagutzeko behar-beharrezkoa baita.