Nazio Batuen Erakundeak ostegun honetan adierazi duenez, 2025. urtea inoiz erregistratu den beroenetako bat izan da, azken hamarkadetako joera hau neurri zehatzak hartuz gero irauli daitekeela uste dute. Nahiz eta 2024a ez duen gaindituko, bigarren eta hirugarren postuen bueltan dagoela uste dute adituek.

NBEk Brasilen egingo duen goi-bilera klimatikoaren aurretik argitaratutako txosten batean, Munduko Meteorologia Erakundeak (MME) ohartarazi zuen berotegi-efektuko gasen kontzentrazioak maximo historikoetara iritsi zirela, eta horrek etorkizunean beroa handitzea eragingo duela.

«Tenperatura altuen bolada honek, iazko berotegi-efektuko gasen mailaren igoera errekorrarekin batera, argi uzten du ia ezinezkoa izango dela datozen urteetan berotze globala 1,5 ºC-ra mugatzea, helburu hori aldi baterako gainditu gabe geratuko litzateke», adierazi du Celeste Saulo MMEko zuzendariak ohar batean.

2015eko Parisko akordio klimatikoen helburua berotze globala industriaurreko mailekiko 2 ºC-tik oso behera mugatzea zen, eta +1,5 ºC-ra, ahal izanez gero. Saulok azpimarratu duenez, nahiz eta egoera larria izan eta atalase hori aldi baterako gaindi daitekeen, zera addierazi du, «zientzia ere argia da, mende amaierarako tenperaturak 1,5ºC jaistea guztiz posible eta funtsezkoa delako».

«Orain ekin behar diogu»

Antonio Guterres NBEko idazkari nagusiak jokoan dagoena garrantzitsua dela azpimarratu du: «1,5 ºC-tik gorako urte bakoitzak ekonomiei eragingo die, desberdintasunak areagotuko ditu eta kalte itzulezinak eragingo ditu».

«Azkar eta eskala handian jardun behar dugu orain, gehiegizko tenperatura ahalik eta txikiena, laburrena eta seguruena izan dadin, eta mendea amaitu baino lehen tenperaturak 1,5 ° C-tik behera egon daitezen berriro». Munduak, ordea, oso urrun jarraitzen du helburu horiek lortzetik. MMEren arabera, azken 11 urteak, 2015 eta 2025 artekoak, duela 176 urte erregistroak hasi zirenetik, izandako hamaika urterik beroenak izango dira.

Eta 2023, 2024 eta 2025 daude sailkapen horretako lehen postuetan. Txostenean, MMEk adierazi zuen lurrazaletik hurbil zegoen batez besteko tenperatura – bi metro inguru gorago –, aurtengo lehen zortzi hilabeteetan, industriaurreko batez bestekoa baino 1,42 ° C handiagoa izan zela.

Atmosferako beroa eta ozeanoetako beroa atxikitzen dituzten berotegi-efektuko gasen kontzentrazioek ere gora egiten jarraitu zuten aurten, 2024ko maila errekorretik gora. Nazio Batuen Ingurumen Programak (PNUMA) asteartean argitaratutako beste txosten batean nabarmendu zuenez, berotegi-efektuko gasen isuriak % 2,3 igo ziren iaz, Indiak, Txinak, Errusiak eta Indonesiak bultzatuta.

Premiazko ekintzak

MMEk adierazi zuen tenperaturen igoeraren eragina ikus daitekeela Artikoko itsas izotzaren hedaduran, aurtengo neguko izoztearen ondoren inoiz erregistratu den txikiena izan baita. Antartikako itsas izotzaren hedadura, bestalde, batez bestekoaren oso azpitik mantendu zen urtean zehar, erakundearen arabera.

Txostenean, NBEren agentziak 2025eko lehen zortzi hilabeteetan bizi izan ziren muturreko fenomeno meteorologikoak eta klimatikoak gogorarazi ditu. Fenomeno horiek, uholde suntsitzaileetatik hasi eta baso-sute handietaraino:  «Ondorioak izan zituzten bizitzetan, biziraupen-bitartekoetan eta elikadura-sistemetan».

Testuinguru horretan, MMEk arrisku anitzeko alerta goiztiarreko sistemetan egindako «aurrerapen garrantzitsuak» goraipatu ditu, eta, nabarmendu duenez, «inoiz baino erabakigarriagoak» dira.

2015etik, erakundearen arabera, sistema horien berri eman duten herrialdeak 56 izatetik 119 izatera igaro dira. Hala ere, MMEk deitoratu egin du herrialdeen % 40k oraindik ez edukitzea. «Premiazko neurriak hartu behar dira hutsune horiek betetzeko», esan du.